تا حد امکان غذا را به طور شخصی آماده کرده و از مصرف مواد غذایی در رستوران و غذاخوری های نامطمئن و یا خرید مواد غذایی از دستفروشان خودداری کنید.
غذایی که برای بین راه تهیه می کنید، نباید آبکی باشد.
غذاهای آبکی مثل انواع خورشت ها، سریع تر فاسد می شوند، چون میکروب ها و باکتری ها در فضای مایع، محیط مناسب تری برای رشد و تکثیر دارند.
غذاهای خشک همراه با سبزیجات تازه که خوب شسته شده اند، غذاهای مناسبی برای سفر هستند.
در طول سفر از مصرف پنیر، سرشیر و خامه غیرپاستوریزه استفاده نکنید مصرف محصولات لبنی پاستوریزه نشده خطر ابتلا به بیماری تب مالت را به همراه دارد.
مصرف سس مایونز و سایر سس های چرب از نظر تغذیه ای توصیه نمی شوند؛ مخصوصا در طول سفر از مصرف سس مایونز و یا سس های خامه ای جدا خودداری کنید.
می توانید با مخلوط ماست، آبلیمو، کمی نمک و فلفل و در صورت امکان کمی روغن زیتون، یک سس سالم برای سالاد تهیه کنید.
غذاهایی را در رستوران سفارش دهید که سس، ادویه وچاشنی زیاد نداشته باشند.
گاهی ممکن است در رستوران ها به غذاهای کهنه و مانده مقدار زیادی سس و چاشنی اضافه کنند که تغیر رنگ و طعم نامطبوع ناشی از فساد غذا مشخص نشود.
در رستوران، حتما همراه با غذایی که میل می کنید، از ماست (کم چرب وپاستوریزه)، لیمو ترش و یا آبلیمو استفاده کنید. با مصرف این مواد غذایی، دستگاه گوارش اسیدی می شود و در نتیجه از رشد و تکثیر میکروب ها در دستگاه گوارش و در نتیجه مسمومیت غذایی جلوگیری می شود.
مصرف انواع دسرهای خامه ای در طول سفر توصیه نمی شود، چون ممکن است با شیر وخامه پاستوریزه نشده تهیه شده باشد و یا اینکه به علت کهنگی، فاسد شده باشد.
اگر مایل به مصرف بستنی هستید، حتما از نوع پاستوریزه شده و کم چرب آن استفاده کنید.
از خرید و مصرف نوشیدنی های محلی مثل آب زرشک، آب آلبالو و… و هم چنین لواشک، تمبر هندی و آلوچه در صورتی که بسته بندی نشده وکد بهداشتی و پروانه ساخت از وزارت بهداشت ندارند، خودداری کنید.
انواع آلودگی های انگلی با خوردن این نوع مواد غذایی غیر بهداشتی ممکن است به بدن منتقل می شود.
برای جلوگیری از کم آبی و یبوست مقادیر مناسبی آب معدنی به همراه داشته باشید.
به همراه داشتن میوه ها و سبزی هایی مانند هویج، گوجه فرنگی، خیار، کاهو در طول مسافرت به تأمین آب، املاح و ویتامین های مورد نیاز بدن کمک می کند.
قبل از سفر در خانه سبزیجات را خوب بشویید و در ظرف های مناسب در بسته با خودتان ببرید.
از مصرف سالاد به ویژه سالادهایی که در آنها کاهو به کار رفته است و غذاهای دریایی، در غذا خوری های بین راهی خودداری کنید. در صورتی که سالاد را شخصا درست می‌کنید، حتما آن را قبلا ضدعفونی، انگل زدایی و تمیز کنید.
بهتر است سبزیجات به صورت پخته مصرف شوند.
گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ را فقط از مراکز مجازی که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند، تهیه کنید.
آب را فقط از منابع مطمئن تهیه کرده و یا از آب های بطری شده استفاده کنید.
یخ را از مراکز مطمئن تهیه نموده و از مصرف یخ هایی که در شرایط غیر بهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد می‌شوند خودداری کنید.
از مصرف آب های سطحی، چشمه‌ها و دریاچه‌ها خودداری کنید. جوشاندن آب به مدت ۵ دقیقه به سلامت آب توصیه می‌شود.
در هنگام خرید مواد غذایی به تاریخ استفاده و نحوه نگهداری آن که بر روی برچسب بسته بندی غذا نوشته شده دقت کنید.
برای حمل گوشت، مرغ و ماهی حتما از یخدان استفاده و دقت کنید مواد غذایی خام با پخته تماس نداشته باشد.
برای طبخ و مصرف غذا از ظروف تمیز استفاده کنید.
در هنگام سفر، غذا باید آخرین وسیله‌ای باشد که می‌خواهید همراه ببرید و تا لحظه قبل از حرکت باید در یخچال نگهداری شود.
توصیه می شود به جای استفاده از نوشابه های گازدار از نوشیدنی های طبیعی پاستوریزه و کم نمک چون دوغ مصرف کنید.
اعظم زمانی کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز
انجام ۷۲۱ ماموریت امدادی توسط اورژانس فارس
در نشست ستاد سلامت نوروزی دانشگاه که با حضور سید وحید حسینی، رئیس دانشگاه برگزار شد، گزارشی از اقدامات حوزه های مختلف ستاد سلامت نوروزی دانشگاه در بیست و نهم اسفند ۱۴۰۲ توسط اعضای این ستاد ارائه شد.
از مجموع ۷۲۱ ماموریت اورژانس در شبانه روز گذشته، ۱۰۴ مورد مربوط به سوانح ترافیکی بوده و نیز در این سوانح، ۲۷۱ نفر مصدوم شدند که ۱۸۸ مصدوم بستری شده و ۸۳ مصدوم به صورت سرپایی مداوا شدند.
همچنین در شبانه روز گذشته، ۶ نفر با گاز مونوکسید کربن مسموم شدند که توسط اورژانس ۱۱۵ به مراکز درمانی انتقال یافتند.
۱۱ هزار و ۹۳۳ مراجعه کننده به اورژانس مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های استان خدمت رسانی شد که از این تعداد، ۳۰۳ مورد مربوط به علایم تنفسی، ۳۴۵ مورد مربوط به علایم گوارشی و ۴۱۰ مورد نیز مربوط به حوادث ترومایی بوده است.
۳۱۶ عمل جراحی در شبانه روز گذشته در بیمارستان های استان انجام شد.
یک هزار و ۱۴۱ بازدید از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی، مکان های عمومی، مراکز بین راهی و سامانه های آبرسانی استان فارس در این بازه زمانی انجام شد که با معرفی ۱۷ مرکز متخلف به مراجع قضایی استان و معدوم سازی ۴۵۰ کیلوگرم مواد غذایی و آشامیدنی غیربهداشتی همراه بود.
۴ هزار و ۷۴۱ مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت استان فارس در بیست و نهم اسفند ۱۴۰۲ خدمت رسانی شده است.
در این بازه زمانی، ۵۸ مورد بازدید مربوط به حوزه غذا و دارو بوده که توسط کارشناسان این معاونت از سطح داروخانه های استان انجام شد، همچنین ۱۵ مورد مراجعه به میز خدمت معاونت غذا و دارو گزارش شده است.
بازدید رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیمارستان نمازی و پایگاه اورژانس ۱۱۵ بعثت رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز و اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، صبح امروز پس از برگزاری نشست ستاد سلامت نوروزی دانشگاه و بررسی اقدامات، فعالیت ها و برنامه ریزی های انجام شده در ۲۴ ساعت گذشته، با حضور در مرکز آموزشی درمانی نمازی و پایگاه اورژانس ۱۱۵ بعثت، از نزدیک روند خدمت رسانی به بیماران در این مرکز درمانی را ارزیابی کرد.
سید وحید حسینی» رییس دانشگاه در این بازدیدها ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات روزه‌داران در ماه مبارک رمضان، سال نو را به کارکنان و کادر درمان این مراکز تبریک گفت و از فعالیت ها و خدمات ارایه شده به ویژه در ایام تعطیلات نوروز، قدردانی کرد.
مسئول ارشد حوزه سلامت فارس به همراهی دیگر اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه و مدیران و کارکنان بیمارستان نمازی، از بخش های مختلف این مرکز درمانی بازدید کرد تا از نزدیک بر فرآیندهای ارائه خدمت در این مرکز درمانی نظارت کند.
او در این بازدید ضمن گفت و گو با بیماران و مراجعان و همچنین مسئولان و کارکنان این بیمارستان، راهکارهایی در راستای بهبود روند ارایه خدمات به بیماران و مراجعان ارائه کرد.
در ادامه این برنامه، از پایگاه اورژانس ۱۱۵ بعثت نیز بازدید و ضمن بررسی فعالیت ها و اقدامات انجام شده، از کادر فوریت های پزشکی این مرکز نیز، تقدیر شد.
ایام نوروز را با تغذیه سالم شاد باشیم با شروع سال نو و شکوفایی طبیعت، می توانیم یک بازنگری در الگوی غذایی و عادات و رفتارهای تغذیه ای خـود انجـام دهیم و فصلی نو و شکوفا را در تغذیه خود آغاز کنیم.
از آن جایی که در عید نوروز ایرانیان مطابق با فرهنگ و سنت خود عمل می کنند تغییرات گسترده و مهمی در وضعیت تغذیه آن هـا پیش می آید که این تغییرات می تواند بر سلامتی انسان اثر گذار باشد.
از جمله این تغییرات می توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱- در تعطیلات نوروز تحرک و فعالیت جسمی افراد کاهش می یابد، از طرفی دیگر بخاطر افزایش مصرف شیرینی و آجیل و سبب می شود بسیاری از اشخاص، بعد از ایام نوروز دچار افزایش وزن و یا افراد در سـنین بـالاتر مبـتلا بـه افـزایش فشـار خون، قنـد یـا چربی خون شوند. ۲- با افزایش دید و بازدیدها و صرف غذا در رستوان و یا دعوت به میهمانی های ناهار و شام، الگوی غذایی افراد تغییر می کند.
غذاهایی که در میهمانی ها یا رستوران ها تهیه می شوند، سرخ شده، چرب تر و پرنمک تر از غذاهای معمـول خـانگی هستند و اثر منفی زیادی روی سلامت انسان می گذارند.
۳- در ایام عید در اکثر افراد پرخوری و یا بی نظمی در غذا خوردن مشاهده می شود و سبب می شود پس از نوروز، بعضی از افـراد بـه ویژه کودکان، نوجوانان، سالمندان و افرادی که دستگاه گوارش ضعیفی دارند دچار اختلالات و نـاراحتی هـای گوارشـی شـوند کـه عوارض آن تا مدت ها موجب آزار و رنجش آنها می شود.
توصیه هایی در زمینه مواد غذایی ضروری در ایام نوروز: ۱- ورزش و نرمش در صبح و زمانی که شـکم خـالی اسـت فراموش نشود.
۲- در هنگام صرف غذ در رستوران حجم کمتری از این نوع غذاها را میل کنند.
۳- مصرف میوه و به ویژه سبزی را در سال جدید افرایش دهید. هرگز از یاد نبرید که میوه و سبزی غنی از مواد آنتی اکسیدان است که با ترکیبات سمی و اکسیدان که در طی سوخت و ساز در بدن ایجاد شده یا از محیط به بدن وارد می شود، مقابله می کنند.
هر چقدر مصرف شما بالاتر باشد بهتر از بدن خود در مقابل عوامل سرطان زا، بیماری زا، التهاب زا و حتی پیری محافظت می کنید.
با توجه به کالری آن باید مصرف متعادل باشد و شستشوی بهداشتی آن در هر موقعیتی فراموش نشود.
۴- برای استفاده از میوه های خشک به خاطر داشته باشید که ارزش تغذیه ای میوه های خشک به شیوه خشک شدن آن ها بستگی دارد، هر چه زمان خشک کردن بیشتر باشد و مواد خشک کننده بیشتری استفاده شود که از ارزش تغذیه ای آن ها کاسته می شود .
میوه های خشک به نسبت واحد حجم کالری بیشتری دارند اما به دلیل نگهداری آسان تر برای استفاده در مدت طولانی مناسب تر هستند.
برای بهره مند شدن از ویتامین ها و املاح موجود در میوه ها توصیه می شود آنها را به صورت تازه مصرف کنید.
در مسافرت ها گزینه مناسبی به عنوان تنقلات هستند.
۵- در مصرف آب کافی کوتاهی نکنیم و روزانه حدود ۶ تا ۸ لیوان آب استفاده نماییم.
در سفرها باید از سالم و بهداشتی بودن آب اطمینان داشته باشیم.
«مهدیه فرید» کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهدای والفجر
مراجعه نزدیک به ۱۲ هزار بیمار به اورژانس مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های استان فارس
نماینده هیات رئیسه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، از مراجعه ۱۱ هزار و ۹۹۹ بیمار به اورژانس مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های استان فارس در نخستین روز از سال ۱۴۰۳ خبر داد.
سید حسام الدین نبوی زاده» در نشست امروز ستاد سلامت نوروزی دانشگاه که با حضور دکتر «سید وحید حسینی»، رئیس دانشگاه برگزار شد، گزارشی از اقدامات حوزه های مختلف این ستاد در نخستین روز از سال ۱۴۰۳ را ارایه کرد. به گفته نماینده هیات رئیسه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، در نخستین روز از تعطیلات نوروزی، مجموعه درمان استان نیز به صورت شبانه روزی فعال بوده و به ۱۱ هزار و ۹۹۹ مراجعه کننده به اورژانس مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های استان خدمت رسانی شد.
نبوی زاده با اشاره به انجام ۳۲۳ عمل جراحی در شبانه روز گذشته، ۳۰۸ مورد از بیماران مراجعه کننده به اورژانس مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های استان را مربوط به علایم تنفسی، ۳۴۸ مورد را مربوط به علایم گوارشی و ۴۱۰ مورد را نیز مربوط به حوادث ترومایی اعلام کرد.
او به تلاش مجموعه بهداشت استان در شبانه روز گذشته برای حفظ سلامت مردم و میهمانان نوروزی اشاره کرد و گفت: در نخستین روز از تعطیلات نوروزی، ۹۷۲ بازدید از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی، مکان های عمومی، مراکز بین راهی و سامانه های آبرسانی استان فارس انجام شد که با معرفی ۵ مرکز متخلف به مراجع قضایی استان و معدوم سازی بیش از ۳۵۳ کیلوگرم مواد غذایی و آشامیدنی غیربهداشتی همراه بود.
نماینده هیات رئیسه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: در نخستین روز از تعطیلات نوروزی امسال، به هفت هزار و ۴۳ مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت استان فارس خدمت رسانی شده و یک مادر باردار استان نیز به دلیل نیاز به مراقبت ویژه، به بیمارستان اعزام شد.
نبوی زاده با بیان اینکه در شبانه روز گذشته، ۱۲۶ مورد بازدید از سطح داروحانه ها و واحدهای توزیع تجهیزات پزشکی از سوی کارشناسان معاونت غذا و داروی دانشگاه انجام شد، گفت: در این بازه زمانی، ۴۵ نفر نیز به میز خدمت معاونت غذا و دارو واقع در ساختمان مرکزی دانشگاه مراجعه کردند که توانستند نیازهای حوزه دارویی خود را دریافت کنند.
او از مجموع ۸۰۲ ماموریت اورژانس در شبانه روز گذشته، ۱۴۵ مورد را مربوط به سوانح ترافیکی اعلام کرد و گفت: در این سوانح، ۱۸۵ نفر مصدوم شدند که ۱۳۲ مصدوم بستری شده و ۵۳ مصدوم نیز به صورت سرپایی مداوا شدند.
نماینده هیات رئیسه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین ۵ مورد از ماموریت های اورژانس در شبانه روز گذشته را مربوط به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن عنوان کرد و از مراجعه ۲۱ نفر به کمپ های نوروزی اورژانس در روز گذشته خبر داد.
نبوی زاده هشدار داد: گاز مونوکسید کربن بی رنگ، بی بو و سمی است و می تواند موجب مسمومیت و حتی مرگ شود، بنابراین از روشن کردن گاز پیک نیکی، منقل یا کباب پز (زغالی یا گازی) در داخل چادر، اتومبیل و در محیط های بسته خودداری کنید.
در دومین روز از سال ۱۴۰۳ انجام شد؛ بازدید اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بخش شیمی درمانی حضرت ابوالفضل(ع) درمانگاه شهید مطهری، داروخانه بیمارستان نمازی و بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، صبح امروز پس از برگزاری نشست ستاد سلامت نوروزی دانشگاه و بررسی اقدامات، فعالیت ها و برنامه ریزی های انجام شده در ۲۴ ساعت گذشته، با حضور در بخش شیمی درمانی حضرت ابوالفضل(ع) درمانگاه شهید مطهری، داروخانه بیمارستان نمازی و بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز، از نزدیک بر فرآیندهای ارایه خدمات درمانی به بیماران و مراجعان نظارت کردند.
سید حسام الدین نبوی زاده» نماینده هیات رییسه دانشگاه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه و رییس دانشکده پزشکی شیراز در این بازدیدها ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات روزه‌داران در ماه مبارک رمضان، سال نو را به کارکنان و کادر درمان این مراکز تبریک گفت و از فعالیت ها و خدمات ارائه شده به ویژه در ایام تعطیلات نوروز، قدردانی کرد.
اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه در بازدیدهای صبح امروز، ابتدا از بخش شیمی درمانی حضرت ابوالفضل(ع) درمانگاه شهید مطهری بازدید کرده و با قدردانی از تلاش کادر این بخش درمانی، به گفت و گو با مسئولان و کارکنان این بخش درمانی و مراجعان و بیماران پرداختند.
بازدید از داروخانه بیمارستان نمازی دیگر بخش برنامه امروز بازدید اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه بود که در این برنامه، وضعیت انبار دارویی و نیازهای این حوزه مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه دکتر «سید حسام الدین نبوی زاده» نماینده هیات رییسه دانشگاه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه به همراهی دیگر اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، از بخش های مختلف مرکز آموزشی درمانی تخصصی و فوق تخصصی شهید دکتر فقیهی شیراز بازدید کرده و توانمندی ها و نیازمندی های آنان را مورد بررسی قرار داد.
این بازیدها، اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه از مرکز پایش مراقبت های درمانی(MCMC) دانشگاه علوم پزشکی شیراز بازدید کردند.
او هدف از این بازدید را تقدیر از تلاش ارزشمند پزشکان، پرستاران و کارکنان مجموعه سلامت در ارائه خدمت به مردم در ایام تعطیلات نوروز عنوان کرد.
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن آتش و لوازم دارای شعله ( نظیر وسایل گازسوز، نفت سوز، زغال سوز، و الکل سوز ) برای سوختن به اکسیژن نیاز دارند.
چنانچه هوای مناسب در محیط وجود نداشته باشد.
این وسایل بطور ناقص می سوزند و گاز مونوکسید کربن تولید می کنند، این گاز بی رنگ و بی بو و سمی است و می تواند موجب مسمومیت و حتی مرگ شود.
برای پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن: ۱- از روشن کردن گاز پیک نیکی ، منقل یا کباب پز (زغالی یا گازی) در داخل چادر، اتاق کاروان، کانکس، اتومبیل و یا در هر محیط بسته دیگری چه برای تآمین گرما و چه برای پخت غذا، خوداری کنید.
حتی اگر پخت و پز شما به پایان رسیده باشد.
کباب پز و منقل تا چند ساعت پس از استفاده هنوز هم در حال بیرون دادن گاز مونواکسید کربن از خود است.
۲- در صورتی که به دلیل سرمای زیاد هوا، مجبور به روشن کردن وسایل گرمایشی و خوراک پزی دارای شعله در چادر یا ساختمان هستید.
در تمام مدت روشن بودن وسیله ، گوشه پنجره چادر و یا اتاق را برای تهویه هوا باز بگذارید.
۳- هرگز در داخل اتومبیل با موتور روشن نخوابید، حتی برای مدت کوتاه، این کار سبب بروز مسمومیت کشنده با گاز سمی مونوکسید کربن است.
۴- اگر محل جدیدی را برای اسکان موقت در نظر دارید، کاهش احتمال بروز مسمومیت با گاز مونوکسید کربن، از استاندارد بودن و سلامت عملکرد وسایل گرمایشی ( بخاری نفتی و گازی)، آبگرم کن و پکیج دیواری محل اسکان خود و دودکش این وسایل مطمئن شوید.
۵- علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را بشناسید.
این علائم شامل سردرد، سرگیجه، سوزش گلو، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تهوع و استفراغ، خواب آلودگی و کاهش سطح هوشیاری است.
این علائم را با مسمومیت غذایی یا دیگر بیماری های شایع در سفر اشتباه نگیرید.
۶- چنانچه دریک محیط بسته که بخاری نفتی یا گازی، منقل یا پیک نیک و یا شومینه در آن روشن بوده حضور داشته اید و دچار علائم مسمومیت با گاز مونواکسید کربن شده اید، سایر افراد را در جریان بگذارید و محیط را ترک نموده و به هوای آزاد بروید.
۷- اگر شخصی با گاز مونوکسید کربن در تماس بوده و دارای علائم مسمومیت با این گاز می باشد، او را به فضای آزاد برده و با اورژانس ۱۱۵ تماس حاصل نمایید و یا او را به اورژانس بیمارستان ها یا درمانگاه ها برسانید.
۸- نوزادان و کودکان، افراد مسن، زنان باردار و افرادی که دارای ناراحتی های قلبی عروقی هستند، چنانچه با گاز مونوکسید کربن در تماس بوده اند، حتی در صورت نداشتن علائم، باید توسط پزشک معاینه شوند.
مسعود قنبریان رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
- نویسنده : مریم توانا
