فرهنگ شهروندی به‌عنوان یکی از پایه‌های توسعه اجتماعی و شهری، نیازمند آموزش، آگاهی و مطالبه‌گری مستمر است. رسانه‌ها و خبرنگاران با انعکاس دغدغه‌ها و ترویج ارزش‌های فرهنگی می‌توانند نقشی پررنگ در نهادینه کردن رفتارهای شهروندی ایفا کنند. نخستین جشنواره «شهروند رسانه‌ای» شیراز با همین هدف برگزار شد تا پیوندی میان قلم خبرنگاران و ضرورت ارتقای فرهنگ عمومی ایجاد کند.
ارتقای فرهنگ شهروندی مهم‌ترین اولویت مدیریت شهری
محمدحسن اسدی، شهردار شیراز، در این مراسم ارتقای فرهنگ شهروندی را مهم‌ترین اولویت مدیریت شهری دانست و گفت: شیراز شهری است با ژرفای فرهنگی که نمی‌توان آن را با اعداد و ارقام اندازه‌گیری کرد؛ این شهر پایتخت فرهنگی ایران است و میراث بزرگان ادب همچون حافظ و سعدی این جایگاه را تثبیت کرده است.
او با تأکید بر ضرورت تحول در رفتارهای شهروندی افزود: اگر فرهنگ اصلاح شود، بسیاری از مشکلات شهری حل خواهد شد. شهرداری باید با مردم رابطه‌ای نزدیک و صمیمی داشته باشد و دیوار بی‌اعتمادی میان مردم و مدیریت شهری فرو بریزد.
شهردار شیراز همچنین نقش آموزش، خانواده، محله و دانشگاه را در ارتقای فرهنگ شهروندی مهم دانست و یادآور شد: ایجاد فرهنگسراها و مراکز آموزشی در شهرداری می‌تواند به آموزش شهروندان کمک کند. کاشت نهال فرهنگ شهروندی، مانند حفاظت از باغات و منابع طبیعی، نیازمند آموزش و مشارکت همگانی است.
او در پایان از شهروندان خواست با همکاری و همراهی در مسیر ارتقا و اصلاح فرهنگ شهروندی، به ساختن شهری آرمانی کمک کنند.
خبرنگاری شغل انبیاست
محمدرضا هاجری، عضو شورای اسلامی شهر شیراز و رئیس کمیته گردشگری و زیارت، نیز در آیین اختتامیه، پیوند رسانه با آموزش شهروندی را زیبا و اثرگذار توصیف کرد و خبرنگاری را شغل انبیا دانست.
او گفت: اگر خبرنگاران در آموزش شهروندی چند نکته کلیدی را رعایت کنند، کشور زیباتر و جامعه سالم‌تری خواهیم داشت.
هاجری چهار اصل برگرفته از سخنان ائمه اطهار (ع) را به‌عنوان راهنمای خبرنگاران برشمرد:
۱. هرچه برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند.
۲. چنان زندگی کنید که اگر از دنیا رفتید بر شما بگریند و اگر زنده بودید، آرزوی همنشینی با شما را داشته باشند.
۳. بدی دیگران نسبت به خود را فراموش کنید.
۴. خوبی‌های خود نسبت به دیگران را به یاد نیاورید.
او همچنین با اشاره به سخنان سعدی افزود: اگر مردم از خودبینی و بدبینی دوری کنند، جامعه زیباتر و پویاتر خواهد شد.
رسانه‌ها همراه ارتقای کیفیت زندگی
محمدعلی چوبینی، معاون سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز نیز در این مراسم گفت: بیش از هر زمان نیازمند آن هستیم که دوگانه‌های غیرضروری برای رسیدن به زندگی بهتر به دوگانه هنجارمندی و ناهنجاری تبدیل شود؛ چرا که جامعه امروز به انسان‌هایی نیاز دارد که ارزش‌های فرهنگی و انسانی برایشان اهمیت دارد.
او کوچک شدن طبقه فکری و فرهنگی و رادیکال شدن جریان‌های فرهنگی را از آسیب‌های جدی جامعه دانست و افزود: این روند می‌تواند اثرگذاری برنامه‌های فرهنگی را برای سیاست‌گذاران کمرنگ کند و از همین رو توجه به این حوزه ضرورتی دوچندان دارد.
چوبینی بر نقش رسانه‌ها در ارتقای کیفیت زندگی و فرهنگ شهروندی تأکید کرد و ادامه داد: این جشنواره آغاز راه است و امیدواریم در دوره‌های بعد رسانه‌ها به‌عنوان بخشی تأثیرگذار از جامعه، نقش پررنگ‌تری در ارتقای فرهنگ شهروندی داشته باشند.
طرح «فرهنگ اقتصاد سبز» از سوی بخش خصوصی
محمدرضا ظهیرامامی، مالک هتل شیراز، در این مراسم طرحی با عنوان «مروجان فرهنگ اقتصاد سبز» ارائه داد. او گفت: بسیاری از مشکلات ما ریشه فرهنگی دارد و باید از خانواده آغاز کنیم. افرادی از میان تحصیل‌کردگان، دانشگاهیان، داوطلبان و حتی بازنشستگان می‌توانند آموزش ببینند و به‌عنوان مروجان فرهنگ در جامعه نقش‌آفرینی کنند.
ظهیرامامی تأکید کرد که این مروجان می‌توانند در محیط‌های مختلف از خانه و مدرسه تا رستوران‌ها و زیارتگاه‌ها آموزش‌های لازم در زمینه مدیریت مصرف، پسماند، انرژی و آب را ارائه دهند. او افزود: اگر بتوانیم بر فرهنگ مصرف درست کار کنیم، بسیاری از معضلات موجود برطرف خواهد شد.
تقدیر از برگزیدگان
در پایان برگزیدگان جشنواره به شکل زیر تقدیر شدند:
نشان طلا: «شیراز، شهر پلاستیکی» اثر فاطمه مقدم (روزنامه شهر مردم)
نشان نقره: «هویت بافت تاریخی شیراز عامدانه گم شد» اثر دانیال طهماسبی‌نژاد (ایلنا)
نشان برنز: «شیراز به وصال نرسید» اثر محمدحسین نیکوپور (خبرگزاری کتاب ایران)
سه اثر دیگر نیز شایسته تقدیر شناخته شدند:
«پیاده‌روهای شیراز در تسخیر چرخ‌های بی‌قانونی» اثر فرزانه دزفولی (ایرنا)
«ثبت ملی باغات قصردشت» اثر غیاث‌الدین ملک حسینی (خبر جنوب)
«رنج گردخون» اثر احمدرضا مداح (فارس)
- نویسنده : مریم توانا
