هم سلاح‌‌ها به کلی دگرگون شده‌‌اند و هم تلفات از نوع دیگری است، گرچه اهداف جنگ فرق چندانی نکرده و آن همان از پا درآوردن دولت و ملّت رقیب است.
ناتو در سال ۲۰۲۰، پنج حوزه جنگی را با دشمنان آمریکا تعریف کرد، که عبارت‌اند از؛ ۱ـ «زمین»، ۲ـ «هوا»، ۳ـ «دریا»، ۴ـ «فضا» و ۵ـ «فضای سایبر». اخیراً حوزه جدیدی را به این پنج حوزه اضافه کرده‌اند و آن حوزه «شناخت» است و جنگ در این حوزه را «جنگ شناختی» نام گذارده‌‌اند و به شدت بر آن متمرکز شده‌‌اند.
«جنگ شناختی» اصطلاح جدیدی است که سابقه زیادی در ادبیات دولت‌‌ها و ملت‌‌ها ندارد و از حوزه جدیدی از جنگ نرم و نزاع و درگیری در دنیای جدید پرده بر می‌‌دارد.
جنگ شناختی و کار کردن بر روی ذهن افراد، از قرون وسطی وجود داشته و ادامه پیدا کرده است؛.
دستگاه، قدرت و دلار، پشت کار قرار می‌گیرند و به حمایت می‌پردازند و در این زمینه جبهه تعریف می‌کنند، این یک کار جدید است.
جنگ شناختی، جنگ و درگیری در فضای ذهن، فکر، ادراک و شناخت، به منظور اخلال در فرایند تفکّر و رسیدن به شناخت‌‌های درست، تشکیک در آگاهی‌‌های پیشین و ایجاد تضاد در اندیشه‌‌های مورد قبول شهروندان جامعه هدف می‌باشد.
در جنگ شناختی، ذهن انسان، اولین و اصلیترین میدان نبرد است و نخستین نتیجه آن این است که انسان را به نگاه و بینش غلط می‌‌کشاند و در شناخت حقایق و واقعیت‌‌های پیرامون خود به خطا می‌‌برد. بی‌‌گمان خطای در شناخت، انحراف در گرایش‌‌ها و باورها را به دنبال خواهد داشت و خطای در باورها به خطای در رفتارها منتهی خواهد شد. خطا در رفتارها، همان هدفی است که دشمن از جنگ شناختی دنبال می‌‌کند.
جنگ شناختی یکی از انواع جنگ نرم است. جنگ نرم یعنی «طراحی و بهره‌گیری هدفمند از تبلیغات و دیگر اقدامات، که هدف اصلی طراحان آن اثرگذاری و نفوذ در باورها، اعتقادات، عواطف، احساسات، تمایلات و رفتار ملت و دولتهای متخاصم، بی‌طرف و هم‌پیمان است، البته به‌منظور دستیابی به اهداف ایدئولوژیک و ملی.
در میدان جنگ شناختی، از تیر، تفنگ، تانک، موشک و بمب‌‌افکن و انفجار و خون‌‌ریزی خبری نیست. در این میدان‌‌گاه، فکرها، القائات شبه علمی، مقاله‌‌ها، خبرها، تحلیل‌‌ها و گزارش‌‌ها چون گلوله‌‌های آتشین عمل می‌کنند. همچنین بار معنایی هر کلمه، جمله، تیتر، متن ، تصویر و جهتگیری بگونه‌‌ای تنظیم میشود که بتواند مغز، فکر و آگاهی حریف را به چالش و انفعال بکشاند و متزلزل سازد.
در اتاق جنگ شناختی، آنچه مطرح است، طراحی پیام و اثرگذاری آن در حوزه سیاسی، اجتماعی، اعتقادی، اخلاقی و حتی نظامی است که حرف اول را می‌زند. در این جنگ نیز ابزار اصلی «رسانه» است، البته به معنای عام، یعنی همه انواع رسانه اعم از صوتی، تصویری، مکتوب، مجازی و حقیقی.
تردیدی نیست که اصلیترین ابزار رسانه در جنگ شناختی، فضای مجازی است که با تأسف باید گفت در کشور ما این فضای حساس، رها می‌باشد، اگر نگوییم که صد در صد تحت مدیریت دشمنان کشور و ملّت است.
نیروهای انقلاب و کسانی که قلبشان برای کشور می‌تپد، همه این درخواست را دارند که فضای مجازی باید مدیریت شود و قانون خاص خودش را داشته باشد.
ابزار اصلی مقابله با جنگ شناختی، جهاد تبیین است، در مقابله با جنگ شناختی دشمن، کار اصلی، تبیین صحیح حقایق، برگزاری دوره‌‌های دانش‌‌افزایی، دوره‌‌های کتاب‌‌خوانی، بحث آزاد بر محور باورهای بنیادی، قرآن و نهج‌‌البلاغه است.
- نویسنده : مریم توانا
