اگرچه این رابطه ممکن است به‌واسطه رفتارهای بهداشتی ضعیف و رژیم غذایی ناسالم نیز تقویت شود، اما در برخی پژوهش‌ها، سطوح بالاتری از باکتری‌های بیماری‌زا در پلاک دندانی افراد با استرس بالا مشاهده شده است.
دندان‌قروچه؛ پیامد پنهان اضطراب
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دندان‌قروچه یا «براکسیزم» را یکی از شایع‌ترین پیامدهای رفتاری استرس به‌ویژه در هنگام خواب عنوان کرد و گفت: حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد موارد دندان‌قروچه با اضطراب، استرس یا اختلالات روانی مانند افسردگی و وسواس فکری مرتبط است.
دکتر «صدیقه مویدی» متخصص ارتودنسی، از سایش مینای دندان، کوتاه شدن تاج دندان، دردهای فکی اختلالات مفصل گیجگاهی-فکیTMJ ، ترک و شکستگی دندان‌ها، تحلیل لثه، افزایش حساسیت دندانی و سردردهای مزمن به‌ویژه در ناحیه گیجگاهی، به‌عنوان برخی عوارض دندان‌قروچه ناشی از اضطراب و استرس یاد کرد.
تأثیرات بی‌واسطه استرس بر دهان و دندان
این متخصص ارتودنسی گفت: افزایش هورمون کورتیزول در شرایط تنش‌زا، باعث بروز التهاب سیستمیک در بدن و درگیر شدن بافت‌های لثه‌ای می‌شود.
دکتر مویدی استرس مزمن را عاملی برای ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن دانست و اظهارکرد: ضعیف شدن سیستم ایمنی می‌تواند بدن را نسبت به بیماری‌های دهان مانند پریودنتیت آسیب‌پذیرتر کند.
او ادامه داد: فرد در شرایط پر استرس ممکن است عادت‌های بهداشتی مانند مسواک‌زدن و مراجعه منظم به دندانپزشک را کنار بگذارد و برای کاهش اضطراب به رفتارهای ناسالمی مانند سیگار کشیدن، مصرف شیرینی یا نوشابه، جویدن ناخن یا اشیای سخت روی بیاورد که همگی برای سلامت دهان و دندان مضر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، خشکی دهان (زروستومیا) را نیز از دیگر پیامدهای استرس عنوان کرد و افزود: کاهش ترشح بزاق در اثر استرس، احتمال پوسیدگی و بیماری‌های لثه را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
چگونه از آسیب‌های استرس به دهان و دندان جلوگیری کنیم؟
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به راهکارهای مدیریت استرس توصیه کرد: انجام فعالیت‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن، ورزش منظم و مشاوره روانشناختی، می‌تواند به کاهش اضطراب و در نتیجه بهبود سلامت دهان و دندان کمک کند.
او همچنین تأکید کرد که افراد حتی در شرایط پراسترس سعی کنند، بهداشت دهان و دندان خود را به کمک اقداماتی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان فراموش نکنند.
به گفته دکتر مویدی بهتر است عادت‌های مخربی مانند جویدن ناخن و فشار دادن دندان‌ها را با کمک مشاوره های روانشناختی ترک کنیم و در صورت داشتن دندان‌قروچه شبانه، استفاده از محافظ شب (نایت گارد) توصیه می‌شود؛ «نایت گارد» یک وسیله محافظ دندان است که اغلب شب‌ها در دهان قرار داده می‌شود تا از دندان‌ها در برابر ساییدگی و آسیب ناشی از دندان‌قروچه یا فشردن فک‌ها محافظت کند.
او در ادامه رعایت رژیم غذایی مناسب، کاهش مصرف قندهای ساده و نوشیدنی‌های اسیدی را راهکاری مؤثر برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از استرس به سلامت دهان و دندان دانست و افزود: مراجعه به دندانپزشک برای شناسایی زودهنگام علائمی مانند ساییدگی یا ترک دندان، التهاب لثه و بررسی عادت‌های دهانی بیمار ضروری است؛ همچنین در صورت لزوم، ارجاع به روان‌پزشک نیز باید مدنظر قرار گیرد.
پیشگیری، مهم‌ترین راه مقابله با بیماری‌های مشترک انسان و حیوان
همزمان با هفته جهانی بیماری‌های «زئونوز»، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز درباره گسترش بیماری‌های مشترک انسان و حیوان هشدار داده و با تاکید بر ضرورت آگاهی‌بخشی، پیشگیری و همکاری بین بخشی در این زمینه گفت: سلامت انسان، در پیوند مستقیم با سلامت حیوانات و محیط زیست است
دکتر «اورنگ ایلامی» ضمن گرامیداشت هفته جهانی بیماری‌های زئونوز به عنوان فرصتی برای شناخت و پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان افزود: مقابله مؤثر با این بیماری‌ها، نیازمند آگاهی عمومی، اقدامات بهداشتی مستمر و همکاری بین‌بخشی با محوریت رویکرد «سلامت یکپارچه» (one health ) است.
بیماری‌های زئونوز را بشناسیم
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به افزایش خطر بیماری‌های زئونوز مانند سالک هاری، تب مالت و تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو افزود: بی‌توجهی به این بیماری‌ها می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای سلامت فرد و جامعه به همراه داشته باشد، بنابراین واکسیناسیون حیوانات خانگی و دام‌ها، رعایت اصول بهداشتی در تماس با حیوانات و پرهیز از مصرف فرآورده‌های دامی خام یا غیرپاستوریزه باید به‌عنوان فرهنگ پیشگیرانه در جامعه نهادینه شود.
او با تاکید بر خطر بالای بیماری هاری، آن را یکی از کشنده‌ترین بیماری‌های زئونوز دانست و بیان داشت: در صورت گازگرفتگی یا خراش از سوی حیوانات مشکوک، لازم است محل زخم با آب و صابون به مدت ۱۵دقیقه شسته شده و فرد آسیب‌دیده، در سریع ترین زمان ممکن به نزدیک‌ترین واحد پیشگیری و درمان هاری مراجعه کند.
دکتر ایلامی همچنین نگهداری حیوانات خانگی بدون نظارت دامپزشکی را زمینه‌ساز انتقال بیماری‌هایی نظیر هاری، کیست هیداتید و توکسوپلاسموز دانست و اظهار کرد: تمامی حیوانات اهلی باید به صورت منظم معاینه، واکسینه و داروی ضدانگل دریافت کنند و همچنین، محیط نگهداری آنها باید تمیز و ایمن بوده و تماس کودکان، به‌ویژه زنان باردار، با این حیوانات به کمترین میزان ممکن برسد.
نقش کنه‌ها در انتقال بیماری‌های ویروسی
این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به نقش کنه‌ها در انتقال بیماری‌های ویروسی نظیر تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو، تأکید کرد: محل نگهداری دام‌ها در مناطق روستایی باید بهسازی شده و از تماس با کنه‌ها، له‌کردن آنها با دست یا حضور در محل‌های مشکوک بدون تجهیزات محافظتی، پرهیز شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه، رعایت بهداشت مواد غذایی را یکی از کلیدی‌ترین راه‌های پیشگیری دانست و گفت: فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه نظیر شیر خام، پنیر محلی و بستنی سنتی، از عوامل مهم انتقال تب مالت به شمار می‌رود، همچنین مصرف گوشت و جگر خام یا نیم‌پز، گوشت‌های بدون مهر دامپزشکی و فرآورده‌هایی که در شرایط غیربهداشتی نگهداری می‌شود، خطر جدی برای سلامت مصرف‌کننده دارد.
او با تأکید بر نقش گروه‌های در معرض خطر مانند دامداران، محیط‌بانان، کارکنان باغ‌وحش و دامپزشکان، بر لزوم رعایت اقدامات حفاظتی و دریافت واکسن‌های ضروری مانند واکسن هاری تأکید کرد و گفت: آموزش مستمر، اطلاع‌رسانی هدفمند و ارتقای سواد سلامت جامعه در این زمینه باید تقویت شود.
دکتر ایلامی با گرامیداشت هفته جهانی زئونوز و شعار امسال با عنوان «یک جهان، یک سلامت، یک آینده؛ با هم برای پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات»، خواستار مشارکت مردم، نهادهای مرتبط و دستگاه‌های مسوول در زمینه پیشگیری، کنترل و کاهش بار بیماری‌های زئونوز شد و افزود: سلامت انسان، حیوان و محیط زیست، به‌صورت مستقیم به یکدیگر پیوند خورده و بدون همکاری و آگاهی جمعی، نمی‌توان بر چالش‌های این حوزه غلبه کرد.
آثار مخرب ریزگردها بر سلامت و توصیه‌های تغذیه‌ای برای کاهش آسیب‌ها
با شدت گرفتن پدیده آلودگی هوا به ویژه در تهران و بسیاری از شهرهای کشور، بار دیگر معضل ریزگردها و اثرات زیان‌بار آنها بر سلامت عمومی جامعه مورد توجه قرار گرفته است
دکتر «احمد اسماعیل‌زاده»، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با اشاره به خطرات ناشی از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا اعلام کرد: بر اساس یافته‌های علمی، قرارگیری در معرض هوای آلوده با طیف وسیعی از مشکلات در سیستم تنفسی و قلبی‌عروقی و حتی افزایش مرگ‌ومیر ارتباط مستقیم دارد.وی افزود: بسیاری از ترکیبات موجود در ریزگردها می‌توانند سرطان‌زا بوده و موجب تشدید بیماری‌های مزمن نظیر آلرژی‌های تنفسی، عفونت‌های تنفسی و بیماری‌های قلبی شوند.
اسماعیل‌زاده با تأکید بر نقش تغذیه در کاهش اثرات مخرب ریزگردها تصریح کرد: ریزگردها در حین تنفس وارد بدن شده، به سطح ریه‌ها می‌چسبند و با ایجاد التهاب و کاهش آنتی‌اکسیدان‌ها، به ویژه در مایع پوششی ریه، موجب تخریب سلول‌ها و افزایش خطر ابتلا به سرطان به‌ویژه سرطان ریه می‌شوند. بنابراین مصرف مواد غذایی ضدالتهاب و سرشار از آنتی‌اکسیدان می‌تواند نقش موثری در محافظت از بدن ایفا کند.
وی در ادامه، توصیه‌هایی برای بهبود تغذیه در روزهای آلوده به شرح زیر ارائه داد:
افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات زرد و نارنجی: هویج، کدو حلوایی، گوجه‌فرنگی، زردآلو، آلو، طالبی، موز و انبه به دلیل دارا بودن بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامین A) نقش موثری در کاهش اثرات مضر آلودگی دارند.
استفاده بیشتر از منابع ویتامین C: مصرف پرتقال، لیمو، نارنج، نارنگی، توت‌فرنگی، سیب، خربزه، انار، اسفناج، سبزی خوردن، فلفل دلمه‌ای و پیاز توصیه می‌شود.
گنجاندن جوانه‌ها و مغزدانه‌ها در رژیم غذایی: جوانه‌ها، مغزهای آجیلی و تخم آفتابگردان با دارا بودن ویتامین E می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند.
افزایش مصرف منابع امگا ۳: ماهی، گردو و خرفه به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب مفید برای سلامت ریه بسیار مؤثرند.
عدم غفلت از خانواده کلم: کلم بروکلی، گل‌کلم و کلم‌برگ دارای موادی هستند که به دفع سموم از بدن و پیشگیری از سرطان کمک می‌کنند.
گنجاندن مواد غذایی مؤثر بر کاهش خلط ریوی: هندوانه، پیاز، تخم‌مرغ و سیر به تقویت ریه و کاهش خلط کمک می‌کنند.
مصرف مکمل ویتامین D: با توجه به نقش این ویتامین در تقویت سیستم ایمنی، انجام آزمایش خون برای بررسی سطح آن و مصرف مکمل با مشورت متخصص توصیه می‌شود.استفاده از زردچوبه در غذاها: این ادویه حاوی کورکومین بوده و در بهبود عملکرد ریوی مؤثر است.
کنترل وزن بدن: چاقی و اضافه وزن با افزایش التهاب و فشار بر اندام‌ها از جمله ریه و قلب، مقاومت بدن در برابر آلودگی هوا را کاهش می‌دهد. در صورت ابتلا به اضافه‌وزن، مراجعه به متخصص تغذیه توصیه می‌شود.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه در پایان تأکید کرد: در شرایط فعلی، توجه جدی به تغذیه سالم نه تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت برای مقابله با پیامدهای خطرناک آلودگی هوا به ویژه ریزگردها است.
صدایی برای زندگی / مسیر تحول کاشت حلزون شنوایی در فارس
مرکز کاشت حلزون شنوایی شیراز از سال ۱۳۸۲ به‌عنوان سومین مرکز تخصصی کشور پس از تهران و مشهد فعالیت خود را آغاز کرد. این مرکز طی ۲۰ سال گذشته با ارائه خدمات تخصصی به بیماران استان‌های فارس، بوشهر، خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، موفق به انجام بیش از دو هزار ۶۰۰ جراحی کاشت حلزون شنوایی شده است.
دکتر «سید بصیرهاشمی» رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز و متخصص گوش، حلق و بینی که دوره تخصص خود را در سال ۱۳۷۱ در همین دانشگاه طی کرده است، انگیزه ورود خود به این رشته را بازگرداندن صدا به زندگی کودکانی دانست که در دنیای تاریک سکوت زندانی بودند و بعدها آغاز این مسیر به عنوان نقطه عطفی در حوزه کاشت حلزون شنوایی در شیراز شناخته شد.
او می گوید: وقتی سال ۷۱ نخستین‌بار فعالیت در حوزه گوش، حلق و بینی در شیراز را آغاز کردم، این رشته آن چنان شناخته شده نبود و فعالیت ها محدود به چند عمل جراحی بود؛ به همین دلیل به این فکر افتادم با توجه به توانمندی های شیراز، کاری نو در زمینه توسعه فعالیت ها در این حوزه ی پزشکی انجام دهم.
دکتر هاشمی ارتباط با ناشنوایان را مقدمه ای برای شروع یک مسیر تازه دانست و افزود: کمتر کسی تصور می‌کرد روزی برسد که بتوانیم ناشنوایی را درمان کنیم، شنوا شدن مثل یک معجزه بود اما من باور دارم همه چیز دست خداوند است که مسیری برای انسان باز کند تا با یافتن علم و تخصص، به بسیاری از بیماران کمک کند.
او می گوید: آن روزها، نه تجهیزات کارآمدی وجود داشت نه هنوز به تجربه‌ای در این زمینه دست یافته بودیم و همه چیز محدود بود. اما همان برخوردهای ساده با بیماران ناشنوا ذهنم را درگیر می کرد. چرا که با توجه به پیشینه پزشکی شیراز، توانمندی بالایی را برای توسعه خدمات درمانی در این حوزه می دیدیم.
این پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ادامه می دهد: مسیر ساده‌ای نبود، سال‌ها پیگیری کردیم و آموزش دیدیم؛ بالاخره بعد از شش سال و بعد از گذراندن دوره های تخصصی در تهران و آلمان، مجوز فعالیت مرکز کاشت حلزون شنوایی در شیراز را دریافت کردیم و طی مراسمی باشکوه، مرکز کاشت حلزون شنوایی در بهمن ۱۳۸۲ در بیمارستان خلیلی شیراز افتتاح شد که تا امروز، شیراز به عنوان یک مرکز پیشرفته کاشت حلزون در کشور فعالیت می کند.
دکتر هاشمی از خاطرات شیرین خود در این بیش از بیست سال می‌گوید، خاطراتی که یک روز آرزو و رویا بود اما حالا به واقعیتی دلپذیر تبدیل شده است، خاطراتی که سکوت را در هم شکسته و نعمت خداوندی شنوایی را برای بسیاری از کودکان به ارمغان آورده است.
او می گوید: چطور می‌شود این لحظات را توصیف کرد؟ کودک دو ساله‌ای که سال ها پیش جراحی شد و حالا در نوجوانی با خوشحالی و ذوقی از اعماق وجود به خانواده اش می گوید: مرا به دیدار پزشکی که شنوایی را به من هدیه داد ببرید؛ فقط شنیدن همین یک جمله برایمان کافی است.
دکتر هاشمی که در این سال ها شاهد نگرانی خانواده های بسیاری برای سلامت فرزندانشان بوده است، افزود: بسیاری از خانواده‌ها در اوج ناامیدی، به ما مراجعه می کردند. چهره‌هایی آکنده از نگرانی، مادر جوانی که به او گفته شده بود کودکش هرگز نخواهد شنید و ما می‌گفتیم: «به خدا امید داشته باش، درمان امکان پذیر است». بعدها همان کودک با زبان خودش حرف می‌زد و می شنید که خوشحالی این لحظات غیر قابل توصیف است.
نیمی از مشکلات ناشنوایی نوزادان، مادرزادی است / ۲۶۰۰کاشت حلزون شنوایی در شیراز رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی شیراز با اشاره به اینکه نیمی از مشکلات ناشنوایی نوزادان مادرزادی است، گفت: طی بیش از بیست سال اخیر، قریب به دو هزار و ۶۰۰ کاشت حلزون شنوایی در شیراز انجام شده است.
دکتر هاشمی با بیان وضعیت و روند انجام عمل جراحی کاشت حلزون شنوایی در شیراز، میانگین تعداد این جراحی را در سال ۱۵۰ تا ۱۶۰ مورد ارزیابی کرد و افزود: ظرفیت کاشت حلزون شنوایی در مرکز تخصصی شیراز ۲۰۰ مورد در سال است و این عدد نیز در سال هایی، محقق شده است.
او تأمین پروتزهای مورد نیاز حلزون شنوایی را یکی از موانع موجود در این زمینه برشمرد و گفت: این میزان بر اساس سهمیه دانشگاهها توزیع می‌شود و با توجه به فعالیت مراکز متعدد در کشور، در حال حاضر سهمیه مرکز کاشت حلزون شنوایی در شیراز، حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ پروتز در سال است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به اینکه تهیه پروتزهای حلزون شنوایی از سوی دولت و هیات امنای ارزی کمک مالی بزرگی به خانواده ها است، تصریح کرد: تامین هر دستگاه به طور تقریبی بیش از ۱۰ هزار دلار هزینه دارد، در حالی که هزینه‌های جراحی و درمان اندک است.دکتر هاشمی اعضای اصلی گروه تخصصی کاشت حلزون شنوایی را شامل جراح گوش و کاشت حلزون،ادیولوژیست و گفتاردرمان برشمرد و گفت: برخی از همکاران رادیولوژیست،نورولوژیست، روان‌شناس و گروه های دیگر نیز طی روند درمان به صورت موردی به این گروه کمک می کنند.
او افزود: هر بیمار قبل از جراحی از سوی این گروه تخصصی از نظر گفتاری، شنیداری و حتی وضعیت آناتومیکی گوش ارزیابی و بعد از تایید، در فرایند آغاز جراحی قرار می گیرد.این متخصص گوش، حلق و بینی ادامه داد: پس از جراحی نیز کودک از نظر تنظیم دستگاه «مپ» و تربیت شنیداری تحت نظر تیم قرار می‌گیرد و جلسه های گفتاردرمانی بلندمدت آغاز می‌شود که بر همین اساس خانواده‌ها تا مدت‌ها ارتباط مداوم با مرکز کاشت دارند تا در صورت اختلال در تنظیم دستگاه یا هرگونه چالش یا موضوع، ارزیابی و رفع شود. چه موانعی در مسیر کاشت حلزون وجود دارد؟
این پزشک فلوشیپ جراحی گوش و قاعده جمجمه با اشاره به موانع موجود در مسیر کاشت حلزون شنوایی، افزود: در گذشته تامین دستگاه‌های کاشت حلزون یکی از موانع اصلی مرکز بود که تهیه این دستگاه ها از سوی دولت و هیات امنای ارزی از حدود ۴۰۰ دستگاه در گذشته، به بیش از دو هزار دستگاه در سال افزایش یافته و این امر روند جراحی و درمان را تسهیل تر کرده است.
دکتر هاشمی موانع دیگر را مشکلات مالی خانواده ها برشمرد و اظهار کرد: خانواده‌های ساکن مناطق دورافتاده و محروم به دلیل مشکلات مالی با موانعی از جمله اقامت در شهر شیراز مواجه هستند که به همین دلیل، اقدامات لازم برای ایجاد مراکز توانبخشی اقماری و آموزش نیروهای بومی در دست اجرا است تا این افراد بتوانند ادامه توانبخشی را در شهرهای خود دریافت کنند.
او همچنین مشکلات تجهیزاتی و دستگاهی را از موانع دیگر در مسیر کاشت حلزون شنوایی خواند و گفت: با توجه به تحریم های اخیر، دستگاه های تشخیصی در طی این سال ها کمتر وارد کشور شده است که امیدواریم با تلاش، این مسیر هموار تر شود و باید دانست هدف اصلی این است که خانواده‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن به این خدمت دسترسی پیدا کنند تا کودک شانس بیشتری برای بازگشت به زندگی عادی داشته باشد.
خدمات سرپایی تحت پوشش بیمه سلامت را بشناسید
سازمان بیمه سلامت ایران، خدمات سرپایی تحت پوشش را برای بهره مندی بیمه شدگان اطلاع رسانی کرده است
مرکز امور مشتریان و اطلاع رسانی سازمان بیمه سلامت ایران، به پرسش های بیمه شدگان در خصوص خدمات سرپایی تحت پوشش این سازمان در مطلب پیش رو پاسخ داده شده که شرح آن جهت اطلاع و آگاهی خدمات گیرندگان در ذیل آمده است.
خدمات سرپایی بخش مهمی از مراجعات درمانی بیمه‌شدگان را شامل می‌شود؛ از ویزیت پزشک عمومی یا متخصص، تا دریافت دارو، آزمایش، رادیولوژی و خدمات توانبخشی. آشنایی با جزئیات این خدمات، نحوه استفاده و میزان تعهدات بیمه سلامت باعث می‌شود مراجعه شما به مراکز درمانی، آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد.
کدام خدمات سرپایی تحت پوشش بیمه سلامت هستند؟
خدمات سرپایی تحت پوشش شامل موارد زیر است:
ویزیت پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص (در مراکز طرف قرارداد)
آزمایش‌های تشخیصی ضروری، خدمات تصویربرداری (رادیولوژی، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و…)
داروهای تجویزی مشمول فهرست رسمی دارویی خدمات فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و بینایی‌سنجی (با نسخه پزشک)
برخی خدمات دندانپزشکی (محدود به گروه‌های خاص)برای استفاده از این خدمات چه مدارکی نیاز است؟کد ملی یا دفترچه بیمه (در صورتی که هنوز فعال باشد)ثبت اطلاعات در سامانه نسخه الکترونیک
نسخه پزشک یا ارجاع از پزشک خانواده (برای صندوق‌هایی که مشمول نظام ارجاع هستند)
سهم پرداختی بیمه‌شده برای خدمات سرپایی چقدر است؟در مراکز دولتی و عمومی:
سهم بیمار بین ۱۰ تا ۳۰ درصد تعرفه استدر مراکز خصوصی طرف قرارداد:سهم بیمار بیشتر خواهد بود، بسته به نوع خدمت و تعرفه قرارداد
آیا می‌توان برای دارو یا خدمات سرپایی به مراکز غیرطرف قرارداد مراجعه کرد؟در حالت عادی خیربرای استفاده از تعهدات بیمه، باید به مراکز طرف قرارداد مراجعه کنید. اگر ناچار به مراجعه به مرکز غیرطرف قرارداد شدید، تنها در برخی شرایط امکان دریافت خسارت متفرقه وجود دارد.آیا برای دریافت دارو، نسخه الکترونیک نیاز است؟بله در سامانه نسخه‌نویسی الکترونیکی، پزشک نسخه را ثبت می‌کند و داروخانه از طریق کد ملی شما نسخه را مشاهده کرده و دارو را تحویل می‌دهد.
در صورت بروز مشکل هنگام مراجعه به داروخانه یا مرکز درمانی، چه باید کرد؟می‌توانید با سامانه تلفنی ۱۶۶۶ تماس گرفته یا به سامانه شهروندی بیمه سلامت مراجعه کرده و مشکل را ثبت کنید. اگر نسخه ثبت نشده یا ناقص باشد، باید با پزشک معالج تماس بگیرید.
چرا تغذیه تکمیلی کودک از ۶ ماهگی آغاز می شود؟
تغذیه تکمیلی یا Complementary feeding، شامل مواد غذایی جامد، نیمه جامد یا مایع حاوی مواد مغذی و انرژی است که علاوه بر شیر مادر یا شیر مصنوعی، در برنامه غذایی کودک قرار دارد.
طی دوره تغذیه تکمیلی اگر چه هنوز شیر مادر همچنان تا دو سالگی به عنوان منبع مهم تامین مواد مغذی شیرخوار و عامل حفاظتی به شمار می آید، اما لازم است شیرخوار به تدریج با غذاهای خانواده و سفره آشنا شده و به آنها عادت کند.
چون مقداری از نیازهای کودک از طریق تغذیه تکمیلی تامین می شود، این غذاها باید مغذی باشد و به رشد کودک کمک کند. علاوه بر این تغذیه تکمیلی، زمان آشنایی با انواع طعم، رنگ ها و بافت های مختلف مواد غذایی است.
درست است که تغذیه با شیر مادر تا پایان ۶ ماهگی (۱۸۰ روزگی) نیاز تغذیه شیرخوار را تامین می کند، اما پس از ۶ ماهگی شیر مادر قادر به تامین انرژی، پروتئین، روی، آهن و برخی از ویتامین های محلول در چربی نیست. بنابراین شیرخوار باید از شروع ۶ ماهگی تا پایان ۲۴ ماهگی علاوه بر شیر مادر با غذاهای دیگر نیز تغذیه شود. روند وزن گیری شیرخوار می تواند نشانه کفایت تغذیه تکمیلی و ریزمغذی های موجود در تغذیه تکمیلی باشد. بنابراین پس از شروع تغذیه تکمیلی، روند رشد کودک بررسی و در صورت کند بودن روند رشد، نحوه تغذیه کودک بررسی شود.
پیش از ۶ ماه و یا دیرتر از ۶ ماهگی، شروع تغذیه تکمیلی خطرهایی به همراه دارد که در ادامه به این موضوع می پردازیم.
آغاز زودهنگام تغذیه تکمیلی:
افزایش احتمال آلرژی به مواد غذایی
افزایش ابتلای شیرخوار به بیماری های عفونی همچون اسهال
افزایش دریافت انرژی و مواد مغذی و احتمال ابتلای شیرخوار به چاقی
دریافت کم شیر مادر و کاهش مزایای تغذیه با آن به ویژه کاهش دریافت عوامل حفاظتی شیر مادر
آغاز دیرهنگام تغذیه تکمیلی:
دریافت ناکافی مواد مغذی موردنیاز برای تامین رشد مطلوب شیرخوار و افزایش احتمال اختلال رشد، کمبود ویتامین A و کم خونی فقر آهن
آهسته تر شدن رشد و تکامل شیرخوار
به تاخیر افتادن عمل جویدن
اصول کلی تغذیه تکمیلی
بعد از تغذیه شیرخوار با شیر مادر، تغذیه تکمیلی به او داده شود.
بین اضافه کردن مواد غذایی جدید، حدود سه تا پنج روز فاصله باشد تا آلرژی شیرخوار به آن ماده غذایی یا نداشتن تحمل آن مشخص شود.
ترتیب غذاها اهمیت کمتری نسبت به قوام و بافت غذا دارد.
آب آشامیدنی بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی کودک است.
در برنامه غذایی کودک تنوع در نظر گرفته شود.
از سبزی های سبز تیره و نارنجی و میوه های زرد و نارنجی مانند هویج، جعفری، گشنیز، کدو حلوایی، طالبی، مرکبات و زردآلو که منابع غذایی پیش ساز ویتامین A و حاوی ویتامین C است، در تغذیه تکمیلی استفاده شود.
«پروین ایزدی»، کارشناس واحد بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان سرچهان
دستورالعمل جامع مدیریت بحران ویژه مراکز مشاوره مبتنی بر سبک زندگی دانشگاهها و دانشکده‌های علوم پزشکی ابلاغ شد
دکتر «عبدالرضا دیانی»، مدیرکل دانشجویی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در نامه ای به مراکز مشاوره دانشگاه های علوم پزشکی کشور، دستورالعمل جامع مدیریت بحران (مداخلات روانی اجتماعی) ویژه مراکز مشاوره مبتنی بر سبک زندگی دانشگاهها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور را ابلاغ کرد
در دنیای امروز، جنگ به عنوان یکی از بحران های انسانی و بین المللی تاثیرات عمیقی بر زندگی فردی و جمعی جامعه دارد. دانشجویان، به عنوان نسل آینده ساز و قشر فعال در تحولات اجتماعی، بیش از دیگران در معرض تاثیرات روانی و اجتماعی ناشی از این بحران قرار می گیرند.
مدیریت صحیح این وضعیت، نیازمند آگاهی، مهارتهای خاص و استراتژی های مؤثر است تا بتوانند با چالش ها مقابله کرده، سلامت روان خود را حفظ کنند و ارتباط مؤثرتری با اطرافیان برقرار سازند. پایش، غربالگری، مقابله و حمایت روانشناختی، روانپزشکی و مددکاری اجتماعی از دانشجویان در زمان جنگ و پس از آن، به دلیل تأثیرات عمیق و گسترده ای که بحران های جنگی بر سلامت روانی افراد وارد می کنند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در چنین شرایطی، دانشجویان با خطر ابتلا به اضطراب، افسردگی، استرس حاد، اختلالات ترومایی (PTSD) و مشکلات روان تنی مواجه می شوند. بنابراین، ارائه خدمات جامع و هدفمند، می تواند ضمن شناسایی به موقع مشکلات، مداخلات حمایتی و درمانی مؤثری را فراهم آورد.
حمایت روانی در این دوران، از طریق خدمات مشاوره و روان درمانی، روانپزشکی، مددکاری اجتماعی و آموزش و فرهنگی سازی، تاثیرات مثبت زیادی دارد و از بروز بحرانهای روحی عمیق تر جلوگیری می کند. در نتیجه، توجه به سلامت روان دانشجویان، سرمایه گذاری مستقیم در پایداری و توسعه ملی کشور است.
ارائه این خدمات، نیازمند سیاستگذاری های جامع و همکاری فعال مراکز مشاوره است تا بتوان در مقابل چالش های موجود، راهکارهای مؤثر ارائه داد.
این دستورالعمل با هدف راهنمایی فعالیتهای مداخله ای مراکز مشاوره در شرایط اضطراری، به ویژه در وضعیت های بحرانی و جنگی کنونی، تهیه و تدوین شده است.
برای مطالعه دستورالعمل جامع مدیریت بحران (مداخلات روانی اجتماعی) ویژه مراکز مشاوره مبتنی بر سبک زندگی دانشگاهها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور، می توانید به فایل پیوست مراجعه کنید؛
برگزاری نشست کمیته فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و مشارکت اجتماعی برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع
نشست کمیته فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و مشارکت اجتماعی برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع با حضور ۹ نفر از اعضای این کمیته در راستای بررسی اهداف، ارائه گزارشی از اقدامات و تدوین برنامه های آتی امروز هفدهم تیر، در دفتر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی شیراز برگزار شد.
رئیس کارگروه سلامت و امنیت غذایی دانشگاه در این نشست با تأکید بر لزوم تقویت نظام ارجاع و پزشک خانواده، این برنامه را یکی از مؤثرترین ابزارها برای تحقق عدالت در حوزه سلامت عنوان کرد.
دکتر«عبدالحسین فرح بخش» افزود: استان فارس با پیشینه ای بیش از ۱۰ساله در اجرای این طرح سلامت محور، ظرفیت آن را دارد که به عنوان یک استان پیشرو در تقویت و ارتقای نظام ارجاع و پزشک خانواده در کشور نقش‌آفرینی کند
او با اشاره به اولویت‌های کمیته فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و مشارکت اجتماعی برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع افزود: شناسایی نیازهای واقعی مردم، تولید محتوای مناسب برای گروه‌های مختلف سنی از جمله مادران، سالمندان و سایر گروه ها و همچنین بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌ای درون‌دانشگاهی و استانی، از جمله اهدافی است که با جدیت دنبال می‌شود.
دکتر فرح بخش بر ضرورت شبکه‌سازی گسترده برای تولید و توزیع محتوای مؤثر و خلاقانه در معرفی بهتر پزشکی خانواده و نظام ارجاع تأکید کرد و گفت: درک درست از کارکرد نظام ارجاع و پزشکی خانواده زمانی در جامعه نهادینه می‌شود که بتوانیم با اطلاع‌رسانی هدفمند، ارتباطی دوطرفه با مردم از خانه‌های بهداشت در دورترین نقاط روستایی تا مراکز تخصصی و فوق‌تخصصی در شهرهای بزرگ برقرار کنیم
به گفته رئیس کارگروه سلامت و امنیت غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پزشکی خانواده، خود یک پایگاه بهداشتی است که می‌تواند محور ارائه بسیاری از خدمات سلامت قرار گیرد و این مهم، نیازمند فرهنگ‌سازی مؤثر و همراهی همه‌جانبه نهادهای مرتبط است.
دکتر فرح بخش با اشاره به فعالیت های کمیته فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی پزشک خانواده و نظام ارجاع گفت: این کمیته متشکل از ۹ نماینده از نهادها و سازمان‌های مختلف استان از جمله صدا و سیما، سازمان نظام پزشکی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت بهداشت و روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و مجموعه خیرین سلامت، با رویکردی مشارکتی در مسیر تبیین نقش پزشکی خانواده و نظام ارجاع فعالیت دارد.
هدف این کمیته این است که با معرفی صحیح ظرفیت های پزشکی خانواده و نظام ارجاع، مسیر درمان را هموارتر کرده و با کاهش بار مراجعه غیر ضروری به سطوح تخصصی، گامی مؤثر در مسیر عدالت در سلامت بردارد.
انتصاب سرپرست گروه آموزشی مهندسی بهداشت محیط
طی حکمی از سوی رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، دکتر «حسن هاشمی» به عنوان سرپرست گروه آموزشی مهندسی بهداشت محیط منصوب شد.
در متن حکم دکتر «سید بصیر هاشمی» خطاب به دکتر «حسن هاشمی» آمده است:
با عنایت به بند ۱ مصوبات مورخ ۴/۴/۱۴۰۴ هیات محترم رئیسه دانشگاه و در اجرای ماده ۸ آیین نامه جامع مدیریت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری، نظر به مراتب تعهد و تجربیات ارزنده جنابعالی، به موجب این حکم به مدت ۲ سال به عنوان «سرپرست گروه آموزشی مهندسی بهداشت محیط» منصوب می گردید تا ان شاء الله با بهره گیری از توانمندی های علمی و عملی خود و هرگونه هماهنگی با اعضای محترم هیأت علمی گروه و در چارچوب وظایف اجرائی محوله، در جهت ارتقاء و اعتلای سطح فعالیتهای آموزشی و پژوهشی گروه مربوطه منشاء خدمات ارزشمندی باشید.
از خداوند متعال توفیق روزافزونتان را مسألت می نمایم.
دعوت کادر سلامت فارس به قاب سلامت
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز از برنامه ریزی برای راه اندازی طرح «قاب سلامت»، با مشارکت کارکنان دانشگاه خبر داد.
«ابوذر پاریزی» با اشاره به اجرای این اقدام رسانه ای با هدف انعکاس هرچه بهتر خدمات تلاشگران عرصه سلامت استان فارس گفت: در همین راستا از کارکنان حوزه بهداشت و درمان در سراسر استان دعوت می شود تا با ارسال تصاویر هنرمندانه و خلاقانه از ابعاد مختلف خدمات سلامت محور، گویای تلاش و پویایی مجموعه در تحقق رسالت های حرفه ای این حوزه باشند.
او افزود: تصاویر ارسالی همکاران پس از بررسی و اولویت بندی، به صورت روزانه در قالب «قاب سلامت»، در بسترهای مجازی زیرمجموعه دانشگاه و به نام همکاران، انتشار می یابد.
مدیر روابط عمومی دانشگاه همچنین از انتخاب عکس برتر در ماه و اهدای جایزه به قاب برگزیده خبر داد.
علاقه مندان به شرکت در این رویداد رسانه ای، می توانند با در نظر گرفتن موارد زیر، در این زمینه اقدام کنند.
همکاران علاقه مند به شرکت در این رویداد می توانند تصاویر خود را در پیام رسان «بله» به شماره ۰۹۰۱۸۷۱۵۹۷۴ ارسال کنند.
تصاویر در کادر افقی تهیه شود.
در صورت استفاده از تلفن همراه، تصاویر از کیفیت کافی برخوردار باشد.
خلاقیت و نگاه هنرمندانه در تصویر، مدنظر قرار گیرد.
تصویر برای مخاطبان عمومی در جامعه جذاب و گویای بخشی از زحمات کادر سلامت باشد.
هر شرکت کننده امکان ارسال حداکثر ۳ تصویر با یک موضوع را دارد.
به همراه ارسال تصویر، اطلاعات مربوط به موضوع، به همراه نام و نام خانوادگی همکار محترم و مسوولیت و حوزه اجرایی، به شماره یاد شده ارسال گردد.
تا حد امکان چهره دریافت کنندگان خدمات، به نحو واضحی در تصویر مشخص نباشد.
اولویت انتخاب و انتشار، بر اساس زمان ارسال، کیفیت تصویری و هنری می باشد.
تصاویر با نام و مشخصات افراد، به صورت روزانه در کانال‌های فضای مجازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز منتشر می شود.
ملاک انتخاب قاب برگزیده هر ماه، تعداد تائید مخاطبان در زیر هر تصویر روزانه است که در پایان هر ماه جمع آوری و ارزیابی شده و از همکار برگزیده، تقدیر می شود.
دکتر سید بصیر هاشمی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
لزوم تقویت آموزش‌های عمومی و مانورهای آمادگی در برابر بحران‌ها/ آسیب دیدن ۷ بیمارستان در حملات رژیم صهیونیستی به کشور
معاون درمان وزارت بهداشت، با تاکید بر لزوم تقویت آموزش‌های عمومی و مانورهای آمادگی در برابر بحران‌ها، از آمادگی کامل حوزه درمان در مواجهه با حوادث خبر داد
دکتر «سجاد رضوی»، معاون درمان وزارت بهداشت، در نشست خبری با حضور اصحاب رسانه، درباره عملکرد سازمان‌های بین‌المللی در جریان جنگ اخیر ایران و رژیم صهیونیستی، گفت: سازمان‌های بین‌المللی معمولاً تابع سیاست‌های خاص خود هستند و متأسفانه در بسیاری موارد، به جای انجام رسالت‌های انسانی و بی‌طرفانه، تحت تأثیر این سیاست‌ها قرار می‌گیرند. با این حال، دفتر نمایندگی سازمان جهانی بهداشت در ایران همکاری‌های محدودی داشت و در روزهای پایانی در تلاش بود تا اقدامات لازم برای تأمین اقلام مورد نیاز را پیگیری کند.
وی افزود: متأسفانه، نهادهای حقوق بشری نیز در چنین شرایطی از انجام وظایف اصلی خود غافل می‌مانند و حتی پیام‌های انسان‌دوستانه را نیز فراموش می‌کنند. این مسائل بیش از آن‌که به حوزه سلامت مرتبط باشند، نیازمند پیگیری از سوی نهادهای دیپلماتیک و سیاسی کشور است که خوشبختانه از سوی وزارت امور خارجه در حال انجام است.
آماده باش کامل حوزه درمان در مواجهه با حوادث
دکتر رضوی درخصوص آمادگی حوزه درمان در مواجهه با حوادث غیرمنتظره، گفت: در حوزه درمان، ما به طور کامل در آماده‌باش قرار داریم و همه امکانات و منابع برای خدمت‌رسانی به مردم بسیج شده است. از نظر تأمین دارو، تجهیزات، و خدمات درمانی، هیچ کمبودی وجود ندارد و مراکز درمانی در آمادگی کامل هستند.
وی درخصوص مسائل مربوط به سلامت روان مردم در پی حملات رژیم صهیونیستی به کشور، اظهار کرد: یکی از موضوعات بسیار مهم در این بحران، تبعات روانی آن برای مردم است. در همین راستا، رییس‌جمهور در نخستین جلسات خود با مسئولان حوزه سلامت، بر لزوم رسیدگی به فشارهای روانی ناشی از جنگ تأکید کردند. همچنین، وزیر بهداشت، معاونت بهداشت را مکلف کرده‌اند تا در سطح مراکز بهداشتی کشور، اقدامات لازم برای حمایت‌های روانی از مردم را اجرا کنند. در حوزه درمان نیز مراکز مشاوره روانپزشکی و روانشناسی فعال شده‌اند و بسیاری از این مراکز اقدامات لازم برای مقابله با آسیب‌های روانی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را آغاز کرده‌اند. برنامه‌های مختلف تلویزیونی و رسانه‌ای با حضور کارشناسان حوزه روانشناسی و روانپزشکی نیز در حال اجراست تا به آگاهی عمومی و حمایت از افراد آسیب‌دیده کمک کند.
وی تصریح کرد: طبق آمار رسمی، تا امروز ۱۰۶۴ عمل جراحی روی مجروحان انجام شده و اکثر آنان از بیمارستان مرخص شده‌اند. در حال حاضر، حدود ۱۷۰ نفر در بیمارستان‌ها بستری هستند که نزدیک به ۷۰ نفر از آنها در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) تحت نظر هستند.
وی افزود: در زمینه تجهیزات و ملزومات پزشکی نیز وزارت بهداشت بر اساس یک پروتکل مشخص، ذخایر استراتژیک خود را تعریف و مدیریت می‌کند. این ذخایر بر مبنای نوع دارو، میزان مصرف، و نیازهای مردم به‌گونه‌ای تنظیم شده‌اند که از یک ماه تا شش ماه و در برخی موارد تا یک سال نیز پیش‌بینی و تأمین می‌شوند.
وی گفت: خوشبختانه، سال گذشته با دستور مقام معظم رهبری و اختصاص منابع مالی به وزارت بهداشت برای جبران کمبودها، اقدامات مؤثری در این حوزه صورت گرفت. در آن مقطع، اگرچه شرایط بحرانی یا جنگی حاکم نبود، اما با دوراندیشی و برنامه‌ریزی دقیق، منابع مالی اختصاص‌یافته صرف خرید تجهیزات و اقلامی با کاربردهای بلندمدت شد. این تصمیم موجب شد که امروز، حتی در شرایط بحرانی و در طول ۱۲ روز جنگ، هیچ‌گونه کمبود خاصی در درمان مجروحان احساس نشود.
دکتر رضوی تصریح کرد: نکته حائز اهمیت این است که با وجود افزایش حجم مراجعات و نیازها، در بسیاری از موارد حتی نیازی به استفاده از ذخایر استراتژیک نیز وجود نداشت. این موضوع نشان‌دهنده آمادگی و تأمین به‌موقع تجهیزات مورد نیاز در نظام سلامت کشور است.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت روزهای ابتدایی بحران، اظهار کرد: واقعیت این است که در روزهای نخست، کشور با یک شوک ناگهانی و غافلگیرکننده مواجه شد. در حالی که مسئولان سیاسی کشور مشغول مذاکرات بودند و مردم نیز پیگیر نتایج آن بودند، ناگهان حوادثی با ماهیت تروریستی در داخل کشور رخ داد. این اقدامات بدون اعلام قبلی یا هشدارهای رسمی صورت گرفت و عملاً جامعه را در شوک فرو برد. در نتیجه، در برخی از شهرهای بزرگ یا مناطق در معرض تهدید، مردم برای حفظ جان خود اقدام به ترک محل زندگی یا مراجعه به مناطق امن‌تر کردند. این وضعیت باعث شد تا در دو تا سه روز اول، مراجعات مردم به مراکز درمانی و داروخانه‌ها کاهش یابد. البته کاهش م راجعه دلیلی بر تعطیلی داروخانه‌ها نبود و تعطیلی برخی داروخانه‌ها در این ایام به عنوان یک تخلف انضباطی تلقی شد.
وی افزود: سازمان غذا و دارو از روز سوم و چهارم پس از وقوع حوادث، به‌صورت جدی پیگیری موضوع را آغاز کرد و روند اصلاحی در فعالیت داروخانه‌ها شکل گرفت. البته داروخانه‌های منتخب و اورژانس‌های شبانه‌روزی همچنان فعال بودند و خدمت‌رسانی را قطع نکردند، زیرا مراجعین اضطراری داشتند و نباید خللی در ارائه خدمات ایجاد می‌شد؛ سازمان غذا و دارو نیز با داروخانه‌هایی که بدون دلیل موجه تعطیل کرده بودند، برخورد کرده و بررسی‌ها و پیگیری‌های لازم انجام شده و خواهد شد. از روز سوم یا چهارم به بعد، روند فعالیت داروخانه‌ها به حالت عادی بازگشت و از شنبه بعد از آن، عملاً با هیچ کمبود یا تعطیلی گسترده‌ای مواجه نبودیم.
لزوم افزایش آموزش‌های عمومی در مدیریت بحرانهای بهداشتی و درمانی
- نویسنده : مریم توانا
