درمان مبتنی بر ذهن آگاهی برای ترک سیگار
درمان مبتنی بر ذهن آگاهی برای ترک سیگار
ذهن آگاهی به عنوان توانایی توجه به لحظه حال، به صورت هدفمند و بدون قضاوت تعریف می شود؛ درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی در جهان (MBT) در ابتدا برای اختلالات استرس و درد مزمن متمرکز بود.

بعدها با موفقیت در درمان افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن و اعتیادها مورد استفاه قرار گرفتند و برای ترک سیگار نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

پژوهش ها نشان می دهد سیگار کشیدن علت اصلی مرگ و میر قابل پیشگیری در جهان است که سالانه ۸ میلیون مرگ میر را به همراه دارد.

سیگاری ها ادعا می کنند که می خواهند سیگار را ترک کنند، اما تنها یک تا پنج درصد از آنها بدون کمک های حرفه ای به ترک طولانی مدت دست می یابند.

درمانهای مبتنی بر ذهن آگاهی که با هدف ترک سیگار طراحی شده است از تکنیک های مراقبه برای آگاه سازی و هوشیاری از افکار، احساسات و عواطف، به ویژه آنهایی که مربوط به هوس سیگار کشیدن هستند، استفاده می کند و در طول تمرین های مراقبه به سیگاری ها آموزش داده می شود تا از «خلبان خودکار» که منجر به سیگار کشیدن می شود خارج شوند و با هوس ها کنار بیایند تا زمانی که دیگر رخ ندهد و آموزش داده می شود که چگونه با هوس ها به صورت ذهنی برخورد کنند.

یعنی تشخیص، پذیرش، بررسی و توجه به اینکه هوس ها هنگام بروز چه احساسی دارند.

تمرینات مراقبه ترک سیگار می تواند باعث بهبود خلق و خو، کاهش میل به سیگار و در ادامه ترک سیگار شود.

جلسات مراقبه باید توسط یک مربی دارای شرایط ذهن آگاهی و همراه یک پزشک باتجربه در ترک سیگار برگزار شود.

مداخلات می تواند شامل جلسات ۹۰ دقیقه ای دو بار در هفته و در مدت حداقل ۴ هفته باشد.

اگر در نظر بگیریم که وابستگی به نیکوتین یک بیماری بسیار صعب العلاج است که میلیون ها نفر از افراد با پیشینه های اجتماعی اقتصادی، تحصیلی و فرهنگی مختلف را تحت تأثیر قرار می دهد، می توانیم درک کنیم که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یک استراتژی ترک سیگار یک جایگزینی خوب به خصوص افرادی است که با استفاده از درمان استاندارد نتوانسته اند سیگار را ترک کنند.

طیبه رخشانی پزشک متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشیار گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

نصب و راه‌اندازی دستگاه پیشرفته تست های HIV و HCV در آزمایشگاه مرکز رفرانس مشاوره و مراقبت بیماری‌های رفتاری شیراز

ارتقای توانمندی‌های آزمایشگاهی در حوزه بیماری‌های ویروسی و با هدف افزایش دقت و سرعت در روند تشخیص و پایش بیماران، دستگاه پیشرفته تست های HIV و HCV در آزمایشگاه مرکز رفرانس مشاوره و مراقبت بیماری‌های رفتاری شیراز نصب و راه‌اندازی شد.

اورنگ ایلامی با اشاره به راه اندازی این دستگاه در آزمایشگاه مرکز رفرانس دانشگاه گفت: این دستگاه با بهره‌گیری از فناوری روز دنیا، امکان انجام تست‌های HIV Viral Load و HCV Viral Load را با بالاترین دقت، در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین میزان خطا فراهم می‌سازد که این موضوع نقش مهمی در ارتقای سطح مراقبت و درمان بیماران درد.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: همزمان با راه‌اندازی این دستگاه، دوره‌های آموزشی کامل شامل نحوه کار با دستگاه، روش‌های سرویس و نگهداری، عیب‌یابی و رفع اشکال برای کارشناسان آزمایشگاه برگزار شد تا بهره‌برداری از این تجهیز پیشرفته با بالاترین استانداردها انجام شود.

ایلامی در ادامه این اقدام، کارشناس آزمایشگاه بیماری‌های رفتاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حضور در محل، از روند عملکرد، تجهیزات و خدمات ارائه‌شده بازدید کرده و ضمن ارزیابی، رضایت خود را از نحوه فعالیت همکاران مرکز اعلام نموده است.

او، بر استمرار ارتقاء کیفیت خدمات آزمایشگاهی و توسعه زیرساخت‌های تشخیصی در راستای سیاست‌های وزارت بهداشت تأکید کرد.

بررسی روند پیشرفت طرح مقاوم‌سازی ساختمان بیمارستان حضرت زینب (س) 

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شیراز به همراه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده مردم شهرستان‌های شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی، با حضور در بیمارستان حضرت زینب (س)، از روند اجرای طرح مقاوم‌سازی ساختمان این مرکز درمانی بازدید کردند.

عبدالخالق کشاورزی، گفت: با توجه به فرسودگی بخشی از مراکز درمانی قدیمی در سطح شهر، مقاوم‌سازی اصولی و علمی بیمارستان حضرت زینب(س) به‌عنوان یکی از مراکز فعال در ارائه خدمات درمانی، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

کشاورزی، گفت: این بیمارستان نقش مهمی در پاسخگویی به نیازهای درمانی شهروندان در مناطق مختلف شیراز دارد و باید با نگاه بلندمدت و علمی، نسبت به ایمن‌سازی و نوسازی آن اقدام شود.

او، گفت: توسعه کمی و کیفی خدمات درمانی، از جمله افزایش تعداد تخت‌های بیمارستانی و ارتقاء استانداردهای فنی مراکز درمانی، از اولویت‌های جدی دانشگاه علوم پزشکی شیراز است که تسریع در روند ساخت بیمارستان های جدید و مقاوم‌سازی و فراهم‌سازی شرایط لازم برای بهره‌برداری مجدد از این مرکز، از جمله اهدافی است که با جدیت پیگیری می‌شود.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده مردم شهرستان‌های شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی، ضمن تقدیر از تلاش‌های مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز در مسیر توسعه خدمات بهداشت و درمان، گفت: با توجه به قدمت مراکز درمانی موجود، ساخت بیمارستان‌های جدید و مقاوم‌سازی مراکز فعلی گامی مؤثر در راستای ارتقاء کیفیت خدمات‌رسانی به مردم است.

ابراهیم عزیزی، گفت: حمایت از این اقدامات از طریق جذب اعتبارات ملی و جلب مشارکت‌های بین‌بخشی در دستور کار ما در مجلس قرار دارد.

مدیر منابع فیزیکی و نظارت بر طرح‌های عمرانی دانشگاه، با ارائه گزارشی از روند اجرای طرح گفت: طرح مقاوم‌سازی بیمارستان حضرت زینب(س) پس از انجام مطالعات فنی و کارشناسی آغاز شده و با بهره‌گیری از رویکردهای نوین در حال انجام است.

سالار خواجه‌پور، گفت: با تکمیل عملیات مقاوم‌سازی و بهسازی فضاهای داخلی، این بیمارستان در آینده‌ای نزدیک وارد چرخه ارائه خدمات درمانی به شهروندان می شود.

بررسی نتایج طرح پایلوت برنامه‌ حفاظت شنوایی شاغلان و دغدغه های کارشناسان بهداشت حرفه ای استان

در نشست هم اندیشی معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز و رئیس اداره عوامل زیان‌آور فیزیکی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، روند اجرای طرح حفاظت شنوایی شاغلین بررسی و پایش شد.

در این نشست که با حضور دکتر «اورنگ ایلامی» معاون بهداشت دانشگاه و حمید اقتصادی رئیس اداره عوامل زیان‌آور فیزیکی مرکز سلامت محیط و کار کشور برگزار شد، راهکارهای ارتقای برنامه ملی حفاظت شنوایی در محیط‌های شغلی که تاکنون به صورت پایلوت در فارس درحال اجرا بود مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

معاون بهداشت دانشگاه با تاکید بر اهمیت شناسایی و کنترل عوامل زیان‌آور فیزیکی در محیط‌های کاری، بر نقش آموزش و پایش مستمر در پیشگیری از آسیب‌های شنوایی تأکید کرد.

ایلامی، گفت: توجه به دغدغه‌های کارشناسان و بازنگری در ساختارهای حمایتی و انگیزشی، لازمه تداوم موفقیت در برنامه‌های سلامت شغلی است.

رئیس اداره عوامل زیان‌آور فیزیکی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز در این نشست، ضمن تشریح جدیدترین دستورالعمل‌های ابلاغی در حوزه حفاظت شنوایی، بر لزوم پایش دوره‌ای و ثبت نتایج در سامانه‌های مرتبط تأکید کرد و گفت: اجرای صحیح این طرح می‌تواند نقش مؤثری در کاهش اختلالات شنوایی ناشی از مواجهه با صداهای مضر در محیط کار داشته باشد.

کارشناسان حوزه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه، گزارش عملکرد و چالش‌های موجود در اجرای طرح حفاظت شنوایی در صنایع و واحدهای تولیدی استان فارس را ارائه دادند.

تاب آوری اقلیمی در سالمندان

برای کاهش آسیب پذیری سالمندان در برابر تغییرات آب وهوایی، راهکارهای زیر پیشنهاد می شود:

۱- مداخلات فردی و خانوادگی

آموزش سالمندان و مراقبان آنها در مورد اقدامات پیشگیرانه در برابر امواج گرما و آلودگی هوا

تأمین تجهیزات ضروری مانند سیستم های خنک کننده و تصفیه هوا در منازل

۲- برنامه ریزی های اجتماعی و شهری

ایجاد فضاهای سبز و سایه دار در مناطق پُر تراکم سالمندی

توسعه سیستم های هشدار زودهنگام برای اطلاع رسانی به سالمندان در مورد شرایط آب و هوایی خطرناک

۳- سیاست گذاری های کلان

گنجاندن نیازهای سالمندان در برنامه های ملی سازگاری با تغییرات اقلیمی

افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و اورژانسی در مناطق آسیب پذیر

سالمندان به عنوان یکی از گروه های آسیب پذیر در برابر تغییرات اقلیمی، نیازمند توجه ویژه در برنامه ریزی های فردی، اجتماعی و سیاستی هستند.

تاب آوری اقلیمی در این گروه مستلزم ترکیبی از راهکارهای آموزشی، حمایتی و زیرساختی است تا بتوانند در برابر چالش های آب و هوایی مقاومت بیشتری داشته باشند. سرمایه گذاری در این حوزه نه تنها کیفیت زندگی سالمندان را بهبود میبخشد، بلکه بار اقتصادی ناشی از بحران های اقلیمی بر سیستم های بهداشتی را نیز کاهش می دهد.

این پژوهش نشان میدهد که تقویت تاب آوری اقلیمی در سالمندان یک ضرورت انسانی و اجتماعی است که باید در اولویت برنامه های توسعه پایدار قرار گیرد.

دکتر عبدالرحیم اسداللهی دکتری تخصصی سالمند شناسی و عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت دانشکده بهداشت

آیا مصرف جگر خام باعث رفع کم‌خونی می شود؟ پاسخ: خیر
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به باور غلط مبنی بر مفید بودن جگر خام برای رفع کم‌خونی، عنوان کرد که این باور فاقد شواهد علمی بوده و مصرف جگر به صورت خام و نیمه پخته، می‌تواند سبب انتقال عوامل بیماری زا و بروز بیماری‌های عفونی و انگلی مانند تب کریمه کنگو و سیاه زخم، شود.

دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه آیا مصرف جگر خام باعث رفع کم‌خونی می شود؟، مطرح کرد: اگرچه گوشت و جگر یکی از منابع غنی آهن به حساب می آید، اما مصرف آن به صورت خام و نیمه پخته می‌تواند سبب انتقال عوامل بیماری زا و بروز بیماری‌های عفونی و انگلی مانند تب کریمه کنگو و سیاه زخم شود.

بنابراین، برای رفع کم‌‎خونی باید از پخت کامل جگر و گوشت اطمینان حاصل کرده و سپس مصرف شود.

  • نویسنده : مریم توانا