وسایل حمایتی ارتوپدی؛ دریچه ای امیدبخش در بهبود توانمندی سالمندان

افزایش سن باعث تغییرات گسترده ای در ساختارهای بدن به ویژه در سیستم اسکلتی عضلانی می شود و اختلالات اسکلتی عضلانی، یکی از مهمترین علت های ناتوانی در سالمندان محسوب می شود که کاهش تحرک و عملکرد آنان را به دنبال دارد.

افزایش سن تغییراتی را در کیفیت استخوان های بدن ایجاد می کند که پوکی استخوان را به دنبال دارد و امروزه با افزایش امید به زندگی و متوسط طول عمر در جوامع دنیا، به عنوان یکی از چالش های سلامت محور در گروه سالمندان خودنمایی می کند.

در ادامه با دست یافته های علم نوین برای توسعه ابعاد حمایت از سلامت سالمندان آشنا می شویم.

عضو هیات علمی گروه اروتز و پروتز دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه پوکی استخوان یک بیماری مزمن پیش رونده در سالمندان است که زنان را بیش از مردان درگیر می کند، گفت: با افزایش سن تغییراتی در نحوه انتقال نیروها در ستون فقرات ایجاد می شود که می تواند در سالمندان مبتلا به پوکی استخوان، منجر به شکستگی تنه مهره ها شود؛ این نوع شکستگی ها که با نام شکستگی های «استئوپروتیک مهره» شناخته می شود، می تواند بر کیفیت زندگی سالمندان تاثیرگذار بوده و باعث بدشکلی در ستون فقرات، خمیدگی پشت، به هم خوردگی وضعیت تعادلی بدن، کمر درد و ناتوانی شود، همچنین در صورت نبود درمان مناسب، خطر مرگ و میر در سالمندان را به دنبال دارد.

کمربندهای اختصاصی ستون فقرات؛ مداخله درمانی موثر

محمد حدادی، گفت: از سویی دیگر خمیدگی پشت مرتبط با افزایش سن می تواند خطر شکستگی در مهره ها در سالمندان با پوکی استخوان را افزایش دهد، این نوع خمیدگی علاوه بر ایجاد شکستگی می تواند منجر به کاهش ظرفیت تنفسی، کاهش عملکرد قلبی و افزایش ریسک زمین خوردن شود؛ بنابراین برای پیشگیری و درمان این نوع شکستگی ها، استفاده از وسایل ارتوپدی حمایتی (ارتوز) ستون فقرات و کمربندهای اختصاصی به عنوان یکی از مداخله های درمانی موثر می تواند مدنظر قرار گیرد.

او با بیان اینکه ساخت انواع ارتوزهای نرم، نیمه سخت و سخت به صورت اختصاصی یا پیش ساخته در این زمینه پیشنهاد می شود، گفت: ارتوزها و کمربندهای اختصاصی طراحی شده برای کاهش خمیدگی پشت در سالمندان می تواند از شکستگی مهره ها در سالمندان با پوکی استخوان جلوگیری کند و با ایجاد تغییر در وضعیت قرارگیری ستون فقرات، عوارض ناشی از افزایش قوس ناحیه پشتی ستون فقرات را به کمترین میزان برساند.

نقش ارتوزها در کمک به بهبود شکستگی های سالمندان

دانشیار گروه ارتوز و پروتز دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین به تاثیر استفاده از این ارتوزها بر بهبود قدرت عضلات پشتی و تعادل سالمندان اشاره کرد و گفت: در موارد بروز شکستگی نیز استفاده از ارتوزهای ستون فقرات و کمربندهای اختصاصی بسیار موثر بوده و با ایجاد ثبات در ناحیه ستون فقرات، به ترمیم شکستگی و جوش خوردگی استخوان مهره ها کمک می کند.

دکتر حدادی تسکین درد و حفاظت از فرم و راستای طبیعی ستون فقرات در سالمندان را دیگر مزایای استفاده از این ارتوزها برشمرد و ادامه داد: با توجه به نیاز به تطبیق کامل کمربندها و ارتوزهای ستون فقرات مورد استفاده در شکستگی ها، لازم است این ارتوزها از سوی متخصصان ارتوز و پروتز ساخته و بر روی بدن بیمار تنظیم شود تا بیشترین میزان بازده را برای بیمار تامین کند.

اجرای اردوهای جهادی و توسعه خدمات سلامت محور در استان

با برپایی اردوهای جهادی سلامت محور طی یک هفته گذشته، قشرهای مختلف مردم در استان فارس از خدمات جهادی سلامت بهره مند شدند.

ویزیت رایگان درمانگاه تخصصی و فوق تخصصی جهادی فارس در شهر قادرآباد

به همت سازمان بسیج جامعه پزشکی استان فارس و به مناسبت میلاد با سعادت حضرت زینب(س) و روز پرستار، درمانگاه تخصصی جهادی در شهر قادرآباد و پاسارگاد با هدف ویزیت رایگان افراد کم بضاعت، برگزار شد.

رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی فارس گفت: در یک اردوی جهادی دو روزه که با هدف پایش سلامت جامعه مددجویان کمیته امداد و بهزیستی با همکاری بسیج جامعه پزشکی شبکه بهداشت و درمان شهر قادرآباد برگزار شد، بیماران به پزشکان متخصص مستقر در درمانگاه جهادی ارجاع شدند.

سرهنگ پاسدار «حسین صمصام» گفت: در این درمانگاه، خدمات تخصصی و عمومی شامل ویزیت متخصصان قلب، زنان، اطفال، چشم، داخلی، کلیه، ارتوپد، تغذیه، عمومی، دندان پزشک، داروخانه، مشاوره خانواده، گفتار درمانی، بینایی سنج، آزمایشگاه و پایش سلامت ارائه شده است.

وی، برگزاری این درمانگاه‌های جهادی با همراهی و حمایت فرماندهی سپاه فجر فارس، رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، جهادگران سلامت شبکه بهداشت و درمان بخش مشهد مرغاب و پزشکان و پرستاران جهادی عنوان کرد و افزود این اردوها در مناطق مختلف استان با همت بسیج جامعه پزشکی ادامه دارد.

گامی دیگر در ارتقای سلامت عمومی با برگزاری اردوی جهادی در پاسارگاد

اردوی جهادی سلامت‌ محور با حضور پزشکان متخصص و عمومی و کارشناسان حوزه سلامت در مرکز خدمات جامع سلامت پاسارگاد برگزار شد که با استقبال گسترده مردم منطقه، همراه بود.

رئیس شبکه با اعلام این خبر گفت: این اردوی جهادی با هدف ارتقای سطح سلامت عمومی، ارائه خدمات تخصصی و دسترسی آسان مردم مناطق کمتر برخوردار به خدمات بهداشتی و درمانی برگزار شده است.

جواد هوشیار، گفت: در این برنامه، پزشک متخصص اطفال، پزشک عمومی، کارشناسان سلامت روان و تغذیه و همچنین کارشناسان پیشگیری و مراقبت از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر حضور داشتند و علاوه بر ویزیت بیماران، خدمات مشاوره‌ای و آموزشی به خانواده‌ها ارائه کردند.

هوشیار، گفت: در این اردوی جهادی، کارشناسان سلامت روان و تغذیه ضما پاسخگویی به پرسش های مردم، آموزش‌های لازم درباره شیوه‌های تغذیه سالم، مدیریت استرس و پیشگیری از بیماری‌های شایع را به آنان ارائه دادند.

او، گفت: استقبال مردم از این برنامه بسیار چشمگیر بود و برگزاری چنین اردوهایی علاوه بر ارائه خدمات مستقیم به شهروندان، موجب ارتقای آگاهی‌های بهداشتی، افزایش سطح سواد سلامت و تقویت اعتماد عمومی به نظام سلامت می‌شود.

در این اردوی جهادی، «عبدالهی» نماینده مجلس و سردار «بوعلی» فرمانده سپاه فجر استان فارس از تلاش های بسیج جامعه پزشکی شهرستان پاسارگاد، بیمارستان حافظ و هلال احمر، سپاه ناحیه مقاومت و شبکه بهداشت و درمان شهرستان پاسارگاد تقدیر کردند.

بیش از ۱۷۰۰ خدمت درمانی در یک روز؛ روایت همدلی در درمانگاه جهادی

ارتقای سطح سلامت عمومی و خدمت‌رسانی به مناطق کمتر برخوردار، جهادگران سلامت بسیج جامعه پزشکی بیمارستان حافظ با همکاری بسیج جامعه پزشکی قادرآباد، درمانگاه تخصصی و فوق تخصصی جهادی حضرت زینب(س) را برپا کردند.

سرپرست مدیریت و مدیر بسیج جامعه پزشکی این بیمارستان، گفت: در این درمانگاه جهادی، به بیش از ۴۹۲ نفر خدمات بهداشتی و درمانی ارائه شد که شامل هزار و ۷۹۸ خدمت تخصصی و عمومی بود؛ این اقدام، گامی مؤثر در راستای تحقق عدالت در سلامت و خدمت‌رسانی بی‌منت به مردم منطقه است.

کاظم شعبانی، گفت: درمانگاه حضرت زینب(س) با حضور متخصصان و کادر درمانی با تجربه، خدمات متنوعی از جملهویزیت تخصصی اطفال، زنان، چشم‌پزشکی، بینایی‌سنجی، قلب و عروق، اکوکاردیوگرافی، داخلی، تغذیه، عمومی، ارتوپدی، آزمایشگاه، دندان‌پزشکی، روان‌شناسی، مشاوره خانواده(طرح نفس)، تزریقات، خدمات دارویی، اندازه‌گیری وزن، قند خون، فشار خون و پایش سلامت، به ‌صورت رایگان به بیماران ارائه شد.

سرپرست مدیریت بیمارستان حافظ با قدردانی از مشارکت فعال تیم‌های جهادی و همکاری بسیج جامعه پزشکی قادرآباد، گفت: تداوم اینگونه اقدامات جهادی، نقش بسزایی در ارتقای سلامت اجتماعی و تقویت روحیه همدلی و خدمت‌رسانی در جامعه دارد.

برگزاری اردوی جهادی مرکز آموزشی درمانی خلیلی در کانون اصلاح و تربیت شیراز

اردوی جهادی کانون بسیج جامعه پزشکی مرکز آموزشی درمانی خلیلی، در کانون اصلاح و تربیت کودکان و نوجوانان شیراز برگزار شد.

سرپرست مدیریت مرکز آموزشی درمانی خلیلی گفت: این برنامه با هدف ارتقای سلامت جسم و روان، ارائه خدمات تخصصی درمانی و روان‌شناختی، و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه اجرا شد.

پرنیان نیک‌ منش، گفت: در این اردوی جهادی، جمعی از متخصصان گوش و حلق و بینی، چشم ‌پزشک، روان‌شناس و کارشناس تغذیه از بیمارستان خلیلی حضور داشتند و ضمن ارائه خدمات درمانی و مشاوره‌ای، درباره اهمیت سلامت روان، مدیریت خشم، سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب آموزش‌هایی به مددجویان ارائه کردند.

او، با اشاره به ارائه بیش از ۲۰۰ خدمت تخصصی و عمومی در این برنامه گفت: سلامت جسمی و روانی نوجوانان در معرض آسیب، از اولویت‌های اساسی نظام سلامت است؛ توجه ویژه به این قشر می‌تواند در بازتوانی، رشد شخصیتی و بازگشت مؤثر آنان به جامعه نقش بسزایی داشته باشد.

نیک منش با تاکید بر ادامه همکاری‌های مشترک میان مرکز آموزشی درمانی خلیلی و نهادهای حمایتی و تربیتی گفت: مرکز آموزشی درمانی خلیلی در چارچوب مسوولیت اجتماعی خود، بر تداوم و گسترش برنامه‌های جهادی و ارائه خدمات تخصصی رایگان در مناطق و مراکز کم‌برخوردار تأکید دارد.

در حاشیه این اردوی جهادی، از «علی‌محمد رحیمی» مدیر کانون اصلاح و تربیت فارس، برای همکاری و هماهنگی در برگزاری این برنامه جهادی، تقدیر شد.

اجرای خدمات رایگان سلامت دهان و دندان در یکی از مراکز نگهداری سالمندان در شیراز

گروه آموزشی سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشکده دندانپزشکی، با حضور در یکی از مراکز نگهداری از سالمندان، خدمات دندانپزشکی رایگان ارائه دادند.

مدیر گروه آموزشی سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشکده با اشاره به این که سلامت دهان و دندان یکی از مولفه های مهم سلامت عمومی به ویژه در دوران سالمندی بود، گفت: کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان، التهاب لثه ها و عوارض ناشی از نبود دندان‌ سالم از چالش‌های شایع دوران سالمندی است.

مریم بختیار، یکی از جلوه های فرهنگ ایثار را احترام به مقام سالمند و خدمت کردن به آنان دانست و گفت: بررسی و تشخیص و درمان مشکلات دهان و دندان در سالمندان، تاثیرات مثبت روحی روانی بر آنها ایجاد کرده که به منظور ارتقای سلامت جامعه سالمند کشور مثمرثمر است.

او، با اشاره به نقش کلیدی سلامت دهان در کیفیت زندگی سالمندان، بر ضرورت معاینات دوره‌ای، رعایت بهداشت دهان و آموزش‌های متناسب با نیازهای این گروه سنی تاکید کرد و گفت: در دوران سالمندی معاینات دوره ای از نظر بررسی وجود زخم ها و عفونت های دهانی ناشی از پروتزهای دندانی نامناسب یا قدیمی و غربالگری سرطان های دهان اهمیت فراوان دارد و در همین راستا دندانپزشکان می توانند با ارائه راهکارهای مراقبتی و درمانی به سالمندان دارای خشکی دهان و زخم های داخل دهان، رنج آنان را کاهش داده و کیفیت زندگی روزمره سالمند را بهبود بخشند.

این برنامه، با آموزش بهداشت دهان و دندان مصنوعی برای مراقبان سالمندان و ویزیت رایگان آنها توسط اساتید و دانشجویان انجام و با هدف حفظ و ارتقای سلامت دهان، تعدادی دهانشویه به صورت رایگان به این مرکز اهدا شد.

نقش محوری تغذیه در مدیریت بیماری التهابی روده از مدیریت التهاب تا بازیابی سلامت دستگاه گوارش

بیماری التهابی روده (IBD) یک بیماری خودایمنی است که منجر به التهاب در دستگاه گوارش می شود.

این اختلال در قالب دو نوع اصلی کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، منجر به درد در ناحیه شکم یا معقد، اسهال، خونریزی، کاهش وزن و خستگی می شود.

این بیماری‌ با دوره‌های فعال و خاموشی مشخص می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.

عواملی مانند ژنتیک، اختلالات سیستم ایمنی، تغذیه نامناسب، استرس مزمن و تغییرات در میکروبیوم روده از جمله عوامل مطرح در بروز و تشدید این بیماری‌ها است.

اگرچه رژیم غذایی به تنهایی عامل ایجاد IBD نیست، اما نقش کلیدی در پیشگیری از عود بیماری، کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی ایفا می‌کند.

توصیه‌های تغذیه ای بر اساس مرحله بیماری (دوره های فعال یا بهبودی) متفاوت است.

در ادامه به مهم‌ترین توصیه‌های تغذیه‌ای در بیماران مبتلا به IBD اشاره می‌شود:

فیبر: در دوره‌های فعال بیماری، کاهش مصرف فیبر نامحلول (مانند سبوس، غلات کامل، میوه‌ها و سبزی های خام) علائم گوارشی را کاهش می دهد. در مقابل، در دوره‌ بهبودی می‌توان مصرف فیبر محلول مانند جو دوسر، سیب و موز را افزایش داد.

چربی های سالم: مصرف چربی‌های اشباع و ترانس که در فست‌فودها، غذاهای فرآوری شده، روغن جامد، کره و مارگارین موجود است، با افزایش التهاب و تغییر در ترکیب میکروبیوم روده همراه است.

توصیه می‌شود این موارد محدود شده و به جای آن‌ها از چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و کانولا استفاده شود. همچنین، از مصرف زیاد روغن آفتابگردان و ذرت به دلیل داشتن مقادیر بالای امگا ۶ که خاصیت التهاب زایی دارند، پرهیز شود.

منابع غذایی حاوی اسید های چرب امگا- ۳: اسیدهای چرب امگا-۳ دارای خواص ضدالتهابی است و می‌تواند در کاهش علائم IBD مفید باشد.

منابع مهم آن عبارتند از: ماهی های چرب، گردو، بذر کتان و دانه چیا.

پروتئین: در مرحله حاد بیماری و همچنین جهت پیشگیری از سوتغذیه مصرف کافی منابع پروتئینی مانند تخم مرغ، مرغ، گوشت، ماهی و حبوبات ( درصورت تحمل) ضروری است. بهتر است مصرف گوشت قرمز به علت احتمال ایجاد التهاب به یک تا دو بار درهفته محدود شود.

غذاهای محرک: بعضی از افراد با مصرف غذاهایی مانند لبنیات (در صورت نبود تحمل لاکتوز)، غذاهای تند و پرادویه، قهوه و نوشیدنی های گازدار، غذاهای نفاخ، چرب و سرخ شده و نوشیدنی های انرژی زا علائمشان عود می کند. شناسایی این غذاها و حذف موقت یا دائمی آن‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.

پروبیوتیک ها: پروبیوتیک ها به بهبود فلور میکروبی روده و کاهش التهاب کمک می کنند. مصرف مکمل های پروبیوتیک و لبنیات غنی شده با پروبیوتیک از مهمترین راه های دریافت آن به شمار میرود.

قندهای ساده و شیرین کننده های مصنوعی: این مواد که در قند، شکر، انواع نوشابه ها ( حتی نوشابه های رژیمی)، آبمیوه های صنعتی، شیرینی، بیسکوئیت ها و موادر مشابه موجود است، تعادل میکروبیوم روده را مختل و منجر به افزایش التهاب و نفوذپذیری روده می شود.

ویتامین D: کمبود ویتامین D هم سبب بروز بیماری التهابی روده و هم منجر به عود و تشدید بیماری می شود. در خصوص میزان موردنیاز مصرف این مکمل، توصیه می شود با متخصص تغذیه یا پزشک خود مشورت کنید.

سیده پریسا موسویان

گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز

برگزاری پویش همگانی واکنش در شرایط اضطراری با محوریت تخلیه اضطراری و اطفاء حریق در تمامی واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مدیر امور پشتیبانی و رفاهی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، از برگزاری پویش همگانی واکنش در شرایط اضطراری با محوریت تخلیه اضطراری و اطفاء حریق در کلیه واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز، خبر داد.

مدیر امور پشتیبانی و رفاهی دانشگاه گفت: به‌ منظور افزایش آمادگی و ارتقاء توانمندی کارکنان در مواجهه با شرایط بحرانی، پویش همگانی واکنش در شرایط اضطراری تحت نظارت اداره HSE به ‌صورت هم‌زمان در تمامی واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز برگزار شد.

مهدی فرجی، گفت: ایمنی، یک مسوولیت همگانی است و مشارکت عمومی کارکنان در ارتقاء ایمنی بسیار ضروری است.

فرجی، گفت: اجرای پویش‌های آموزشی و عملیاتی مانند واکنش در شرایط اضطراری، نقش مهمی در ارتقای آمادگی کارکنان در شرایط بحرانی داشته و مشارکت فعال واحدها در این برنامه‌ها، نه‌ تنها موجب افزایش مهارت‌های فردی و سازمانی در مواقع اضطراری می‌شود، بلکه به ارتقای سطح تعاملات درون‌سازمانی و برون‌سازمانی در شرایط بحرانی نیز کمک شایانی می‌کند و تداوم این‌گونه تمرین‌ها، انسجام و هماهنگی مجموعه های دانشگاه را در پاسخگویی سریع و به موقع در زمان بروز حوادث احتمالی تقویت می کند.

در ادامه رئیس اداره HSE دانشگاه نیز با اشاره به برگزاری این برنامه گفت: پیرو برگزاری مانور تخلیه اضطراری در ساختمان مرکزی دانشگاه، این مانور به‌صورت هم‌زمان در قالب پویش در تمامی واحدهای تابعه دانشگاه نیز اجرا شود.

علی نعمتی، گفت: پویش همگانی واکنش در شرایط اضطراری، با همکاری واحد مدیریت بحران معاونت درمان، واحد کاهش خطر و بلایای معاونت بهداشتی، سازمان اورژانس و با مشارکت گسترده شبکه های بهداشت و درمان، بیمارستان ها و دانشکده ها برگزار شد.

نعمتی، گفت: این پویش با هدف آموزش عملی و افزایش مهارت های کارکنان، حفظ آمادگی برای پاسخ مناسب در حوادث و بلایای احتمالی، تعیین نقاط قوت و ضعف مراکز، مشارکت حداکثری مسوولان و کارکنان، تقویت فرهنگ ایمنی و مسئولیت‌پذیری در محیط کار و افزایش تعامل درون و برون سازمانی در شرایط بحرانی برگزار شد و نتایج آن، گامی مؤثر در ارتقای آمادگی عمومی در برابر شرایط اضطراری به شمار می‌رود.

تأکید مشاور عالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر هم‌افزایی در نظام سلامت

آیین گرامیداشت ولادت حضرت زینب کبری(س) و روز پرستار، صبح امروز دهم آبان‌ماه ۱۴۰۴ در دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه(س) برگزار شد.

در این مراسم مشاور عالی رئیس دانشگاه، ضمن تبریک این مناسبت فرخنده، از برگزارکنندگان مراسم قدردانی کرد و با اشاره به جایگاه والای پرستاران در نظام سلامت، گفت: پرستاران با ایفای نقشی کلیدی در مراقبت از بیماران، نقشی بی‌بدیل در تداوم خدمات سلامت ایفا می‌کنند و حضور آنان تضمین‌کننده کارآمدی نظام درمان است.

کوروش عزیزی، گفت: تلاش خستگی‌ناپذیر پرستاران و سایر اعضای تیم سلامت، سرمایه‌ای ارزشمند برای نظام سلامت کشور است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

عزیزی، به تشکیل مثلث همکاری میان مدیریت خدمات پرستاری دانشگاه، دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه(س) و سازمان نظام پرستاری شیراز اشاره کرد و گفت: این تعامل سازنده، زمینه‌ساز هم‌افزایی، همگرایی و تسریع در پیگیری دغدغه‌ها و مطالبات جامعه پرستاری است و به بهبود ارتباطات بین‌بخشی در نظام سلامت کمک می‌کند.

مشاور عالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه، تقدیر از مسئولان پیشین دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه(س) در این آیین را اقدامی ارزشمند دانست و گفت: تلاش‌ها و خدمات مدیران گذشته، پایه‌گذار موفقیت‌های امروز این دانشکده بوده است. دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه(س) شیراز، امروز از دانشکده‌های برتر کشور در حوزه آموزش و تربیت نیروی انسانی پرستاری به شمار می‌رود.

عزیزی، گفت: یکی از دستاوردهای ارزشمند دانشگاه، تربیت نیروهای متخصصی است که پس از فراغت از تحصیل، در عرصه‌های مختلف نظام سلامت منشأ خدمت و افتخار هستند.

بازدید نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی از بیمارستان قلب الزهرا (س)

جعفر قادری نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی با حضور در بیمارستان قلب الزهرا (س) شیراز ضمن تبریک روز پرستار به پیشگامان عرصه سلامت از نحوه ارائه خدمات و همچنین زیرساخت های درمانی و تشخیصی این بیمارستان بازدید کرد.

رئیس بیمارستان قلب الزهرا(س) شیراز در حاشیه این بازدید، حمایت و همراهی نمایندگان مجلس را گامی مهم به منظور ارتقای خدمات تخصصی قلب در جنوب کشور اعلام کرد.

حجت‌الله روستا، با بیان عملکرد شش ماه اخیر این مرکز و نحوه خدمت رسانی به مردم گفت: تامین دستگاه های جدید تشخیصی، یکی از نیازهای اساسی این مرکز است، همراهی و حمایت نمایندگان مجلس، می‌تواند روند تأمین این تجهیزات و ارتقای خدمات تخصصی قلب را سرعت ببخشد.

او، گفت: طی یکسال اخیر، خدمات ارزشمندی در حوزه تامین تجهیزات تشخیصی و بیمارستانی در مراکز درمانی استان با حمایت دانشگاه انجام شده است این حمایت‌ها در کنار همراهی نمایندگان مجلس موجب افزایش دسترسی بیماران به مراقبت‌های تخصصی می شود.

جعفر قادری نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی نیز ضمن بیان تلاش های مجلس به منظور ارتقای شاخص های بهداشت و درمان استان فارس از تلاش های مجموعه سلامت استان قدردانی کرد و گفت: هدف از این بازدید قدرانی از پرستاران و کادر خدوم سلامت در گرامیداشت هفته پرستار و بررسی دغدغه های حوزه سلامت از نزدیک است.

افزایش انگیزه و رضایتمندی اساتید از اولویت های اصلی دانشگاه علوم پزشکی شیراز است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، در نشست هم‌اندیشی با اعضای هیأت علمی دانشکده داروسازی، بر اهمیت توجه به نیازهای اساتید و نقش آنان در تحول و ارتقای نظام آموزش عالی تأکید کرد.

دکتر «سید بصیر هاشمی» با بیان اینکه اساتید پایه‌های اصلی تحول دانشگاه‌ها هستند، گفت: با تمام توان در کنار اساتید هستیم و تلاش می‌کنیم با پیگیری خواسته‌ها و مسائل آنان، زمینه افزایش رضایتمندی، انگیزه و پویایی در عرصه آموزش را فراهم کنیم؛ چرا که توجه به نیازهای اساتید، موجب ارتقای کیفیت آموزشی و تربیت نیروهای متخصص و کارآمد می‌شود.

او نقش اساتید را در ارائه راهکارهای علمی برای حل مسائل کشور برجسته دانست و گفت: اساتید با تحلیل‌های علمی و ارائه پیشنهادهای کاربردی، می‌توانند در تصمیم‌سازی‌های کلان نظام سلامت نقش مؤثری ایفا کنند.

کوروش عزیزی مشاور عالی رئیس دانشگاه، دکتر آرمین عطار معاون آموزشی، و دکتر محمدجواد خشنود معاون غذا و دارو نیز درباره مهم‌ترین مسائل و مطالبات اساتید دانشکده داروسازی به گفت‌وگو پرداختند.

جمعی از اعضای هیأت علمی نیز در بخش پایانی، دیدگاه‌ها، دغدغه‌ها و پیشنهادهای خود را در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی و رفاهی مطرح کردند.

در کنار هم لباس سپید خدمت بر تن کرده‌اند.

روایت زندگی و تجربه‌ این دو پرستار جوان، نمایی روشن از صبر، مهربانی و ایمان است.

در میان صحنه‌های پرهیاهوی بیمارستان، «مریم و مهسا استوار» با چهره‌ای آرام و روحیه‌ای پر امید، پرستاری را نه به‌عنوان شغل، که فرصتی برای لمس انسانیت می‌دانند.

مریم و مهسا استوار از آن دسته پرستارانی‌ هستند که علاوه بر اشتراک نام خانوادگی، عشق به پرستاری را نیز میان خود تقسیم کرده‌اند.

این گفت‌وگو، روایت صادقانه‌ مسیر مشترک این دو خواهر دوقلوست؛ از آغاز راه تا تجربه‌های حضور در بیمارستان

چه شد که هر دو خواهر تصمیم گرفتید پرستاری را به‌عنوان شغل انتخاب کنید؟

دیدگاه مشترکمان این بود که همیشه از دید «تجربه‌ ای تازه» به پرستاری نگاه کنیم.در کنار آن، حس درونی‌مان این است که وقتی حال دیگران خوب باشد، حال ما هم بهتر می‌شود. همین حس مراقبت از حال انسان‌ها مسیرمان را روشن کرد.

مسیر تحصیلی‌تان چگونه طی شد؟

متولد شیرازیم ، ۲۸ مهر ۱۳۷۷، از مدرسه‌ رازی آغاز کردیم، سپس در مدارس فرشتگان، پویش و فرزانگان ادامه دادیم و در نهایت وارد دانشگاه علوم پزشکی فسا شدیم. مسیرمان تقریباً هم‌زمان پیش رفت و همیشه احساس همراهی در تحصیل داشتیم.

مهم‌ترین درس یا تجربه‌ای که از بیماران آموختید؟

زمانی بود که یکی از بیماران جوان‌مان، پس از قطع عضو، با وجود ناامیدی شدید، تلاش می‌کرد زندگی‌اش را دوباره بسازد و حتی اطرافیانش را آرام کند. دیدن آن قدرت روحی، اشک و غرور را هم‌زمان در چشمانمان نشاند.

در برخوردهای روزمره با بیماران، سه واژه همیشه برایمان معنا یافته: امید، صبر و شکرگزاری

بارها پیش آمده بیماران یا همراهان ما را با هم اشتباه گرفته‌اند، خاطرات بامزه‌ای که زیبایی حرفه‌مان را دوچندان می‌کند.

چالش‌های مشترک شما در محیط کار چه بوده است؟

یکی از چالش‌ها، تفاوت شیفت‌هایمان است؛ وابستگی عاطفی میان ما باعث می‌شود خستگی یا فشار کاری همدیگر را حس کنیم. با این حال تلاش می‌کنیم تا حد امکان به هم کمک کنیم تا بخشی از بارِ شیفت‌های کاری از دوش دیگری برداشته شود.

کار در بیمارستان و زندگی خانوادگی‌تان چگونه با هم هماهنگ می‌شود؟

هماهنگی واقعاً دشوار است؛ گاهی به‌خاطر شیفت‌ها نمی‌توانیم همراه خانواده سفر برویم یا در تعطیلات و عید نوروز کنارشان باشیم. این چالش‌ها بخشی از واقعیت زندگی پرستاری است.

شب‌های بیداری و شیفت‌ها را چگونه پشت سر می‌گذارید؟

نوشیدن قهوه و همراهی دوستان خوبی که شیفت‌های سخت را با لبخند طی می‌کنند، کمک بزرگی است.

واکنش خانواده به انتخاب پرستاری برای هر دو نفر؟

خوشحال‌اند و احساس غرور دارند.

می‌گویند لحظه‌ای که با روپوش سفید ما را دیدند، برایشان فراموش‌نشدنی بود. در زمان بیماری اعضای خانواده نیز، تلاش می‌کنیم با آرامش و دقت وظایف مراقبتی و دارویی را انجام دهیم.

آیا پیش آمده بیماری را با هم پرستاری کنید؟

بله، گاهی در موارد بحرانی مانند انتقال بیمار بدحال به مرکز دیگر، کنار هم کار کرده‌ایم. در چنین موقعیت‌هایی، حس همکاری و هم‌دلی خواهرانه انرژی‌مان را چندبرابر می‌کند.

بزرگ‌ترین دل‌گرمی‌تان در لحظات دشوار چیست؟

خانواده و احساس حضور خداوند در زندگی، بزرگ‌ترین اتکای ماست؛ نیرویی که در سختی‌ها آرامش می‌بخشد.

از دید شما، چه ویژگی‌هایی پرستار را «فراتر از وظیفه» برجسته می‌کند؟

همدلی واقعی، صبوری، انسانیت و احترام به کرامت بیماران، دلسوزی بی‌منت، تعهد اخلاقی، حضور آرام‌بخش و دانشِ به‌روز.

پرستار تنها مراقب جسم نیست، مراقب دل بیمار نیز هست؛ کسی که با لبخندش امنیت می‌بخشد و با علمش نجات می‌دهد.

پیامتان به نسل جوان تر از شما که تازه می‌خواهد وارد این حرفه شود؟

با آگاهی مسیر را انتخاب کنند؛ زیرا پرستاری فقط یک شغل نیست، یک دعوت قلبی است. این حرفه روحیه‌ بالا و نیروی جسمی می‌خواهد و در برابر خستگی و اشک، هدیه‌ بزرگش تجربه‌ی معجزه‌ی زندگی است. لبخند بیمارِ بهبود‌یافته، بزرگ‌ترین پاداشِ این راه است.

دوست دارید جامعه چه تصویری از پرستاران داشته باشد؟

زیباترین رابطه میان احترام متقابل شکل می‌گیرد. همان‌گونه که ما بیماران خود را عضوی از خانواده می‌دانیم، جامعه نیز باید پرستار را با همین نگاه انسانی درک کند، نه فقط با انتظار، بلکه با همدلی.

تفاوت نگاه و سبک کاری بین شما دو نفر چیست؟

در محل خدمت، تقسیم وظایف‌مان متفاوت است؛ تفاوت شخصیتی‌مان هم جالب است؛ مهسا جدی‌تر است و مریم با ملایمت بیشتر. اما هر دو برای بهبود بیماران، تمام توان و احساس مسئولیت خود را صرف می‌کنیم.

اگر فرصت تدوین سیاست‌های حمایتی از پرستاران داشتید، نخستین خواسته تان چه بود؟

بدون تردید، ایجاد سیاست حمایت روانی و سلامت عاطفی پرستاران. پرستار هر روز با درد و اضطراب روبه‌روست، اما کمتر کسی از خودِ او مراقبت می‌کند.

تاسیس مراکز مشاوره رایگان، نوبت‌های واقعی استراحت، برنامه‌های انگیزشی انسانی، مشارکت بیشتر در تصمیم‌گیری‌های درمانی و آموزش‌های رشد حرفه‌ای، در کنار توجه جدی به مسائل معیشتی، از خواسته‌های ماست.

اگر بخواهید در یک جمله، از خدا یا مردم برای شغلتان چیزی طلب کنید؟

از خدا می‌خواهیم دل پرستاران را همان‌قدر آرام نگه دارد که دستانشان درد دیگران را آرام می‌کند و از مردم می‌خواهیم هر بار که پرستاری را می‌بینند، به یاد بیاورند پشت لبخندش بی‌خوابی و عشق بی‌ادعا پنهان است.

تصویری از حرفه‌تان که همیشه در ذهن‌تان زنده می‌ماند؟

لبخندهای پس از ترخیص بیمارها؛ لحظه‌ای که تخت‌ها خالی می‌شوند و آرامش برمی‌گردد.

قرص برنج؛ سمی کشنده در پوشش محافظ آفات

در سال‌های اخیر، موارد متعددی از مسمومیت و مرگ ناشی از مصرف قرص برنج در کشور گزارش شده است؛ این قرص در اصل برای جلوگیری از آفت‌زدگی غلات و خشکبار استفاده می‌شود، اما تماس یا بلع تصادفی آن می‌تواند در مدت کوتاهی منجر به مرگ شود.

قرص برنج چیست؟

قرص برنج با نام علمی فُسفید آلومینیوم (AlP) شناخته می‌شود؛ این ترکیب در تماس با رطوبت یا اسید معده، گازی بسیار سمی به نام فسفین (PH3) آزاد می‌کند؛ گاز فُسفین به سرعت جذب بدن شده و با ایجاد اختلال در عملکرد سلول‌ها، مانع تولید انرژی حیاتی می‌شود.

چرا این ماده تا این حد خطرناک است؟

گاز فُسفین روی تمام اندام‌های بدن به‌ویژه بر روی مغز، قلب، کبد و کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد؛ حتی یک عدد قرص برنج می‌تواند برای انسان کشنده باشد؛ نکته نگران‌کننده این است که تاکنون پادزهر اختصاصی برای این سم وجود ندارد و درمان بیشتر به‌صورت حمایتی انجام می‌شود.

علائم مسمومیت با قرص برنج چیست؟

علائم اولیه شامل تهوع، استفراغ، درد شکم، سرگیجه و تعریق شدید است؛ در مراحل بعدی، اُفت فشار خون، تنگی نفس، آریتمی قلبی و شوک رخ می‌دهد؛ علاِم مسمومیت از چند دقیقه تا دو ساعت بعد از خوردن قرص برنج آغاز می شوند و مسمومیت معمولاً ظرف چند ساعت باعث نارسایی چند اندام و طی دو ساعت تا حداکثر دو تا سه روز منجر به مرگ می‌شود.

در صورت تماس یا مصرف چه باید کرد؟

در صورت مشکوک بودن به تماس یا بلع قرص برنج، باید فوراً فرد را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی منتقل کرد؛ به هیج وجه پس از خوردن قرص برنج نباید آب یا مایعات مصرف شود، چون باعث تشدید و افزایش تولید گاز فُسفین در معده و افزایش شدید سمیّت آن می شود؛ القای استفراغ یا مصرف خودسرانه شیر و داروها نیز ممنوع است! در صورت داشتن روغن نارگیل یا کنجد خوردن آن می تواند تولید گاز فُسفین را کاهش دهد؛ تنها اقدام اولیه، تماس فوری با اورژانس (۱۱۵) است و در صورتی که گاز در محیط تولید شده باشد، خارج کردن فرد از محیط آلوده ضروری است.

چگونه می‌توان از بروز مسمومیت پیشگیری کرد؟

از خرید و نگهداری قرص برنج در منازل خودداری کنید.

برای نگهداری غلات و خشکبار، از روش‌های ایمن‌تر مانند فریز کردن یا استفاده از توری‌های مخصوص استفاده شود.

در صورت مشاهده این قرص در منزل یا انبار، آن را به مأموران بهداشت یا داروخانه‌های معتبر تحویل دهید.

نقش داروساز در آگاه‌سازی چیست؟

داروساز می‌تواند با اطلاع‌رسانی درباره خطرات قرص برنج و معرفی روش‌های ایمن نگهداری مواد غذایی، نقش مؤثری در پیشگیری از این نوع مسمومیت ایفا کند؛ آگاهی مردم درباره مرگ ‌آور بودن این ماده، گام نخست در کاهش تلفات است.

به یاد داشته باشیم:

قرص برنج آفت‌کش است، نه وسیله‌ نگهداری برنج یا خشکبار؛ نگهداری آن در خانه، جان افراد خانواده را در خطر قرار می‌دهد.

دکتر «حسین نیک نهاد»، عضو هیأت علمی گروه فارماکولوژی توکسیکولوژی دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

نقش آنتی‌اکسیدان‌ها در حفظ سلامت بدن

آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی مهم و حیاتی برای سلامت بدن هستند که در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت ایجاد می‌کنند؛ رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که در جریان واکنش‌های متابولیکی بدن و تحت تأثیر عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، تابش اشعه‌های مضر، دود سیگار و استرس اکسیداتیو تولید می‌شوند.

این مولکول‌ها به دلیل داشتن یک یا چند الکترون جفت نشده، تمایل دارند به سلول‌ها و مولکول‌های بدن به خصوص به ساختار DNA، پروتئین‌ها و لیپیدهای غشایی سلولی آسیب برسانند.

این آسیب‌ها می‌توانند منجر به اختلالات سلولی، پیری زودرس و ابتلا به بیماری‌های مزمن همچون سرطان، بیماری‌های قلبی-عروقی و دیابت شوند.

آنتی‌اکسیدان‌ها با اهدای الکترون به رادیکال‌های آزاد، آنها را خنثی کرده و مانع از آسیب سلولی می‌شوند.

بدن انسان به صورت طبیعی آنزیم‌ها و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند گلوتاتیون را تولید می‌کند، اما بسیاری از آنتی‌اکسیدان‌ها باید از طریق رژیم غذایی تامین شوند.

منابع غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها شامل میوه‌ها و سبزیجات رنگی مانند توت‌ها، مرکبات، اسفناج، هویج و کلم بروکلی، همچنین چای سبز، گردو، بادام و شکلات تلخ هستند.

از مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های غذایی می‌توان به ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن و ترکیبات پلی‌فنولی اشاره کرد.

ویتامین C که در مرکبات فراوان است، به عنوان یک آنتی‌اکسیدان محلول در آب، در محافظت از سلول‌ها در محیط‌های آبی بدن نقش دارد.

ویتامین E که در روغن‌های گیاهی و مغزها یافت می‌شود، به عنوان یک آنتی‌اکسیدان محلول در چربی، از غشاهای سلولی محافظت می‌کند.

بتاکاروتن نیز پیش‌ساز ویتامین A بوده و در سبزیجات نارنجی و زرد رنگ مانند هویج موجود است.

پلی‌فنول‌ها که در چای سبز، قهوه و میوه‌های رنگارنگ یافت می‌شوند، علاوه بر خاصیت آنتی‌اکسیدانی، اثرات ضدالتهابی و ضدسرطانی نیز دارند.

مطالعات متعدد نشان داده‌اند که رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به کاهش التهاب مزمن، بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش ریسک بیماری‌های مزمن کمک کند؛ برای مثال، کاهش رادیکال‌های آزاد در دیواره عروق خونی می‌تواند از بروز تصلب شرایین پیشگیری کند و از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری نماید؛ همچنین، مصرف کافی آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند روند پیری سلولی را کندتر کرده و سلامت پوست و بافت‌های بدن را حفظ کند.

نقش آنتی‌اکسیدان‌ها در سلامت مغز و پیشگیری از بیماری‌های عصبی نیز بسیار مهم است؛ مغز به دلیل داشتن میزان بالای چربی‌های چند غیراشباع و مصرف زیاد اکسیژن، بسیار حساس به استرس اکسیداتیو است؛ آسیب‌های اکسیداتیو در مغز با بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون مرتبط بوده است؛ مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها مانند توت‌ها، سبزیجات برگ سبز و مغزها می‌تواند به حفظ سلامت نورون‌ها و کاهش روند پیری مغز کمک کند.

با این وجود، نباید مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی را به صورت خودسرانه افزایش داد، زیرا برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد مکمل‌ها ممکن است اثرات معکوس داشته و سلامت را به خطر بیندازد؛ بهترین روش، حفظ تنوع در رژیم غذایی و مصرف منظم میوه‌ها و سبزیجات تازه است که علاوه بر آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد مغذی دیگری مانند فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی را نیز تامین می‌کنند.

در نهایت، اهمیت آنتی‌اکسیدان‌ها در حفظ سلامت بدن غیرقابل انکار است و رعایت یک رژیم غذایی متعادل و غنی از این ترکیبات می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ کیفیت زندگی ایفا کند.

نسترن نیک‌جو

کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مدیریت زباله در منزل

زباله‌ها موادی هستند که به درد نخور بوده و دور ریخته می‌شوند؛ زباله‌های خانگی شامل پس ‌مانده مواد خوراکی، کاغذ، مقوا، شیشه، فلزات و پلاستیک است.

هر کدام از ما روزانه به طور متوسط یک کیلوگرم زباله تولید می‌کنیم؛ به عبارت دیگر مواد غذایی و کالاهایی را که با زحمت زیاد و وارد شدن خسارات فراوان به محیط زیست تولید کرده‌ایم، به راحتی به صورت زباله در می‌آوریم؛ از طرف دیگر نیاز به زمین زیادی برای دفن آنها داریم.

چه باید کرد؟

نخستین نکته، استفاده صحیح و بهینه از مواد و کالاها است.

با این کار علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه خانواده، مصرف مواد اولیه و انرژی، مقدار کمتری هم زباله تولید کرده‌ایم.

دومین نکته در مدیریت زباله، جداسازی مواد تشکیل دهنده زباله برای بازیافت کردن آنها است.

بازیافت چیست؟

بازیافت به معنی استفاده از مواد مصرف شده برای تولید و ساخت مجدد همان کالا یا کالای قابل استفاده دیگر است(مانند ساخت کاغذ تازه از کاغذهای باطله و غیر قابل استفاده).

بازیافت زباله‌ها سه فایده مهم برای محیط زیست دارد؛ ما به کمک بازیافت زباله در مصرف منابع طبیعی صرفه‌جویی کرده‌ایم زیرا به جای استفاده از مواد خام برای تولید محصولات نو، از مواد بازیافتی استفاده می‌کنیم.

از دیگر فوائد بازیافت، صرفه‌جویی در مصرف انرژی است؛ البته برای بازیافت مواد زائد هم نیاز به مقداری انرژی است، اما انرژی لازم برای بازیافت زباله خیلی کمتر از انرژی مورد نیاز برای تولید محصولات جدید از مواد خام است.

برای مثال ساختن آلومینیوم از آلومینیوم بازیافت شده ۹۰ درصد انرژی کمتر از ساختن آن از سنگ معدن نیاز دارد؛ سومین فایده بازیافت، نیاز کمتر به فضا برای دفن زباله‌ها است.

چه موادی را و چگونه می‌توان بازیافت کرد؟

در گام نخست برای بازیافت زباله‌ها باید مواد قابل تجزیه مثل پسماند‌های آشپزخانه و مواد غذایی را از سایر زباله‌ها جدا کرده و سعی کنیم فقط این مواد را در کیسه زباله ریخته و به کارگر مسوول جمع آوری مواد زائد تحویل دهیم؛ این مواد را به نوعی کود به نام کمپوست تبدیل می‌کنند و برای اصلاح خاک و جبران مواد غذایی از دست رفته از آن استفاده می‌کنند.

در مرحله بعد باید مواد قابل بازیافت را از زباله‌ها جدا کنیم؛ شیشه، کاغذ، پلاستیک و انواع فلزات از بهترین مواد برای بازیافت هستند.

بازیافت کاغذ

آیا می‌دانید که برای تولید یک تُن کاغذ نیاز به قطع ۱۷ اصله درخت بالغ است؛ اگر هر شخص کاغذهای باطله‌اش را در طول یک سال جمع کند، معادل یک و نیم اصله درخت است و اگر همه ما ایرانیان این کار را انجام دهیم از قطع ۱۰۰ میلیون درخت در طول یکسال جلوگیری کرده‌ایم.

بنابراین:

روزنامه‌ها و کاغذهای باطله و دفترچه‌های تمام شده بچه‌ها را هرگز دور نریزیم، آنها را از سایر زباله‌ها جدا کرده و به مأموران بازیافت تحویل دهیم.

اشیایی مثل پاکت‌ها و پوشه‌ها را دور نیندازیم تا در مواقع لزوم از آنها استفاده کنیم.

بازیافت مواد پلاستیکی

آیا می‌دانید که پلاستیک‌ها از نفت که منبعی تمام شدنی ‌است تهیه می‌شوند، اما به علت غیر قابل تجزیه بودن از زباله‌های پایدار و آلوده کننده محیط زیست محسوب می ‌شوند.

۳۰ درصد از پلاستیک‌های تولید شده در بسته‌بندی به کار می‌روند پس چه خوب است هنگام خرید از بسته بندی های زائد توسط فروشنده جلوگیری کنیم.

از کیسه‌های پلاستیک خشک و غیر آلوده چندین بار استفاده کنیم و در پایان هم از آنها برای جمع‌آوری زباله‌ها یمان استفاده کنیم.

برای خرید از کیف های پارچه‌ای استفاده کنیم.

سعی کنیم در مراسم و مهمانی‌ها از ظروف قابل شستشو به جای ظروف یک بار مصرف استفاده کنیم.

بازیافت شیشه:

آیا می‌دانید بطری شیشه‌ای را که امروز دور بیندازید تا ۱۰۰۰ سال دیگر هم به صورت زباله در روی زمین قرار دارد.

برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود که این کار نیاز به مصرف مقدار زیادی انرژی و آب است.

بازیافت شیشه سبب جلوگیری از حفاری ‌های جدید در معادن شن و ماسه، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و آب می‌شود؛ از طرف دیگر نیاز به فضای کمتری برای دفن زباله‌های شیشه‌ای است.

ما می‌‌توانیم با جدا کردن انواع ظروف شیشه‌ای شکسته تا شیشه‌های مربا، سس و غیره در منزل، گام بزرگی در جهت بازیافت شیشه‌ها برداریم.

در صورت امکان بطری های شیشه‌ای را بر حسب رنگ جدا کرده و درب‌ها و گلوبندهای سربی دور آنها را جدا کنیم.

بازیافت آلومینیوم:

آیا می‌دانید اگر قوطی آلومینیومی را دور بیاندازید پس از ۵۰۰ سال هنوز هم به صورت باقی خواهد بود.

وقتی که یک قوطی آلومینیومی دور انداخته می‌شود از نظر مقدار انرژی مصرف‌شده برای ساخت آن، معادل هدر رفتن نیمی از یک قوطی بنزین است.

به کمک بازیافت هر تُن آلومینیوم در حدود ۱۰۰۰ دلار صرفه‌جویی می‌شود.

آلومینیوم می‌تواند بارها ذوب شود و به قوطی یا ظرف جدیدی تبدیل گردد.

نه تنها قوطی و ظروف آلومینیومی قابل بازیافت‌ هستند، بلکه ورقه‌های آلومینیومی بشقاب پیتزا و شیرینی هم قابل بازیافت ‌است؛ آنها را هم جدا کرده و با سایر زباله‌ها دور نریزیم.

زباله‌های خطرناک:

بعضی از زباله‌های تولید شده در خانه‌ها مانند باطری‌های مختلف، لامپ‌های مهتابی و جیوه‌ای، لوازم الکترونیکی و… از مواد بسیار خطرناک به شمار می‌آیند؛ این وسایل دارای مواد خطرناکی هستند که سلامت ما و محیط زیست را تهدید می‌کنند.

چه خوب است از لوازم خانگی یا اسباب بازی های باطری‌دار کمتر استفاده کنیم؛ ساعت‌های اتوماتیک بهتر از ساعت‌هایی است که با باطری کار می‌کنند.

باطری‌ها را در دسترس بچه‌ها قرار ندهیم.

از قراردادن لامپ‌های جیوه‌ای و مهتابی و یا لامپ‌های سوخته در محلی که احتمال شکستن آنها وجود دارد، خودداری کنیم؛ مواد موجود درون آنها محیط زیست را به شدت آلوده می‌کند.

مهندس «حمیده اکبری» عضو هیات علمی و معاون پژوهشی مجتمع آموزش عالی سلامت ممسنی

اختصاص تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته به ارزش بیش از ۲۰ میلیارد ریال به بیمارستان امام سجاد(ع) خشت و کنارتخته

رئیس بیمارستان امام سجاد(ع) خشت و کنارتخته، از تخصیص تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی با ارزشی بالغ بر ۲۰ میلیارد ریال به این بیمارستان، خبر داد.

یسنا الله دین، با اعلام این خبر گفت: این تجهیزات از سوی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با مشارکت وزارت نفت، در بازه زمانی یک ساله از مهر ۱۴۰۳ تا مهر ۱۴۰۴ به منظور توسعه زیر ساخت‌ های درمانی و ارتقا سطح خدمات آزمایشگاهی منطقه، به این مرکز درمانی اختصاص یافته‌ است.

او، گفت: ارتقاء سرعت و دقت خدمات تشخیصی، دستگاه‌ های تخصصی مهمی به این بیمارستان اختصاص داده شده که در میان این تجهیزات، دستگاه اتو آنالایزر بیوشیمی با ارزش ۸ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال، امکان انجام خودکار و سریع تست‌ های بیوشیمی خون و ادرار را فراهم کرده و دقت نتایج را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد؛ همچنین، دستگاه سل کانتر به ارزش ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال که برای شمارش و افتراق سلول‌ های خونی به کار می‌رود، نقشی اساسی در تشخیص کم‌خونی‌ ها و عفونت‌ ها دارد؛ از طرفی، دستگاه UPS (منبع تغذیه بدون وقفه) به ارزش ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال، پایداری عملکرد تجهیزات حساس ما را در برابر نوسانات برق تضمین می‌کند.

رئیس بیمارستان امام سجاد(ع) خشت و کنارتخته، گفت: از دیگر تجهیزات اختصاص یافته، دستگاه هود لامینار به ارزش یک میلیارد ریال است که برای ایجاد یک محیط کاری استریل و ایزوله برای انجام ایمن‌ تر و بدون آلودگی برخی آزمایش‌ های حساس ضروری است.

دکتر الله دین، گفت: در حوزه تشخیص اورژانسی نیز، دستگاه تک کاناله چک تروپونین به ارزش یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال، امکان اندازه‌گیری سریع نشانگر کلیدی سکته‌ های قلبی را در بخش اورژانس فراهم می‌آورد؛ علاوه بر این موارد، دستگاه کواگلومتر به ارزش ۷۷۰ میلیون ریال برای اندازه‌گیری دقیق زمان انعقاد خون و ارزیابی سیستم انعقادی بیماران در اختیار بیمارستان امام سجاد(ع) قرار گرفته است.

او، گفت: دستگاه دیونایزر به ارزش ۴۲۹ میلیون ریال نیز برای تولید آب فوق خالص مورد نیاز آزمایش‌ های حساس تهیه شده و دستگاه سانترفیوژ ۱۶ شاخه به ارزش ۳۰۰ میلیون ریال، یک مرحله مقدماتی حیاتی برای تفکیک اجزای نمونه‌ های بیولوژیکی است؛ همچنین دستگاه شمارش گازهای خونی نیز برای ارزیابی وضعیت تنفسی و متابولیک بیماران اختصاص یافته است.

رئیس بیمارستان امام سجاد(ع) خشت و کنارتخته در ادامه با قدردانی از حمایت ها و همراهی مجموعه معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز با این مرکز درمانی، گفت: تامین این تجهیزات پیشرفته، وابستگی بیماران این منطقه را به شهرهای بزرگ برای انجام آزمایش‌ های تخصصی به حداقل خواهد رساند و این امر نشان‌ دهنده توجه ویژه دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تجهیز زیر ساخت‌ های مراکز درمانی در مناطق مختلف استان است.

درخشش بخش جراحی زنان بیماستان شهید دکتر فقیهی

بخش جراحی زنان مرکز آموزشی درمانی شهید دکتر فقیهی شیراز، به عنوان بخش نمونه کشوری معرفی شد.

رئیس بیمارستان با تبریک به کارکنان بخش جراحی زنان و کارکنان مجموعه پرستاری گفت: بخش جراحی زنان بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز، به عنوان بخش نمونه کشوری در میان بیمارستان‌ های وابسته به دانشگاه‌ های علوم پزشکی کشور معرفی شد.

وحید زنگوری، گفت: این انتخاب بر اساس ارزیابی‌ های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با توجه به شاخص‌ هایی همچون کیفیت خدمات درمانی، رعایت استانداردهای ایمنی بیمار، رضایتمندی مراجعان، فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی، و ارتقای مستمر کیفیت خدمات انجام شده است.

زنگوری، گفت: کسب عنوان بخش نمونه کشوری، حاصل تلاش صادقانه و شبانه‌ روزی اعضای تیم تخصصی جراحی زنان، کادر پرستاری و همه کارکنان بیمارستان است که با تعهد و دانش خود، خدماتی در شأن بانوان کشور ارائه می‌دهند.

او، گفت: این موفقیت، انگیزه‌ای دوچندان برای ادامه مسیر ارتقای کیفیت خدمات، توسعه آموزش‌ های تخصصی و گسترش فعالیت‌ های پژوهشی در حوزه سلامت زنان ایجاد کرده است.

مدیر پرستاری بیمارستان شهید دکتر فقیهی نیز ضمن ابراز خرسندی از این موفقیت، از حمایت‌ های مدیریت بیمارستان، مسوولان دانشگاه علوم پزشکی شیراز و تلاش‌ های تمامی کادر درمان و کارکنان، قدردانی کرد.

مریم جعفری، گفت: بیمارستان شهید دکتر فقیهی یکی از مراکز تخصصی و آموزشی پیشرو در جنوب کشور است که سالانه خدمات درمانی گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف پزشکی به بیماران از سراسر استان فارس و استان‌های همجوار ارائه می‌دهد.

مجتبی شفیعی خانی

عضو هیات علمی گروه داروسازی بالینی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

زیراسالمندان بیشتر به سمت خوددرمانی می‌روند؟

خوددرمانی در سالمندان پدیده‌ای رو به افزایش است.

آن‌ها گاهی به تجربه‌های گذشته تکیه می‌کنند درحالی‌که مصرف داروهای قدیمی می‌تواند عوارض جدی برای سلامتشان ایجاد کند.

عضو هیات علمی گروه داروسازی بالینی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: سالمندان به دلیل سابقه طولانی ابتلا به بیماری‌ها و تجربه مصرف داروها، تصور می‌کنند می‌توانند بیماری‌های جدید را با داروهای قبلی درمان کنند، دسترسی به داروهای باقی‌مانده در منزل و توصیه اطرافیان نیز این روند را تقویت می‌کند.

مجتبی شفیعی خان، با هشدار نسبت به مصرف داروهای تاریخ‌گذشته یا نگهداری‌شده در منزل گفت: داروها پس از گذشت زمان ممکن است اثرگذاری خود را از دست بدهند یا حتی به ترکیبات مضر تبدیل شوند؛ برای نمونه، تغییر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی برخی آنتی‌بیوتیک‌ها در گذر زمان می‌تواند خطرناک باشد.

خطر تداخل دارویی در سالمندان

این متخصص داروسازی با اشاره به اینکه بسیاری از سالمندان همزمان داروهای متعددی مصرف می‌کنند، گفت: مصرف خودسرانه داروها در این گروه می‌تواند منجر به تداخلات دارویی شود.

او، گفت: مصرف همزمان داروهای فشار خون با مسکن‌های غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن ممکن است باعث افزایش فشار خون شود،همچنین استفاده بدون تجویز از داروهای ضدانعقاد می‌تواند خطر خونریزی ایجاد کند.

تاخیر در تشخیص بیماری

شفیعی خانی با بیان اینکه بسیاری از علائم مشابه ممکن است علت‌های متفاوتی داشته باشند، گفت: برای مثال، درد قفسه سینه می‌تواند ناشی از مشکلات قلبی، گوارشی یا عضلانی باشد، مصرف داروی قبلی برای چنین علائمی ممکن است فرصت تشخیص و درمان به‌موقع بیماری‌های جدی را از بین ببرد.

آنتی‌بیوتیک‌های باقی‌مانده، خطای رایج

او، گفت: یکی از شایع‌ترین موارد خوددرمانی، مصرف آنتی‌بیوتیک‌های باقی‌مانده است، این کار علاوه بر ایجاد درمان ناقص، مقاومت میکروبی را افزایش می‌دهد و درمان عفونت‌ها را در آینده دشوارتر می‌کند.

داروهای تاریخ‌گذشته را به داروخانه تحویل دهید

این عضو هیات علمی با توصیه به مدیریت داروهای بلااستفاده در منزل گفت: داروهای تاریخ‌گذشته یا مازاد باید به داروخانه‌ها تحویل داده شوند تا به شکل ایمن امحا شوند، نگهداری طولانی‌مدت داروها به‌ویژه در شرایط نامناسب می‌تواند خطرآفرین باشد.
نقش خانواده‌ها

او، با تأکید بر نقش خانواده‌ها در مراقبت از سالمندان گفت: خانواده‌ها باید بر مصرف داروها نظارت کنند و داروهای اضافی را از دسترس خارج سازند.

شفیعی خانی، گفت: مراجعه منظم به داروساز و مرور دارویی کمک می‌کند داروهای غیرضروری حذف و مصرف نادرست دارو کاهش یابد.

نشریه علمی پژوهشی علوم تغذیه (IJNS) در پایگاه «ISC» نمایه شد

به منظور ارتقای جایگاه و نمایه‌سازی مجلات دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پیگیری‌های دفتر نشریات علمی این دانشگاه با همکاری دفتر نشریه علمی پژوهشی «International Journal of Nutrition Sciences»، به ثمر نشست و نشریه یاد شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(Islamic World Science Citation Center – ISC) نمایه شد.

مدیر اطلاع‌رسانی پزشکی و منابع علمی دانشگاه گفت: نمایه‌شدن در پایگاهISC ، در ارتقای همکاری علمی میان کشورها و موسسه‌های پژوهشی اسلامی موثر است و امکان مقایسه تولیدات علمی کشورهای منطقه را فراهم می‌کند.

رکسانا جان‌ قربان، ضمن تبریک این موفقیت علمی و قدردانی از تلاش‌های مدیر مسئول سردبیر، اعضای هیات تحریریه و گروه اجرایی نشریه «IJNS» گفت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، با هدف ارزیابی و تحلیل تولیدات علمی کشورهای اسلامی فعالیت می‌کند و یکی از شاخص‌ترین مراکز سنجش عملکرد علمی دانشگاه‌ها و نشریات در منطقه است.

او، گفت: در حال حاضر تمام ۲۲ نشریه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این پایگاه نمایه شده‌اند.

برگزاری کارگاه آموزشی با عنوان پدافند زیستی با محوریت پیشگیری مقدم بر درمان

کارگاه آموزشی با عنوان پدافند زیستی با محوریت پیشگیری مقدم بر درمان در سالن رازی مجتمع ولایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز برگزار شد.

دبیر کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه گفت: در آخرین روز از هفته نکوداشت پدافند غیرعامل، کارگاه آموزشی پدافند زیستی با محوریت «پیشگیری مقدم بر درمان» و تأکید بر بهداشت فردی و جمعی و بررسی موضوعی بیماری واگیردار سرخک و مقابله با پشه آئدس و بیماری های ناشی از آن، برگزار شد.

پژمان نعمت الهی، گفت: شناسایی زودهنگام علائم سرخک و پروتکل‌های ایمن‌سازی در گروه‌های پرخطر، چرخه زندگی پشه آئدس، اصول بهداشت فردی و جمعی در پیشگیری از بیماری‌های منتقله از ناقل و آمادگی مراکز بهداشتی برای مقابله با اپیدمی‌های احتمالی از جمله موارد مطرح شده در این دوره آموزشی بود.

کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری های سل و جذام و مدرس این دوره آموزشی، بر لزوم تقویت نظام مراقبت سندرومیک، واکسیناسیون هدفمند، آموزش عمومی و اقدامات پیشگیرانه در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی تأکید کرد.

سیما جوانمردی، گفت: این کارگاه به همت کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشکی شیراز و با حضور محمدی و جعفرپور نمایندگان اداره کل پدافند غیر عامل استانداری فارس و همچنین کارشناسان مرتبط با این حوزه در بیمارستان ها، مراکز بهداشتی، درمانگاه ها و دانشکده های زیرمجموعه دانشگاه برگزار شد.

ارائه گزارش عملکرد یک‌ساله دانشگاه علوم پزشکی شیراز

نشست هم‌اندیشی اعضای هیأت‌رئیسه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با استاندار فارس، صبح امروز یکشنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۴، در سالن شهید سلیمانی استانداری فارس برگزار شد.

در این نشست، دکتر «سید بصیر هاشمی» رئیس دانشگاه، ضمن قدردانی از حمایت‌ها و همراهی‌های استاندار فارس از مجموعه سلامت استان، گزارشی جامع از دستاوردها و برنامه‌های دانشگاه در یک‌سال گذشته ارائه داد.

او، با اشاره به تعامل سازنده و هم‌افزایی میان اعضای هیأت‌رئیسه دانشگاه گفت: همکاری و همفکری مستمر اعضای هیأت‌رئیسه، عامل موفقیت دانشگاه در اجرای برنامه‌های کلان سلامت در استان بوده است.

دکتر هاشمی، گفت: افزایش نشاط اجتماعی در دانشگاه به مناسبت‌های مختلف، راه‌اندازی زیرساخت الکترونیک نظام ارجاع در تمامی مراکز بهداشتی در سطح ۲ و ۳، ارتقای رضایتمندی اعضای هیأت علمی، کارکنان و دانشجویان و جذب کامل اعتبارات تخصیصی در حوزه سلامت استان، از جمله مهم‌ترین اقدامات دانشگاه در یک سال گذشته بوده است.

همچنین، آغاز عملیات اجرایی و پیشبرد ساخت پارک علم و فناوری سلامت، دریافت گرنت معاونت علمی برای ایجاد خط فناورانه سلول‌درمانی، به‌روزرسانی نظام پرداخت کارکنان شامل پرداخت اضافه‌کار برای نخستین بار و کاهش میانگین پرداخت معوقه‌های کارانه به سه ماه، در دست اجرا بودن ۲۲۱ طرح عمرانی با زیربنای بیش از ۵۱۰ هزار مترمربع و انعقاد قرارداد خرید یک‌هزار میلیارد تومان تجهیزات پزشکی با هیأت‌امنای ارزی وزارت بهداشت از دیگر اقدامات شاخص دانشگاه در این بازه زمانی به شمار می رود.

ارتقای خدمات سلامت در شهرستان‌های استان، ۲۵ سفر با حضور هیأت‌رئیسه به شهرهای مختلف استان انجام شد و بازدیدهای مکرر از مراکز آموزشی، بهداشتی و درمانی شیراز و شهرستان‌ها توسط رییس دانشگاه یا معاونین انجام شد و با مسوولان محلی نیز هم‌اندیشی انجام شد.

او، همچنین به اجرای ۳۴ مرحله طرح «مهر درمان» در ۲۱ شهرستان کم‌برخوردار برای ارائه خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی، راه‌اندازی ۷ پایگاه اورژانس و افتتاح بیمارستان بوستان در شیراز اشاره کرد.

هاشمی، گفت: ارتقای رتبه‌های دانشگاه در نظام‌های لایدن، QS و تایمز؛ دریافت نشان بین‌المللی خدمات کلینیک استئوپاد؛ کسب مجوز پنج‌ساله اعتباربخشی دوره MBBS دانشگاه؛ رتبه نخست کشوری در برنامه غربالگری ۲۳ بیماری متابولیک ارثی نوزادان؛ کسب رتبه اول بیست و نهمین جشنواره قرآن و عترت وزارت بهداشت؛ دریافت عنوان برگزیده در جشنواره انجمن متخصصین مهندسی پزشکی (IMEDS؛ رشد کمی و کیفی نشریات و کانون‌های فرهنگی دانشجویی؛ کشف بیش از ۱۵۳۵ قلم کالای قاچاق سلامت‌محور و جذب دانشجویان بین‌الملل، از جمله دستاوردهای ملی و بین‌المللی دانشگاه است.

مسئول ارشد حوزه سلامت فارس همچنین بازگشت شماری از اعضای هیأت علمی جداشده از دانشگاه را نشانه‌ای از اعتمادسازی و پویایی علمی دانشگاه دانست.

در ادامه این نشست، دکتر «کوروش عزیزی»، مشاور عالی رئیس دانشگاه، با تقدیر از نگاه پیگیرانه و مردم‌مدار استاندار فارس، وی را الگویی موفق در تعامل سازنده با نهادهای دانشگاهی و افزایش انگیزه کارکنان دستگاه‌های اجرایی استان توصیف کرد.

معاونان دانشگاه نیز ضمن ارائه گزارش‌هایی از عملکرد حوزه‌های مختلف، مهم‌ترین ظرفیت‌ها، چالش‌ها و برنامه‌های پیش‌رو را بیان کردند.

در این نشست، دکتر حسینعلی امیری، استاندار فارس، با قدردانی از تلاش‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بر تداوم حمایت از فعالیت‌های دانشگاه و مجموعه سلامت استان در مسیر ارتقای شاخص‌های سلامت در فارس تأکید کرد.

داروهای ضد حساسیت (آنتی‌هیستامین‌ها)

با شروع فصل سرما، آلرژی، عطسه، خارش و آبریزش بینی بسیاری از افراد را آزار می‌دهد و نام «آنتی‌هیستامین» بیش از هر زمان دیگری شنیده می‌شود.

هیستامین در بدن از اسید آمینه هیستیدین ساخته می شود و میزان آن در ریه، پوست و دستگاه گوارش از سایر قسمت های بدن بیشتر است؛ هنگام واکنش‌های آلرژیک ماده هیستامین از بعضی از سلول های بدن که mast cells نام دارند ترشح می شود؛ این ماده مسوول ایجاد علائم حساسیت مانند عطسه، خارش، کهیر و آبریزش بینی است.

بنابراین برای از بین بردن این علائم باید با هیستامین آزاد شده مقابله شود.

داروهای آنتی هیستامین در واقع به ما کمک می کنند تا هیستامین آزاد شده در بدن را خنثی و علائم آنرا بهبود ببخشیم.

داروهای آنتی‌هیستامین‌ به دو دسته داروهای نسل قدیم و داروهای نسل جدید تقسیم می شود.

آنتی‌هیستامین‌های نسل قدیم مانند دیفن‌هیدرامین و کلرفنیرامین اگر چه به‌سرعت اثر می‌کنند اما به دلیل عبور از سد خونی مغز باعث ایجاد خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز می‌شوند.

بنابراین به بیماران توصیه می شود که هنگام مصرف این داروها از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارد مثل رانندگی خودداری کنند.

همچنین این داروها به دلیل اینکه غیر اختصاصی اثر می‌کند گاهی عوارض آنتی کلینرژیکی مثل خشکی دهان و تاری دید نیز به همراه دارند.

آنتی هیستامین های نسل جدید مانند لوراتادین و فکسوفنادین توانائی عبور از سد خونی مغز را ندارند، بنابراین عارضه خواب‌آلودگی کمتری دارند و برای مصرف روزانه مناسب ‌تر هستند.

از داروهای آنتی‌هیستامین فرآورده های قرص، شربت، قطره بینی و چشمی، اسپری بینی و آمپول تزریقی در بازار دارویی ایران موجود است؛ با توجه به اینکه این داروها معمولا طولانی اثر هستند مصرف یک یا دو بار در روز از آنها کفایت می‌کند.

از آنجایی که هیستامین در بدن نقش های متعددی دارد، بعضی از داروهای این دسته به عنوان اشتهاآور مثل سیپروهپتادین و ضد تهوع مثل دیمن هیدرینات کاربرد دارند.

توصیه دیگری درباره مصرف این داروها این است که دوزهای اول را مدتی قبل از خواب و در منزل مصرف کنیم.

به تازگی آنتی هیستامین های نسل سوم مثل دسلوراتادین و لووسیتریزین نیز به بازار آمده اند که بسیار اختصاصی عمل می کنند و عوارض جانبی کمتر از دو دسته قبلی دارند.

دکتر «صغری خواب نادیده»، عضو هیات علمی گروه شیمی دارویی دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

دهان‌شویه فلورایدی، راهکاری مؤثر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان

فلوراید یکی از مؤثرترین عناصر در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست؛ این ماده معدنی با تقویت مینای دندان، مقاومت آن را در برابر باکتری‌ها و اسیدهای خوراکی افزایش می‌دهد و به همین دلیل، نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد.

درمان با فلوراید که به آن فلورایدتراپی نیز گفته می‌شود، به دو صورت موضعی و سیستمیک انجام می شود.

در روش موضعی، فلوراید بر سطح دندان‌ها قرار می‌گیرد.

رایج‌ترین شکل استفاده از فلوراید، خمیردندان‌های حاوی این ماده است.

اما دهان‌شویه، ژل، فوم، قرص و وارنیش فلوراید نیز از دیگر روش‌های کاربردی محسوب می‌شوند.

دهان‌شویه‌های فلورایدی به‌عنوان مکملی موثر در کنار مسواک و خمیردندان، می‌توانند در کاهش میزان پوسیدگی دندان‌ها به ‌ویژه در کودکان نقش بسزایی داشته باشند؛ میزان و نحوه مصرف دهان‌شویه باید با توجه به سن کودک و توصیه دندان‌پزشک انجام شود.

به طور معمول، دهان‌شویه‌های حاوی ۲/۰ درصد فلوراید هفته‌ای یک‌بار و دهان‌شویه‌های دارای ۰۵/۰ درصد فلوراید به ‌صورت روزانه استفاده می‌شوند.

دهان‌شویه جایگزین مسواک زدن نیست، بلکه ابزاری کمکی برای بهبود بهداشت دهان و دندان به شمار می‌رود.

با وجود فواید فراوان فلوراید، مصرف بیش از حد آن می‌تواند خطرناک باشد؛ دریافت مقادیر زیاد فلوراید ممکن است موجب مسمومیت شود و در موارد شدید حتی خطر مرگ را در پی داشته باشد.

همچنین استفاده طولانی‌مدت یا نادرست از محصولات فلورایدی می‌تواند منجر به بروز فلوروزیس دندانی شود.

عارضه‌ای که در آن دندان‌ها دچار تغییر رنگ یا لکه‌های سفید و قهوه‌ای می‌شوند.

مصرف زیاد فلوراید سیستمیک نیز احتمال بروز فلوروزیس استخوانی را افزایش می‌دهد؛ کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض این خطر قرار دارند، زیرا احتمال بلعیدن ناخواسته فلوراید در آنها بیشتر است.

فلوروزیس در مراحل خفیف بدون مشکل جدی است، اما در موارد شدید می‌تواند ساختار مینای دندان را تحت تأثیر قرار دهد.

پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که فلوروزیس دندانی شدید نه‌ تنها باعث افزایش احتمال پوسیدگی می‌شود، بلکه ممکن است بر عملکرد حافظه و توان ذهنی نیز تأثیر منفی بگذارد از این رو، آگاهی و دقت در میزان مصرف فلوراید اهمیت زیادی دارد.

دهان‌شویه فلورایدی تنها برای کودکان بالای ۶ سال توصیه می‌شود، زیرا در سنین پایین‌تر خطر بلعیدن محلول بسیار زیاد است انتخاب دهان‌شویه‌های فاقد الکل گزینه‌ای مناسب‌تر برای کودکان به شمار می‌رود، زیرا از تحریک دهان و بروز حساسیت جلوگیری می‌کند؛ علاوه بر این، مقدار فلوراید موجود در دهان‌شویه باید با نظر دندانپزشک مشخص شود تا هم اثربخشی لازم را داشته باشد و هم ایمنی کودک حفظ شود.

در نهایت، می‌توان گفت که استفاده از دهان‌شویه فلورایدی روشی ساده اما موثر برای تقویت سلامت دهان و دندان کودکان است؛ اگر والدین بر نحوه و میزان مصرف نظارت داشته باشند و کودک را به رعایت اصول بهداشت دهان تشویق کنند، احتمال پوسیدگی دندان‌ ها به میزان چشمگیری کاهش خواهد یافت و لبخند کودک برای سال‌ ها سالم و زیبا باقی می‌ماند.

دکتر «فاطمه جسمانی» مسوول واحد امور دارویی مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز

زمان‌بندی مصرف پروتئین و تأثیر آن بر عضله‌سازی

در حوزه تغذیه ورزشی، زمان‌بندی مصرف مواد مغذی، به‌ویژه پروتئین، یکی از موضوعات مورد توجه ورزشکاران و متخصصان تغذیه است.

در این مطلب، به بررسی علمی ارتباط میان زمان مصرف پروتئین و تأثیر آن بر سنتز پروتئین عضله و افزایش توده عضلانی پرداخته می‌شود.

مفهوم پنجره آنابولیک (Anabolic Window)

پنجره آنابولیک اصطلاحی است که به بازه زمانی حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از تمرین ورزشی اطلاق می‌شود.

تصور بر این است که در این زمان، بدن آمادگی بیشتری برای جذب مواد مغذی و به‌ویژه پروتئین دارد و مصرف آن می‌تواند سنتز پروتئین عضله را به حداکثر برساند.

مطالعات اولیه این فرضیه را تقویت کردند، اما تحقیقات جدیدتر نشان می‌دهند که اگر فرد در وعده‌ای که پیش از تمرین مصرف کرده، پروتئین کافی دریافت کرده باشد، الزام به دریافت سریع پروتئین پس از تمرین کمتر می‌شود.

همچنین مطالعات نشان داده که زمان مصرف پروتئین اهمیت دارد، اما آنچه اهمیت بیشتری دارد، مقدار کل پروتئین دریافتی روزانه و نحوه توزیع آن در طول روز است.

مقدار توصیه‌شده پروتئین برای عضله‌سازی

بر اساس توصیه انجمن بین‌المللی تغذیه ورزشی (ISSN) برای افزایش توده عضلانی، دریافت ۱.۶ تا ۲.۲ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز توصیه می‌شود.

این مقدار باید در ۳ تا ۵ وعده مساوی در طول روز تقسیم شود، به‌ گونه‌ای که در هر وعده حدود ۲۰ تا ۴۰ گرم پروتئین با کیفیت بالا مصرف شود.

ترکیب پروتئین با مقدار مناسبی از کربوهیدرات می‌تواند بازسازی گلیکوژن عضلات را بهبود بخشد.

جمع‌بندی

هرچند مصرف پروتئین بلافاصله پس از تمرین می‌تواند مزایایی داشته باشد، اما مهم‌ترین عامل در رشد عضلانی، مقدار کل پروتئین دریافتی روزانه، کیفیت منبع پروتئینی و توزیع مناسب آن در وعده‌های غذایی مختلف است؛ همچنین رعایت اصول کلی تغذیه، خواب کافی و برنامه تمرینی مناسب نقش مکمل در این روند ایفا می‌کنند.

زهرا مغدانی

کارشناس ارشد تغذیه گروه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

آزاده رفیعی

متخصص دندانپزشکی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

اولین ویزیت دندانپزشکی کودک باید تا یک سالگی انجام شود

متخصص دندانپزشکی کودکان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید کرد: اولین ویزیت دندانپزشکی کودک باید تا یک سالگی انجام شود.

آزاده رفیعی، با تأکید بر ضرورت آغاز مراقبت‌های دهان و دندان از سال‌های اولیه زندگی گفت: اولین مراجعه کودک به دندانپزشک باید حداکثر تا ۱۲ ماهگی یا شش ماه پس از رویش اولین دندان شیری انجام شود، این ویزیت به ارزیابی خطر پوسیدگی، آموزش والدین و برنامه‌ریزی مراقبتی اختصاصی کمک می‌کند.

رفیعی، گفت: رشد سریع فک و ساختارهای دهانی در سال‌های اولیه، حساسیت این دوره را بالا می‌برد و هرگونه بیماری یا آسیب دهانی می‌تواند عوارض بلندمدت بر ساختار دندان‌ها و اکلوژن ایجادکند.

نقش والدین در ایجاد عادت‌های بهداشتی

او، گفت: والدین باید تا ۷ تا ۸ سالگی در مسواک‌زدن به کودک همراهی کنند.

استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید با مقدار مناسب به میزان دانه برنج برای زیر سه سال و نخودفرنگی برای بالای سه سال برای ایجاد عادت صحیح ضروری است.

شایع‌ترین مشکلات دهانی کودکان

این متخصص دندانپزشکی شایع‌ترین مشکلات دندانی در کودکان را شامل پوسیدگی زودرس دوران کودکی، دندان‌قروچه، اختلالات رویش و ترومای دندانی برشمرد و گفت: مصرف مکرر شیر شبانه و تنقلات قندی بدون رعایت بهداشت، خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهد.

تغذیه و ترک عادات ناسالم

رفیعی درباره تأثیر تغذیه بر سلامت دهان، گفت: شیر مادر مزایای فراوانی دارد اما در صورت تداوم شیردهی شبانه پس از رویش دندان‌ها با استفاده شیر مادر یا شیر خشک که حاوی قند افزوده نیز می باشد، بدون تمیز کردن دهان احتمال پوسیدگی بالا می‌رود، همچنین عادت مکیدن انگشت یا پستانک باید تا سه تا چهار سالگی ترک شود تا ناهنجاری‌های فکی ایجاد نشود و در صورت تداوم عادت تاسن مدرسه، احتمال نیاز به ارتودنسی را افزایش می دهد.

مدیریت اضطراب کودک در دندانپزشکی

وی درباره مدیریت اضطراب کودک در دندانپزشکی، افزود: تکنیک‌هایی مانند Tell–Show–Do، بیان مثبت و برگزاری جلسات کوتاه می‌تواند اضطراب کودک را کاهش دهد؛ در موارد خاص و طبق دستورالعمل، امکان استفاده از آرام‌بخشی نیز وجود دارد.

دکتر رفیعی در پایان: پیشگیری و ایجاد عادات صحیح از دوران نوزادی، بهترین راه حفظ سلامت دهان و دندان در تمام طول زندگی است.

یک کتاب بیش از ۲۰ بار تجدید چاپ شد

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، از برگزاری پنجمین نشست شورای انتشارات دانشگاه در سال جاری، خبر داد.

حمید محمدی، گفت: در این نشست، ۱۰ عنوان کتاب، از سوی اداره انتشارات دانشگاه موفق به کسب امتیاز شد.

محمدی، گفت: بالاترین امتیاز به کتاب کالبدشناسی با نکات تکمیلی تألیف دکتر فخرالدین مصباح اردکانی تعلق گرفت.

محمدی، این کتاب با شمارگان ۲۷ هزار نسخه، دارای چهار ویرایش بوده و تا کنون بیش از ۲۰ بار تجدید چاپ شده است.

ارتقای خدمات و عدالت در سلامت، نیازمند هم‌افزایی دستگاه‌ها است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز به منظور تداوم بازدیدهای دوره‌ای از مناطق مختلف استان فارس،به همراه هیأتی از مسئولان ارشد دانشگاه به شهر داریون سفر کرد.

در آغاز این سفر، دکتر «سید بصیر هاشمی»، از مرکز خدمات جامع سلامت شهری‌ روستایی و شبانه‌روزی حضرت امام مهدی(عج) بازدید کرد؛ مرکزی که حدود ۱۷ هزار نفر از جمعیت منطقه را تحت پوشش دارد.

رئیس دانشگاه در این بازدید، با حضور معاون بهداشت و جمعی از مدیران ارشد دانشگاه و با همراهی شهردار و رئیس شورای اسلامی شهر داریون، از بخش‌های آزمایشگاه، دندان‌پزشکی، رادیولوژی، میکروب‌شناسی، بهداشت محیط و حرفه‌ای و تغذیه دیدن کرد و فعالیت‌های این مرکز را مورد ارزیابی قرار داد.

او، ضمن گفت‌وگو با پزشکان خانواده و مراقبان سلامت این مرکز، از نزدیک در جریان نحوه ثبت اطلاعات بیماران در سامانه الکترونیکی «سیب»، روند ارجاع بیماران و اجرای برنامه‌های مراقبت و پیشگیری از بیماری‌ها قرار گرفت.

هاشمی همچنین پای صحبت کارشناسان بهداشت حرفه‌ای و محیط نشست و درباره موضوعاتی چون کیفیت آب آشامیدنی، آبیاری مزارع کشاورزی و اقدامات مشترک بین‌بخشی گفت‌وگو کرد.

در ادامه این برنامه، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با کارشناس تغذیه مرکز در خصوص اجرای طرح مکمل‌یاری در مدارس و نحوه ارائه مشاوره‌های تغذیه‌ای به گروه‌های هدف تبادل نظر کرد.

پایان‌بخش این سفر، نشست جمع‌بندی با حضور مسئولان شهر داریون بود که در آن، دکتر هاشمی با قدردانی از حمایت و همکاری مجموعه شهری، تأکید کرد: تلاش مجموعه مدیریتی دانشگاه بر آن است که با نگاه عدالت‌محور، سطح خدمات سلامت و میزان رضایتمندی مردم افزایش یابد. بازدیدهای میدانی ما با هدف بررسی واقع‌بینانه نیازها و تصمیم‌گیری مؤثر برای رفع چالش‌های مناطق مختلف استان انجام می‌شود.

او، با اشاره به اجرای بیش از ۳۴ مرحله طرح «مهر درمان» در مناطق مختلف فارس، آن را گامی مؤثر در مسیر تحقق عدالت در سلامت دانست و گفت: توسعه این طرح در شهرستان‌ها با هدف تسهیل دسترسی مردم به خدمات درمانی و بهره‌گیری از ظرفیت خیرین سلامت و مسئولیت‌های اجتماعی، در دستور کار قرار دارد.

در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین «رستگار»، امام جمعه شهر داریون، ضمن قدردانی از حضور تیم مدیریتی دانشگاه، مطالبات و دغدغه‌های مردم در حوزه سلامت را بیان کرد و از تلاش‌های دانشگاه در بهبود وضعیت بهداشت و درمان منطقه تقدیر کرد.
همچنین «یزدان رحیمی بوگر» شهردار داریون، ضمن ارائه گزارشی از همکاری‌های مشترک با حوزه سلامت، خواستار ارتقای سطح خدمات بهداشتی و درمانی شهر داریون شد و بر حمایت همه‌جانبه شهرداری از طرح‌های سلامت‌محور تأکید کرد.

در ادامه، «نرگس افتخار» رئیس شورای اسلامی شهر داریون نیز گزارشی از نیازها و انتظارات مردم این منطقه در حوزه سلامت ارائه داد.

در این سفر، دکتر «اورنگ ایلامی» معاون بهداشت، دکتر «اکبر اجرایی» رئیس حوزه ریاست دانشگاه، دکتر «فرشاد فلاحتی» مدیر امور بیماری‌ها و مراکز تشخیصی و درمانی، مهندس «رامین عوض‌پور» مشاور معاون توسعه مدیریت و منابع، دکتر «رامین مرادی» سرپرست اداره فنی و نظارت بر عرضه مواد و فرآورده‌های دارویی، مهندس «سعید کاظمی مدیر حراست و مهندس «ابوذر پاریزی» مدیر روابط عمومی دانشگاه، رئیس دانشگاه را همراهی کردند.

هدف ما تحقق دسترسی عادلانه مردم فارس به خدمات بهداشتی و درمانی است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز در ادامه بازدیدهای میدانی خود از شهرستان‌های استان فارس، صبح امروز دوازدهم آبان‌ماه به همراه هیأتی از مدیران ارشد دانشگاه وارد شهرستان خرامه شد و از بخش‌های مختلف حوزه سلامت این شهرستان بازدید کرد.

دکتر «سید بصیر هاشمی» که پیش از این، از حوزه سلامت شهر داریون بازدید کرده بود، در ادامه برنامه سفرهای دوره‌ای خود با حضور در شهرستان خرامه، وضعیت خدمات سلامت‌محور در این منطقه را مورد بررسی قرار داد.

در آغاز این سفر، رئیس دانشگاه به همراه فرماندار خرامه، معاون بهداشت و جمعی از مدیران دانشگاه، از مرکز خدمات جامع سلامت روستایی در حال افتتاح کفدهک بازدید کرد.

مرکزی که با بهره‌برداری از آن، بیش از ۳۷۰۰ نفر از جمعیت روستایی شهرستان تحت پوشش خدمات سلامت قرار می‌گیرند.

بازدید از مرکز خدمات جامع سلامت شهری‌ـ‌روستایی توحید با جمعیت ۳۶۰۰ نفر تحت پوشش نیز از دیگر برنامه‌های این سفر بود.

دکتر هاشمی در گفت‌وگو با کارکنان این مرکز، بر اهمیت پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر از جمله دیابت و فشار خون، همچنین ترویج فرهنگ جوانی جمعیت و فرزندآوری با رویکرد اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی عمومی تأکید کرد.

در ادامه، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با حضور در پایگاه اورژانس شهری خرامه و دیدار با کارکنان این پایگاه، بر تقویت ناوگان اورژانس ۱۱۵ شهرستان تأکید و قول پیگیری در این زمینه را داد.

بازدید از بیمارستان ۶۴ تختخوابی حضرت جوادالائمه(ع) از دیگر بخش‌های این سفر بود.

دکتر هاشمی و هیأت همراه از بخش‌های اورژانس، بستری، همودیالیز، تصویربرداری، اتفاقات در حال ساخت و بخش مراقبت‌های ویژه در حال تجهیز بازدید کرده و در گفت‌وگو با کادر درمان و اداری بیمارستان، در جریان روند خدمات‌رسانی، میزان پذیرش روزانه، اعمال جراحی و خدمات پاراکلینیک قرار گرفتند.

رئیس دانشگاه ضمن قدردانی از تلاش و انگیزه بالای کارکنان بیمارستان، به ضرورت ارتقای سطح رفاهی و معیشتی نیروهای حوزه سلامت اشاره کرد و گفت: تیم مدیریتی جدید دانشگاه با انگیزه‌ای قوی و نگاه تحول‌محور، پیگیر رفع دغدغه‌های کارکنان و ارتقای سطح خدمات سلامت در سراسر استان است.

در پایان این بازدید، نشست جمع‌بندی سفر هیأت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به شهرستان خرامه با حضور مسئولان شهرستان در محل فرمانداری برگزار شد.

دکتر هاشمی در این نشست ضمن قدردانی از مسوولان ارشد شهرستان خرامه به‌دلیل دغدغه‌مندی نسبت به حوزه سلامت، اظهار کرد: دولت چهاردهم نگاه ویژه‌ای به حوزه سلامت دارد و بازدیدهای میدانی ما از مناطق مختلف استان، با هدف تحقق دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و درمانی انجام می‌شود. با هم‌افزایی و همکاری بین‌بخشی، می‌توان روند تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و بهبود زیرساخت‌های سلامت را سرعت بخشید.

او همچنین تغییر و تحول در مدیریت‌ها را فرصتی برای بهره‌گیری از دیدگاه‌های تازه و ایده‌های نو در مسیر ارتقای سلامت دانست و بر پیگیری تکمیل و تجهیز مراکز خدمات جامع سلامت و بخش‌های جدید بیمارستان حضرت جوادالائمه(ع) تأکید کرد.

در این نشست، «هادی مقصودی» فرماندار خرامه، ضمن تقدیر از حمایت‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: بهره‌برداری و تجهیز مراکز خدمات جامع سلامت کفدهک، توحید و سلطان‌شهر، موجب کاهش نیاز بیماران به مراجعه به مرکز استان می شود که با توجه به حجم بالای ترددهای جاده‌ای در خرامه، تقویت ناوگان اورژانس و ارتقای بیمارستان حضرت جوادالائمه(ع) ضرورتی انکارناپذیر است.

حجت‌الاسلام «امین کشاورز» امام جمعه شهرستان خرامه نیز در این نشست با قدردانی از حضور میدانی مسئولان دانشگاه، این اقدام را ارزشمند دانست و از آمادگی خیرین سلامت شهرستان برای همکاری در توسعه زیرساخت‌های درمانی خبر داد.

در پایان، اعضای شورای تأمین، مدیران اجرایی شهرستان و رئیس شبکه بهداشت و درمان خرامه نیز ضمن ارائه گزارش از وضعیت موجود، بر همکاری بیش‌از‌پیش در مسیر تحقق اهداف سلامت‌محور تأکید کردند.

در این سفر، دکتر «اورنگ ایلامی» معاون بهداشت، دکتر «اکبر اجرایی» رئیس حوزه ریاست دانشگاه، دکتر «فرشاد فلاحتی» مدیر امور بیماری‌ها و مرکز تشخیصی و درمانی، «رامین عوض‌پور» مشاور معاون توسعه، دکتر «رامین مرادی» سرپرست اداره فنی و نظارت بر عرضه مواد و فرآورده‌های دارویی، مهندس «سعید کاظمی» مدیر حراست و مهندس «ابوذر پاریزی» مدیر روابط عمومی دانشگاه، رئیس دانشگاه را همراهی کردند.

تصمیم‌های حوزه سلامت زمانی مؤثر است که از نزدیک با واقعیت‌ها آشنا شویم

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز در بازدید از حوزه سلامت شهرستان سروستان، با اشاره به موقعیت جغرافیایی ویژه این شهرستان و تردد بالای جاده‌ای در مسیرهای مواصلاتی به شیراز، بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های سلامت و ارتقای خدمات بهداشتی و درمانی در این منطقه تأکید کرد.

دکتر «سید بصیر هاشمی» در ادامه سفرهای میدانی روز دوازدهم آبان‌ به شهر داریون و شهرستان خرامه، به همراه جمعی از مدیران ارشد دانشگاه با سفر به شهرستان سروستان، از مراکز مختلف حوزه سلامت این شهرستان بازدید کرد.

نخستین بخش از برنامه این سفر، بازدید از زمین‌های پیشنهادی برای احداث بیمارستان جدید سروستان بود که با هدف توسعه زیرساخت‌های درمانی و افزایش ظرفیت ارائه خدمات به مردم منطقه انجام شد.

دکتر هاشمی به همراه فرماندار، امام‌جمعه و جمعی از مسئولان شهرستان و دانشگاه، از بیمارستان شهدای سروستان بازدید کرد و ضمن گفت‌وگو با کارکنان بخش‌های مختلف از جمله اورژانس، مراقبت‌های ویژه، رادیولوژی، داخلی و جراحی، روند ارائه خدمات درمانی را از نزدیک بررسی کرد.

او همچنین در دیدار با پرستاران این بیمارستان، ضمن تبریک هفته پرستار، از پرداخت بخش قابل توجهی از مطالبات پرستاران استان خبر داد و بر استمرار پیگیری مطالبات جامعه پرستاری تأکید کرد.

در ادامه سفر، تیم مدیریتی دانشگاه از کلینیک ویژه بیمارستان شهدای سروستان نیز بازدید کرد.

کلینیکی که با حضور متخصصان رشته‌های مختلف از جمله داخلی، زنان و زایمان، ارتوپدی، اطفال، قلب، سونوگرافی، توانبخشی، پوست و روانپزشکی، خدمات تخصصی به مراجعان ارائه می‌دهد.

بازدید از مرکز خدمات جامع سلامت شهری‌ـ‌روستایی شماره یک سروستان نیز از دیگر برنامه‌های این سفر بود؛ مرکزی که با پوشش جمعیتی بیش از ۴۰ هزار نفر، خدمات بهداشتی، سلامت روان و پایش بهداشت محیط را به‌صورت روزانه ارائه می‌دهد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه با حضور در پایگاه اورژانس شهری ۱۱۵ سروستان، ضمن گفت‌وگو با نیروهای مستقر، از تلاش‌های آنان قدردانی کرد.

این پایگاه با همت خیر نیک‌اندیش محمدجواد ثابت سروستانی، در زمینی به مساحت هزار متر مربع و زیربنای ۲۰۵ متر مربع احداث شده است.

در نشست جمع‌بندی این سفر که با حضور فرماندار، امام‌جمعه و مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در فرمانداری سروستان برگزار شد، دکتر هاشمی با اشاره به آگاهی از چالش‌ها و نیازهای مراکز درمانی شهرستان گفت: با برنامه‌ریزی انجام‌شده، توسعه بیمارستان و مراکز خدمات جامع سلامت سروستان در دستور کار قرار دارد.

او، گفت: با توجه به تردد بالای جاده‌ای در این منطقه، ارتقای ناوگان اورژانس ۱۱۵ از اولویت‌های اصلی ما است.

این مقام مسئول، گفت: با اختصاص پزشکان جدید، همکاری فرمانداری و پیگیری راهکارهای ماندگاری پزشکان، تلاش می‌کنیم نگرانی مردم در حوزه سلامت کاهش یابد.

بازدیدهای میدانی منظم دانشگاه نیز با هدف شناسایی دقیق نیازها و پیگیری مؤثر چالش‌های شهرستان‌ها انجام می‌شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تأکید بر نقش مؤثر خیرین سلامت گفت: استفاده از ظرفیت خیرین و پروژه‌های مسوولیت اجتماعی می‌تواند روند تکمیل و تجهیز مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان را شتاب بخشد.

در ادامه نشست، «بتول معلم» فرماندار سروستان، با قدردانی از توجه ویژه دانشگاه به حوزه سلامت شهرستان گفت: با حمایت دکتر هاشمی و همراهی مسوولان دانشگاه، شاهد تحولات مثبت در حوزه سلامت سروستان هستیم و امیدواریم احداث بیمارستان جدید در آینده نزدیک آغاز شود.

حجت‌الاسلام و المسلمین اصلاحی امام‌جمعه سروستان، حضور میدانی رئیس دانشگاه و مدیران ارشد را نشانه توجه و اهمیت به سلامت مردم دانست و بخشی از دغدغه های مردم در حوزه سلامت را مطرح کرد.

در ادامه، دکتر «اورنگ ایلامی» معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز گزارشی از اقدامات و فعالیت‌های مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان ارائه داد و جمعی از مسوولان شهرستان نیز درباره اولویت‌های سلامت محور این منطقه سخن گفتند.

در این سفر، دکتر «اورنگ ایلامی» معاون بهداشت، دکتر «اکبر اجرایی» رئیس حوزه ریاست دانشگاه، دکتر «فرشاد فلاحتی» مدیر امور بیماری‌ها و مرکز تشخیصی و درمانی، مهندس «رامین عوض‌پور» مشاور معاون توسعه مدیریت و منابع، دکتر «رامین مرادی» سرپرست اداره فنی و نظارت بر دارو، مهندس «سعید کاظمی» مدیر حراست و مهندس «ابوذر پاریزی» مدیر روابط عمومی دانشگاه، رئیس دانشگاه را همراهی کردند.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دیدار با مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس بیان کرد:
تأمین مسکن کارکنان نیازمند اقدامات جدی و عملیاتی است.

اجرای سیاست‌های حمایتی و رفاهی از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز ، نشستی با محوریت پیگیری طرح ساخت مسکن ویژه کارکنان دانشگاه با حضور معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه و مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس، برگزار شد.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه گفت: در این نشست، راهکارهای تسهیل فرایند تخصیص زمین برای احداث مسکن کارکنان دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت.

عبدالخالق کشاورزی، در این نشست ضمن تأکید بر اهمیت تأمین زیرساخت‌های رفاهی کارکنان گفت: با توجه به اینکه پردیس شهید دوران دانشگاه علوم پزشکی شیراز جزو طرح‌های توسعه‌ای دانشگاه در آینده محسوب می‌شود، استقرار فضاهای آموزشی و درمانی در این محل، نیازمند فراهم‌سازی مکان‌های اقامتی برای کارکنان شاغل در این مجموعه است که با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده و پیگیری‌های مستمر، این موضوع در آینده‌ای نزدیک عملیاتی می شود.

کشاورزی، گفت: همچنین در این نشست، در خصوص حمایت از فرایند مولدسازی املاک دانشگاه با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های آن در پروژه‌های بزرگ دانشگاهی به ‌ویژه پروژه جایگزین بیمارستان نمازی و بیمارستان خاتم‌الانبیاء(ص)، هماهنگی‌های لازم انجام شد.

او، گفت: با توجه به حمایت های رییس دانشگاه، اعضا هیات امنا، هیات رییسه دانشگاه و مقامات استانی، شرایط فعلی فرصت مناسبی برای پیشبرد برنامه‌های راهبردی دانشگاه در حوزه تأمین مسکن و توسعه فضاهای آموزشی و درمانی است؛ ازاین‌رو باید از این فرصت به بهترین نحو استفاده شود.

«محمد مهدی عبدالهی» مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس نیز ضمن استقبال از این طرح، نسبت به همکاری در تحقق آن، اعلام آمادگی کرد.

آیا می‌دانستید رایحه دل‌انگیز گیاهان دارویی تنها برای لذت بوییدن نیست؟

بسیاری از این عطرها، حاصل ترکیباتی هستند به نام ترپنوئیدها که امروزه در داروسازی مدرن، آروماتراپی و حتی تولید داروهای ضدعفونی و ضدالتهاب نقش مهمی دارند.

ترپنوئیدها چه هستند و در کجا یافت می‌شوند؟

ترپنوئیدها گروه بزرگی از ترکیبات طبیعی‌ هستند که از واحدهای ایزوپرنی تشکیل شده‌اند و در بسیاری از گیاهان، گل‌ها و میوه‌ها یافت می‌شوند؛ اسانس‌های گیاهانی مانند نعناع، اسطوخودوس، اوکالیپتوس و رُزماری سرشار از این ترکیبات هستند؛ بوی تند نعناع یا رایحه آرام‌بخش اسطوخودوس در واقع ناشی از همین ترپنوئیدهاست.

نقش دارویی ترپنوئیدها چیست؟

از دیدگاه داروسازی، ترپنوئیدها خواص گوناگونی دارند؛ برخی دارای اثر ضد التهاب و ضد درد هستند(مانند منتول و کافور)؛ برخی خاصیت ضد عفونی‌کننده و ضد باکتریایی دارند(مانند تیمول در آویشن) و برخی دیگر بهبود دهنده جریان خون و تنفس محسوب می‌شوند(مانند اوکالیپتول در اوکالیپتوس)؛ این ترکیبات در بسیاری از داروهای موضعی، شربت‌های ضد سرفه، کرم‌های ضد درد و فرآورده‌های ضد عفونی گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آیا استفاده از اسانس‌ها بی‌خطر است؟

اگرچه اسانس‌ها طبیعی‌ هستند، اما مصرف یا استعمال نادرست آنها می‌تواند خطرناک باشد؛ غلظت بالای اسانس‌ها ممکن است باعث تحریک پوست، واکنش‌های آلرژیک، سردرد یا تهوع شود؛ استفاده خوراکی از اسانس‌ها باید صرفاً با توصیه پزشک یا داروساز انجام شودف زیرا برخی ترکیبات مانند «کامفر» یا «منتول» در دوز بالا به‌ویژه در کودکان و نوزادان می‌توانند مسمومیت عصبی یا تنفسی ایجاد کنند.

اسانس‌ها با چه داروهایی تداخل دارند؟

بعضی اسانس‌ها می‌توانند با داروهای آرام‌بخش، ضد انعقاد یا داروهای فشار خون تداخل داشته باشند؛ به عنوان مثال، اسانس اسطوخودوس ممکن است اثر داروهای آرام‌بخش را تشدید کند؛ داروساز می‌تواند هنگام خرید یا مصرف فرآورده‌های گیاهی حاوی اسانس، درباره تداخل‌ها و نحوه استفاده ایمن شما را راهنمایی کند.

نقش داروساز در مصرف ایمن فرآورده‌های حاوی اسانس چیست؟

داروساز آشنا به ترکیبات گیاهی می‌تواند نوع فرآورده(روغن موضعی، پماد، شربت یا بُخور) را متناسب با سن، شرایط جسمی و داروهای مصرفی فرد توصیه کند؛ نگهداری صحیح اسانس‌ ها نیز مهم است؛ اسانس ها باید در ظروف تیره، در دمای اتاق و دور از نور مستقیم نگهداری شوند تا ترکیبات آنها تخریب نشود.

جمع ‌بندی:

ترپنوئیدها و اسانس‌ها، هدیه‌ معطر طبیعت‌ هستند که اگر درست استفاده شوند، می‌توانند آرام‌بخش، ضد التهاب و حتی ضد باکتری باشند، اما مصرف بی‌رویه یا خودسرانه‌ آنها ممکن است به بدن آسیب برساند؛ پیش از استفاده از هر فرآورده گیاهی معطر، با داروساز خود مشورت کنید تا هم از خواص آن بهره‌مند شوید و هم از خطرات احتمالی در امان بمانید.

دکتر «اردلان پاسداران»، عضو هیأت علمی گروه فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

قهوه‌های غلیظ و قوی می‌تواند باعث مسمومیت با کافئین شود

در پی گسترش فرهنگ مصرف قهوه‌های غلیظ و پرکافئین، عضو هیات علمی گروه فارماکولوژی و سم شناسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نسبت به عوارض جدی مصرف بی‌رویه این نوشیدنی ها هشدار داد.

در سال های اخیر قهوه‌های «پرکافئین» با عنوان های تجاری کلی مانند قهوه اسکلت «Biohazard coffee» و قهوه آرزوی مرگ «Death wish coffee» در میان مصرف کنندگان محبوبیت یافته است. این قهوه‌ها که از مخلوط انواع خاصی از دانه‌های قهوه (بیشتر از دسته «روبوستا») تهیه می‌شود، اغلب حاوی چندین برابر کافئین بیشتر از یک فنجان قهوه از نوع عربیکا است.

مرضیه راشدی نیا، عضو هیات علمی گروه فارماکولوژی و سم شناسی و مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این زمینه گفت: اگرچه مصرف متعادل قهوه می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد، اما مصرف نوشیدنی‌هایی با غلظت بسیار بالای کافئین، می‌تواند منجر به «مسمومیت با کافئین» شود که علائمی شبیه به مسمومیت با مواد روانگردان و محرک دارد.

نشانه های هشداردهنده مسمومیت با کافئین

او از علاقه مندان به مصرف قهوه خواست تا در صورت مشاهده برخی نشانه های قلبی، عصبی و گوارشی، بی درنگ مصرف قهوه را قطع کرده و در صورت شدت علائم به پزشک مراجعه کنند.

دکتر راشدی نیا در این زمینه توضیح داد: بروز نشانه های قلبی_عروقی نظیر تپش قلب بسیار شدید، افزایش قابل توجه ضربان قلب، افزایش فشار خون و درد قفسه سینه؛ نشانه های عصبی نظیر لرزش شدید دست و بدن، بی‌قراری مفرط، سردردهای شدید، حملات پانیک (وحشت زدگی) و در موارد حاد، تشنج و نشانه های گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ و دردهای شکمی، از جمله مواردی است که باید جدی گرفته شود.

این متخصص سم شناسی در این رابطه اظهار کرد: کافئین یک محرک قوی سیستم عصبی مرکزی است و زمانی که دوز آن از حد مجاز (حدود ۴۰۰ میلی‌گرم در روز برای بزرگسالان سالم) فراتر رود، به دلیل مسمومیت با کافئین، بدن دچار یک واکنش استرس شدید می‌شود که می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ برخی از این قهوه‌ها تنها در یک فنجان، نزدیک به کل کافئین مجاز روزانه یا حتی بیشتر از آن را دارد.

نقش فروشندگان قهوه‌

او با تاکید بر اینکه این هشدار تنها متوجه مصرف‌کنندگان نیست، افزود: قهوه‌فروشی‌ها و کافی‌شاپ‌ها نیز در این زمینه مسوولیت اجتماعی دارند که در این زمینه توصیه می شود برای محصولاتی مانند مانند قهوه‌های روبوستا، شات‌های اضافه و قهوه‌های با برندهای پرکافئین که کافئین بسیار بالایی دارد، به طور واضح و شفاف اطلاع‌رسانی کنند.

دکتر راشدی نیا ادامه داد: پیشنهاد می‌شود روی منو یا در کنار نام این محصولات، عبارات هشداردهنده‌ای مانند «دارای کافئین بسیار بالا» یا «مصرف برای افراد حساس، بیماران قلبی و باردار توصیه نمی‌شود» درج شود و کارکنان فروش نیز در مورد محتوای کافئین بالا و عوارض احتمالی آن آموزش ببینند تا بتوانند مشتریان را به درستی راهنمایی کنند.

توصیه نهایی به مصرف‌کنندگان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه میزان تحمل کافئین در افراد مختلف، بسته به وزن، سوخت و ساز بدن و عادت مصرف، متفاوت است، اظهار کرد: اگر به کافئین حساس هستید یا سابقه بیماری قلبی، اضطراب یا فشار خون دارید، به طور کل از مصرف محصولات پرکافئین خودداری کنید؛ همچنین پیش از سفارش قهوه‌های «خاص» و «قوی»، از محتوای کافئین آن سوال کنید و به یاد داشته باشید مصرف قهوه‌های پرکافئین با شکم خالی، جذب کافئین را تسریع کرده و عوارض را تشدید می‌کند.

او ضمن تاکید بر این نکته که «مصرف متعادل»، کلید استفاده ایمن از قهوه است، یادآور شد: لذت بردن از یک نوشیدنی هرگز نباید به قیمت به خطر افتادن سلامت شما تمام شود، چرا که قهوه یک نوشیدنی برای لذت و هوشیاری و نه یک ماده برای چالش های خطرناک است.

ثبت ۴۰۱۱ خدمت برای ۱۲۱۳ مادر در دوران بارداری و پس از زایمان

سرپرست شبکه بهداشت و درمان لامرد از ارائه ۴۰۱۱ خدمت مراقبتی به ۱۲۱۳ مادر باردار و مادران پس از زایمان در این شهرستان، طی هفت ‌ماه گذشته خبر داد.

معصومه رضایی، با بیان این که طی هفت‌ ماه کذشته از سال جاری ۴۰۱۱ خدمت مراقبتی به ۱۲۱۳ مادر در دوران بارداری و پس از زایمان ارائه شده است، گفت: سلامت مادران یکی از بنیادی ‌ترین محورهای کاری شبکه بهداشت و درمان است و تلاش ما این است که هر مادر در دوران بارداری و پس از زایمان، خدمات دقیق، منظم و علمی دریافت کند تا بارداری سالم و زایمانی ایمن را تجربه کند.

او با اشاره به خدمات ارائه‌ شده در مراکز خدمات جامع سلامت و خانه ‌های بهداشت شهرستان لامرد، گفت: این خدمات شامل مراقبت ‌های منظم دوران بارداری، پایش سلامت جنین، آموزش تغذیه صحیح، غربالگری ‌های ضروری، مراقبت ‌های دقیق پس از زایمان، ارزیابی سلامت جسمی و روانی مادر، آموزش شیردهی، پیشگیری از کم‌خونی و مراقبت اولیه از نوزاد در روزهای حساس پس از تولد است.

رضایی با تاکید بر ارتقای کیفیت مراقبت‌ های دوره بارداری و پس از زایمان، گفت: کارشناسان واحد سلامت خانواده و جمعیت شبکه بهداشت و درمان لامرد هر روز وضعیت مادران باردار را دنبال می‌کنند و در صورت مشاهده هرگونه عامل خطر، فرآیند ارجاع به پزشک متخصص بدون تأخیر انجام می‌شود.

او، گفت: هدف از انجام این اقدامات را کاهش عوارض بارداری و ارتقای آگاهی مادران نسبت به تغییرات جسمی، روحی و تغذیه‌ای این دوران عنوان کرد.

سرپرست شبکه بهداشت و درمان لامرد در پایان با تقدیر از تلاش مراقبان سلامت و بهورزان گفت: با برنامه‌ریزی‌های انجام ‌شده، در ماه‌های آینده نیز خدمات مراقبت بارداری و پس از زایمان با دقت بیشتر و با محوریت آموزش و پیشگیری ادامه دارد.

زخم پای دیابتی؛ از چالش ها تا راهکارهای درمانی

در این مطلب به اهمیت توجه به زخم پای دیابتی و چالش های ناشی از آن پرداخته می شود؛ زخم های پا یکی از عوارض شایع دیابت هستند که می توانند به عفونت های جدی و حتی قطع عضو منجر شوند؛ تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این این زخم ها می تواند کیفیت زندگی بیماران را به طرز چشمیری بهبود ببخشد؛ استفاده از روش های نوین درمانی و مراقبت های ویژه نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض جدی این بیماری دارد.

معاون آموزش دستیاری تخصصی دانشکده پزشکی و فوق تخصص جراحی آندووسکولار، گفت: زخم پا یک نوع زخم باز است که در ناحیه پای بیماران ایجاد می‌شود و به ویژه در افراد مبتلا به دیابت شایع‌تر است.

مقداد قاسمی گرجی، گفت: اصطلاح «زخم پای دیابتی» به طور خاص به این نوع زخم‌ها اشاره دارد که در نتیجه عوارض ناشی از دیابت به وجود می‌آید.

قاسمی گرجی، گفت: کنترل قند خون در این بیماران نقش حیاتی دارد نبود کنترل مناسب می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند آسیب عصبی و آسیب به رگ‌های خونی شود.

این فوق تخصص جراحی آندو وسکولار ، گفت: آسیب عصبی، که به عنوان نوروپاتی دیابتی شناخته می‌شود، باعث می‌شود بیماران نتوانند احساس درد یا آسیب را در پاهای خود تشخیص دهند.

از سوی دیگر، بیماری شریان محیطی (PAD) می‌تواند جریان خون به پاها را کاهش دهد و به این ترتیب روند بهبود زخم‌ها را کند کند؛ این دو مشکل، خطر ابتلا به زخم پا را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد.

قاسمی گرجی ، گفت: بیماران دیابتی باید مراقبت ویژه‌ای از پاهای خود داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه علائم زخم پا، مانند تحریک پوست، درد، خونریزی، بوی بد، تورم و خروج چرک از پا، پوست ترک خورده، زخم یا تاول، گرمی غیر معمول همراه با تغییر رنگ پوست، بی‌حسی پاها و احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها و یا مشاهده بافت سیاه یا مرده در داخل یا اطراف زخم، فوراً به پزشک مراجعه کنند؛ هر چه زودتر درمان آغاز شود، احتمال بروز عفونت و عوارض جدی کمتر خواهد بود.

او با بیان اینکه درمان زخم پا بستگی به شدت آن دارد، گفت: برخی زخم‌ها ممکن است تنها نیاز به مراقبت‌های خانگی داشته باشند، در حالی که زخم‌های عمیق یا عفونی نیازمند بستری شدن در بیمارستان و درمان‌های تخصصی است.

این درمان‌ها شامل دبریدمان (برداشتن پوست آسیب دیده)، مصرف آنتی بیوتیک‌ها، استفاده از وسایل کمکی برای کاهش فشار بر روی زخم (آفلودینگ) و در موارد شدید‌تر، جراحی برای بهبود گردش خون یا حتی آمپوتاسیون است.

معاون آموزش دستیاری تخصصی دانشکده پزشکی با تاکید بر اهمیت مراقبت از زخم دیابتی خود در خانه، گفت: دریافت دستورالعمل‌های دقیق از پزشک و پرستار، مصرف داروهای کنترل قند خون و آنتی‌بیوتیک‌ها طبق دستور پزشک، استفاده از وسایل کمکی مانند گچ، واکر یا کفش اصلاح شده، رعایت نکات بهداشتی در حمام و جلوگیری از خیس شدن زخم، ضروی است.

قاسمی گرجی، گفت: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به زخم پا انجام دهید، کنترل قند خون است؛ به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید پاهای شما را معاینه کند.

او، گفت: مراقبت روزانه از پاها، کوتاه کردن ناخن‌های پا به شکل صاف، محافظت از پاها با استفاده از کفش و جوراب مناسب حتی در خانه، پرهیز از تغییرات دما با جلوگیری از گرم یا سرد شدن بیش از حد پاها و ترک سیگار؛ با رعایت این نکات و مراقبت‌های لازم، می‌توانید خطر ابتلا به زخم‌های دیابتی را کاهش دهید و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.

ارتباط بین مصرف زیاد نمک (سدیم) و پوکی استخوان

استخوان‌های بدن در دوران کودکی تا میانسالی استحکام خوبی دارند، اما با افزایش سن، تراکم آنها به‌تدریج کاهش می‌یابد؛ این کاهش ممکن است با دردهای استخوانی همراه باشد و در صورت نبود مراقبت و پیشگیری، به بیماری پوکی استخوان منجر شود.

پوکی استخوان زمانی رخ می‌دهد که فضاهای میان بافت داخلی استخوان به دلیل تخریب سلولی بزرگ‌تر شوند؛ در نتیجه، استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند و حتی بر اثر ضربات کوچک ممکن است دچار شکستگی شوند.

نکته مهم این است که کاهش تراکم استخوان بدون علامت و تدریجی اتفاق می‌افتد و اغلب تا زمان بروز شکستگی، فرد از ابتلای خود آگاه نمی‌شود.

اگرچه بخشی از ساختار و استحکام استخوان‌ها به عوامل ژنتیکی بستگی دارد، اما سبک زندگی نقش مهمی در پیشگیری از پوکی استخوان ایفا می‌کند.

عواملی مانند ورزش نکردن، تغذیه نامناسب، کمبود ویتامین D، مصرف بعضی داروها و زیاده‌روی در مصرف نمک می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

مصرف لبنیات برای تامین کلسیم ضروری است، اما به‌تنهایی برای جلوگیری از پوکی استخوان کافی نیست و باید مجموعه‌ای از عادت های سالم را رعایت کنیم؛ یکی از آنها کاهش مصرف نمک است.

مصرف زیاد نمک باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار می‌شود و در نتیجه، تراکم استخوان کاهش یافته و احتمال پوکی استخوان بالا می‌رود.

بخش قابل توجهی از نمک مصرفی روزانه، نمک پنهان موجود در مواد غذایی است.

یعنی حتی بدون افزودن نمک به غذا، ممکن است مقدار زیادی سدیم دریافت کنیم.

از جمله مواد غذایی با نمک پنهان بالا می‌توان به گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، ماهی و گوشت نمک‌سود، خیارشور، پنیرهای محلی، آجیل شور و خشکبار بو داده، اشاره کنیم.

برای کاهش مصرف نمک می‌توانید:

به جای نمک از ادویه‌ها، سبزیجات معطر، سیر و آبلیمو در غذاها استفاده کنید.

از خوردن غذاهای شور مانند چیپس، پفک، انواع شوریجات، ماهی دودی، سوسیس و کالباس و انواع کنسروها پرهیز کنید.

بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، میزان مجاز مصرف روزانه نمک برای هر فرد حداکثر ۵ گرم (حدود یک قاشق چای‌خوری) است؛ با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که مصرف نمک در ایران تقریباً دو برابر مقدار توصیه‌شده جهانی است؛ این امر نه‌تنها خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد، بلکه باعث افزایش فشار خون و بروز بیماری‌های قلبی و عروقی نیز می‌شود.

چه کسانی در معرض خطر بیشتری هستند؟

سالمندان به‌ دلیل کاهش طبیعی تراکم استخوان در سنین بالا.
زنان یائسه به ‌علت کاهش هورمون استروژن که نقش مهمی در حفظ استحکام استخوان دارد.
افرادی با مصرف زیاد نمک که معمولاً سطح کلسیم پایین‌تری در استخوان‌هایشان دارند.
دختران نوجوان و جوانان که مصرف بالای نمک در آنها با دفع بیشتر کلسیم و کاهش توده استخوانی در آینده ارتباط مستقیم دارد.
بنابراین، رعایت رژیم غذایی کم‌نمک از دوران نوجوانی نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان در سال‌های بعد دارد.

«اعظم زمانی» کارشناس ارشد رژیم درمانی واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب

اعضای بدن جوان ۱۷ ساله فیروزآبادی به سه بیمار نیازمند عضو، حیات دوباره بخشید

اعضای بدن جوان ۱۷ ساله فیروزآبادی که بر اثر سانحه تصادف دچار مرگ مغزی شده بود با رضایت خانواده و تصمیمی ایثارگرانه، خداپسندانه و انسان دوستانه به سه بیمار نیازمند پیوند عضو، اهدا شد.

رئیس بیمارستان گفت: ششم آبان ماه ۱۴۰۴ ، «ابوالفضل البرزی» جوان ۱۷ ساله ساکن فیروزآباد در پی سانحه تصادف برای انجام اقدامات درمانی لازم به بیمارستان حضرت قائم(عج) شهرستان فیروزآباد منتقل شده که پس از بستری در بخش مراقبت های ویژه icu با وجود تلاش های مستمر تیم پزشکی و کادر درمان این مرکز، متاسفانه مرگ مغزی وی از سوی تیم پزشکی تایید شده است.

گرشاسب کاوسی، گفت: در پی اعلام مرگ مغزی بیمار از سوی تیم پزشکی، کسب رضایت از خانواده بیمار برای اهدای اعضای بدن وی انجام و بیمار برای اهدای اعضای بدن به بیمارستان پیوند ابوعلی سینا شیراز منتقل شد و اعضای اهدایی سبب نجان جان سه بیمار نیازمند پیوند عضو شد.

پیگیری جدی مطالبات بیمه‌ای دانشگاه از سازمان‌های بیمه‌گر

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شیراز از پیگیری جدی مطالبات بیمه‌ای دانشگاه از سازمان‌های بیمه‌گر خبر داد.

با هدف بررسی و تسریع در روند پرداخت مطالبات دانشگاه از سازمان‌های بیمه‌گر، نشست‌هایی با حضور دکتر «عبدالخالق کشاورزی» معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه، دکتر «مهدی ناصحی» مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران، دکتر «مصطفی سالاری» مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی ایران و دکتر «غلامرضا توکل» رئیس مجمع نمایندگان استان فارس و نماینده مردم شهرستان‌های سروستان، خرامه و کوار در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

دکتر کشاورزی در این نشست‌ها با اشاره به حجم بالای مطالبات دانشگاه از سازمان‌های بیمه‌گر که بالغ بر چهار همت در سال ۱۴۰۴ است گفت: با توجه به گستردگی خدمات درمانی در بیمارستان‌های تابعه دانشگاه، پرداخت منظم و به‌موقع مطالبات بیمه‌ای از سوی سازمان‌های بیمه‌گر، نقش مهمی در پایداری ارائه خدمت، رضایتمندی کارکنان و پاسخ‌گویی مناسب به نیازهای درمانی مردم دارد.

او، گفت: در این جلسات، مدیران عامل سازمان‌های بیمه سلامت و تأمین اجتماعی ضمن تأیید ضرورت پایداری منابع مالی حوزه سلامت، دستورات لازم برای تسریع در پرداخت مطالبات دانشگاه علوم پزشکی شیراز را صادر کردند.

این مقام مسئول، گفت: با پیگیری‌های مستمر از سازمان‌های بیمه‌گر، انتظار می‌رود در نیمه دوم سال جاری شاهد تسریع در پرداخت‌ها، آرامش بیشتر در ارائه خدمات درمانی و افزایش رضایتمندی کارکنان باشیم.

 اعزام بالغ بر ۱۰۰ متخصص متعهد به خدمت به شهرستان‌های فارس

با حضور معاونان درمان و توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از ۱۰۰ متخصص در رشته‌های مختلف پزشکی به شهرستان‌های استان فارس اعزام شدند.

معاون درمان دانشگاه با اشاره به فرآیند کارشناسی توزیع متخصصان گفت: در دور تازه تقسیم متخصصان متعهد به خدمت، بالغ بر ۱۰۰ پزشک در رشته‌های گوناگون بر اساس نیاز واقعی جمعیت تحت پوشش، به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شهرستان‌های فارس اعزام شدند.

امین نیاکان، گفت: همراهی مدیران حوزه‌های توسعه، منابع انسانی، نظام پزشکی و پزشکی قانونی با معاونت درمان، موجب شد تقسیم نیروها با دقت، شفافیت و رعایت دستورالعمل‌های وزارت بهداشت پیش برود.

نیاکان، گفت: انتظار داریم با حضور این متخصصان، کیفیت خدمت‌رسانی و رضایتمندی مردم در سراسر استان به‌ ویژه در مناطق کم‌برخوردار ارتقا یابد.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در تبیین پشتیبانی‌های اجرایی گفت: توزیع هوشمند نیروی متخصص، نیازمند هماهنگی مالی و اداری است و با برنامه‌ریزی بودجه‌ای و تسهیل فرآیندها در تلاش هستیم تا مانعی در مسیر اعزام متخصصان شکل نگیرد و زیرساخت‌های لازم برای شروع به‌کار آنان در شهرستان‌ها فراهم شود.

عبدالخالق کشاورزی، گفت: تامین امکانات رفاهی، پشتیبانی‌های حرفه‌ای و فراهم‌سازی شرایط مناسب خدمت در شهرستان‌ها از اولویت‌های دانشگاه است تا زمینه فعالیت تخصصی و انگیزش شغلی این همکاران به بهترین شکل فراهم شود.

محمد رضا دیدبان رئیس هیات مدیره نظام پزشکی شیراز، گفت: تقسیم علمی و عادلانه متخصصان، از مطالبات جامعه پزشکی و افکار عمومی است و همکاری نزدیک نظام پزشکی با دانشگاه در این فرآیند، تضمین می‌کند که حقوق حرفه‌ای پزشکان در کنار حق دسترسی مردم به خدمات باکیفیت، همزمان رعایت شود.

علی رضا دروچی رئیس سازمان پزشکی قانونی استان فارس که در این آیین حضور داشت، در بیان هم‌افزایی بین بخشی گفت: حضور منظم متخصصان در شهرستان‌ها، به بهبود فرآیندهای ارجاع و رسیدگی قانونی در پرونده‌های درمانی و قضایی کمک می‌کند و این هم‌افزایی، دقت و سرعت پاسخگویی را در تعامل میان نظام سلامت و دستگاه قضایی ارتقا می‌دهد.

مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با اشاره به فرآیند نیازسنجی گفت: پیش از تقسیم نیرو، نقشه کمبودهای تخصصی در سطح استان با مشارکت روسای بیمارستان‌ها و شبکه‌های بهداشت و درمان تهیه شد که این نقشه، بر پایه داده‌های جمعیتی، الگوی بیماری‌ها و ظرفیت مراکز درمانی، راهنمای اصلی تخصیص سهمیه‌ها بود.

فرشاد فلاحتی، گفت: نظام نظارت عملیاتی برای پایش حضور متخصصان و کیفیت خدمات در شهرستان‌ها برقرار شده است و گزارش‌های میدانی و سامانه‌های ثبت خدمت، به‌طور پیوسته تحلیل می‌شوند تا در صورت نیاز، جابه‌جایی‌های اصلاحی و تقویت تیم‌های تخصصی انجام شود.

اسداله اژدری مدیر منابع انسانی دانشگاه نیز گفت: برای تسریع در استقرار متخصصان، فرآیندهای اداری شامل صدور ابلاغ، تعیین محل خدمت، و هماهنگی‌های بیمه و حقوقی بهینه‌سازی شده و تلاش کردیم چرخه ورود به خدمت بدون وقفه و با حداقل زمان انجام شود.

زهرا ورزنده رئیس اداره طرح دانشگاه، گفت: تقسیم متخصصان بر پایه طرح‌های مصوب، با زمان‌بندی مشخص و شاخص‌های ارزیابی خروجی پیش می‌رود.