نتخاب هوشمندانه مواد غذایی در ماه مبارک رمضان، نه تنها به حفظ سطح انرژی و جلوگیری از ضعف می کند، بلکه از بروز مشکلاتی مانند کم آبی، یبوست، سردرد، افت قند خون و حتی افزایش وزن پیشگیری می کند، بنابراین در این مقاله توصیه های تغذیه ای برای داشتن یک روزه داری سالم ارائه شده است.
اصول یک وعده غذایی مناسب در سحر
وعده سحری به هیچ عنوان نباید حذف شود، زیرا این وعده غذایی، مواد مغذی لازم و انرژی مورد نیاز برای تمرکز و فعالیت روزمره را تامین می کند.
اشخاصی که بدون سحری اقدام به روزه گرفتن می کنند، در طول روز دچار افت قند خون، کاهش تمرکز و توان کاری می شوند، این عوارض هیچ ارتباطی به روزه گرفتن ندارد و نتیجه تغذیه نامناسب است.
بهتر است وعده غذایی مصرفی در وعده سحر خصوصیات و ویژگی های وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود.
انواع چلوخورش های کم چرب و همچنین پلوهای مخلوط با حبوبات و سبزیجات مانند عدس پلو، لوبیاپلو، سبزی پلو به همراه یک منبع پروتئینی کم چرب مثل مرغ، گوشت یا ماهی، انتخاب مناسبی برای وعده سحری هستند.
نکته قابل توجه این است که پرخوری کردن در وعده سحری نه تنها باعث کاهش حس گرسنگی در طول روز نمی شود، بلکه باعث عوارض گوارشی مثل نفخ، درد شکم و ترش کردن (بازگشت اسید معده به مری) می شود.
برای پیشگیری از تشنگی در طول روز باید از مصرف غذاهای شور، چرب و سنگین، سرخ شده، ماکارونی، ته دیگ، انواع آش، کوکوها و همچنین چای پررنگ و قهوه در وعده سحری خودداری شود.
مصرف انواع سبزیجات، سبزی خوردن و همچنین ماست کم چرب و دوغ کم نمک در کنار وعده سحری بسیار مفید هستند.
مصرف بیش ازحد آب در هنگام سحر، کمکی به رفع تشنگی در طول روز نمی کند، زیرا در ساعت های ابتدایی روز از طریق ادرار دفع می مصرف سبزیجات، سالاد و میوه های آبدار مانند هندوانه، طالبی و گرمک و همچنین دانه های جذب کننده آب مثل تخم شربتی و خاکشیر در پیشگیری از تشنگی و تأمین آب مورد نیاز بدن در طول روز مؤثر است.
از خوردن چای زیاد خصوصاً پر رنگ در هنگام سحر و نیز نوشیدنی های کافئین دار باید اجتناب شود، زیرا باعث دفع ادرار زیاد و همچنین تشنگی در طول روز می شوند.
اصول یک وعده غذایی مناسب در افطار
توصیه می شود هنگام افطار از آغاز کردن غذا با آب سرد و نوشابه خودداری شود. مصرف مایعات زیاد به خصوص مایعات خنک بارقیق کردن اسید و آنزیم های دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم وجذب مواد غذایی شده وباعث درد شکم و نفخ می شود.
بهتر است روزه را با آب گرم، شیر گرم یا چای کمرنگ به همراه خرما یا کشمش باز کرده و به تدریج از مواد غذایی سبک استفاده کرد.
در واقع وعده افطاری باید دارای ویژگی های یک صبحانه باشد. به طور مثال نان سبوسدار و پنیر با گردو یا سبزیجات، تخم مرغ آب پز، فرنی و شیر برنج انتخاب های مناسبی برای وعده افطار هستند.
توصیه می شود از سبزیجات و میوه در هنگام افطار و همچنین در فاصله بین افطار تا سحر، به دلیل اینکه منبع خوبی از آب و فیبر هستند و مانع بروز یبوست می شود، استفاده شود.
مصـرف بامیـه و زولبیـا کــه دارای مقـادیر زیـادی قند و چربی، اسـید های چرب اشباع و ترانس است، بسیار محدود شود. بـه طور کلی زیاده روی در مصرف مـواد قندی و شیرین از جمله حلـوا، در وعـده افطار علاوه بر اینکه منجر به اضافه دریافـت انـرژی و چاقی مـی شـود، موجب تضـعیف سیستم ایمنی بدن می شود.
وعده غذایی شام در روزه داری
به فاصله ۲ ساعت بعد از افطار بهتر است وعده شام مصرف شود که می توان در این وعده غذاهایی مانند انواع سوپ و آش رقیق حاوی حبوبات و سبزیجات و همچنین حلیم کم چرب مصرف کرد.
غذایی که در وعده شام مصرف می شود، باید کم چرب و کم نمک باشد.
در دو وعده افطاری و شام مصرف انواع سبزیجات، سالاد، سبزی خوردن و همچنین لبنیات از جمله ماست کم چرب و دوغ کم نمک باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا مصرف این گروه های غذایی معمولا در بین روزه داران کاهش می یابد.
برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه جات بخصوص میوه های آبدار از جمله هندوانه، طالبی، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن می توان استفاده کرد.
در وعده شام به جای استفاده از نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه های گازدار، آبمیوه های صنعتی و انواع شربت ها، توصیه می شود از آب آشامیدنی سالم و یا دوغ استفاده کرد.
مریم مهارت
رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز
بازدید مشاورعالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز از نحوه خدمت رسانی در بیمارستان شهید دکتر فقیهی و مرکز بهداشت شهدای والفجر
مشاورعالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با همراهی اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، ارائه خدمات در بیمارستان شهید دکتر «فقیهی» و مرکز بهداشت شهدای والفجر را بررسی کرد.
«کوروش عزیزی» مشاور عالی رئیس دانشگاه و دکتر «فرشاد فلاحتی» دبیر ستاد سلامت نوروزی دانشگاه پس از برگزاری نشست هماهنگی ستاد سلامت نوروزی دانشگاه با همراهی اعضای این ستاد در نخستین بازدید امروز با حضور در مرکز آموزشی درمانی شهید دکتر «فقیهی» ضمن تبریک پیشاپیش سال جدید، چگونگی ارایه خدمت در این مرکز را جویا شدند.
اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در بازدید از بخش های جراحی آنکولوژی ۲، اورژانس عمومی ۱، رادیولوژی اورژانس، آزمایشگاه، نوار قلب، حسابداری و داروخانه اتفاقات بیمارستان شهید فقیهی در گفت و گو با کارکنان و کادر درمانی این بخش ها، نحوه خدمت رسانی در این مرکز آموزشی درمانی را مورد بررسی قرار داده و از تلاش های کادر درمان و کارکنان بیمارستان شهید دکتر فقیهی قدردانی کردند.
دومین مقصد بازدید مشاورعالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز و اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، مرکز بهداشت شهدای والفجر بود.
در این مرکز نیز از واحد بهداشت محیط و مرکز شبانه روزی پیشگیری و درمان هاری بازدید و اعضای ستاد سلامت نوروزی دانشگاه با کارشناسان این بخش ها گفت و گو کردند.
دکتر عزیزی در این بازدید، حوزه بهداشت و کارشناسان بهداشت محیط را فعالان خط مقدم حوزه سلامت عنوان و از خدمت رسانی آنان در راستای توسعه سلامت در جامعه تقدیر کرد.
این بازدیدها صبح، بیست و نهم اسفند ۱۴۰۳ انجام شد.
کشف و معدوم سازی ۵۹۷ کیلوگرم مواد غذایی یا آشامیدنی غیربهداشتی، طی شبانه روز گذشته
نماینده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، اقدامات حوزه بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به منظور ارائه خدمات سلامت به مردم و میهمانان نوروزی طی شبانه روز گذشته را اعلام کرد.
شاهرخ قیصری، گفت: در بیست و نهمین روز از اسفند سال جاری، ۹۹۴ بازدید از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی، اماکن عمومی، مراکز بین راهی و سامانه های آبرسانی استان فارس انجام شده است.
نماینده معاونت بهداشت در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: طی بازرسی های بهداشتی شبانه روز گذشته، ۱۷ مرکز متخلف به مراجع قضایی استان معرفی و ۳ مرکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی بین راهی و درون شهری نیز تعطیل شد.
قیصری، گفت: در این بازه زمانی، ۵۹۷ کیلوگرم مواد غذایی و آشامیدنی غیربهداشتی نیز کشف و معدوم سازی شده است.
خدمت رسانی به ۷۲۱ مصدوم حوادث ترومایی در بیمارستان های استان طی ۲۴ ساعت گذشته
اقدامات حوزه درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز به منظور ارائه خدمات سلامت به مردم و میهمانان نوروزی طی بیست و چهار ساعت گذشته، از سوی نماینده معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، اعلام شد.
زهرا معتمدی، گفت: در ۲۴ ساعت گذشته، مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سطح استان، پذیرای ۱۱ هزار و ۷۸۹ بیمار برای ارایه خدمات تشخیصی درمانی بودند.
معتمدی، گفت: از مراجعان به مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های استان، ۵۳۳ مورد مربوط به علایم تنفسی، ۳۷۵ مورد مربوط به علایم گوارشی و ۷۲۱ مورد نیز مربوط به حوادث ترومایی بوده است.
نماینده معاونت درمان دانشگاه در ستاد سلامت نوروزی،گفت: ۳۶۸ عمل جراحی در شبانه روز گذشته در بیمارستان ها و مراکز آموزشی درمانی زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سطح استان فارس انجام شده است.
۷۹ بازدید از داروخانه ها و کارخانجات مواد غذایی استان انجام شد
نماینده معاونت غذا و داروی دانشگاه در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه، اقدامات حوزه غذا و دارو دانشگاه طی شبانه روز گذشته در راستای ارایه خدمات سلامت به مردم و میهمانان نوروزی را اعلام کرد.
کسری نامداری، گفت: با توجه به اهمیت حفظ و ارتقای سلامت مردم استان و مسافران نوروزی، در شبانه روز گذشته، کارشناسان معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از ۷۹ داروخانه، کارخانه و شرکت های مواد غذایی استان بازدید کرده اند.
نامداری، گفت: در شبانه روز گذشته درخواست های ۲۵ مراجعه کننده به میز خدمت معاونت غذا و دارو در خصوص مسایل این حوزه پیگیری و پاسخ داده شده است.
نماینده معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: در بیست و نهمین روز از اسفند سال جاری، به ۴۳ نفر نیز از طریق سامانه پیامکی ۲۰۰۰۰۱۰۰۰۰ در حوزه دارو پاسخ داده شد.
انجام ۷۰۳ ماموریت غیرترافیکی اورژانس ۱۱۵ فارس
سرپرست مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، اقدامات اورژانس فارس در راستای ارایه خدمات سلامت به مردم و مسافران نوروزی طی شبانه روز گذشته را اعلام کرد.
مسعود عابد، گفت: از مجموع ۸۸۲ ماموریت اورژانس در شبانه روز گذشته، ۱۷۹ مورد مربوط به سوانح ترافیکی بود که از این تعداد ۶۳ مورد جاده ای و ۱۱۶ مورد شهری بوده؛ همچنین از ۷۰۳ مورد ماموریت غیرترافیکی، ۲۸۹ مورد جاده ای و ۴۱۴ مورد شهری بوده است.
سرپرست مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی در ستاد سلامت نوروزی دانشگاه تعداد مراجعان به کمپ های نوروزی اورژانس در بیست و چهار ساعت گذشته را ۲ مورد و تعداد مسمومیت با گاز مونو اکسید کربن در همین بازه زمانی را ۹ نفر عنوان کرد.
عابد، گفت: در سوانح ترافیکی شبانه روز گذشته نیز ۲۰۷ نفر مصدوم شده اند که از این تعداد ۱۳۸ مصدوم بستری شده و ۶۹ مصدوم نیز به صورت سرپایی مداوا شدند.
درانداختن طرحی نو و اثری ماندگار در عرصه سلامت ایران، با همت و انگیزه فرزندان نظام سلامت
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با انتشار پیامی، فرا رسیدن نوروز را تبریک و تهنیت گفته و از تلاش های یک ساله خانواده دانشگاه در توسعه امر سلامت ایران قدردانی کرد.
«سید بصیر هاشمی» در این پیام ابراز امیدواری کرد مسیر توسعه سلامت ایران، در سال جدید نیز پررونق و هموار باشد.
در متن پیام نوروزی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز آمده است:
شکر و سپاس بیکران ایزد مهر و رحمت را که بار دیگر سایه سار مهربانی اش در توفیق تجربه تحولی دیگر بر ما ارزانی گردید و چه مبارک است نوروز دل انگیز ایرانیان که هر بار آئینه جان و دل را فروغی افزون می بخشد و نویدبخش مشک فشانی نفس باد صباست.
در آستانه ورود به سالی نو و در گذر از سال ۱۴۰۳، خداوند را سپاسگزاریم که مجموعه سلامت فارس را یاری کرد تا با نهایت توان در تحقق رسالت خطیر تسری حداکثری موهبت سلامت، گام برداشته و بر خود لازم می دانم از صمیم دل، همراهی مسوولانه شما همکاران پرتلاش را در جای جای استان، بر دیده جان نهم.
امید است در سال پیش رو نیز با توسل به مهر یزدان، با بهره مندی از موهبت همدلی، وفاق، اندیشه ورزی و کوشش مستمر؛ در تعالی اهداف سلامت ایران زمین، پرتوان نقش آفرینی کرده و با همت و انگیزه، طرحی نو و اثری ماندگار در این عرصه بیافرینیم.
امسال نیز همگام با برنامه های ستاد سلامت نوروزی؛ در اقدامی ملی برای پاسداری از سلامت هرچه بیشتر مردم عزیزمان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور به مناسبت ایام نوروز، اقدام به راه اندازی پویشی با عنوان «نه به تصادف!» کرده که امیدواریم با مشارکت دیگر سازمان ها و پیوستن همگانی به این پویش ملی، با رعایت حداکثری اصول رانندگی ایمن، نوروزی شیرین و عاری از هرگونه سانحه را برای خود و هموطنانمان پیش رو داشته باشیم.
در این ساعات پایانی سال، پیشاپیش فرا رسیدن بهار جان ها را که امسال با بهار رمضان قرین گشته، به اساتید، کارکنان و دانشجویان مجموعه سلامت فارس صمیمانه تبریک و تهنیت می گویم و از درگاه ایزدی، سربلندی، سعادت، سلامت و بهروزی هموطنان عزیزمان را مسالت داریم.
دکتر سید بصیر هاشمی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
حضور مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز همزمان با لحظه تحویل سال ۱۴۰۴ در کنار پرستاران بیمارستان نمازی
مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، سال نو را در کنار پرستاران بیمارستان نمازی آغاز کرد.
زهرا جمشیدی، در واپسین لحظات سال ۱۴۰۳، ضمن بازدید از بخش های مختلف بیمارستان نمازی، از تلاش شبانه روزی پرستاران قدردانی کرد.
جمشیدی در گفت و گوی صمیمی با پرستاران، ضمن تبریک سال نو، به پرسش‌های آنان در خصوص موضوعات مختلف حوزه پرستاری پاسخ داد.
مدیر پرستاری دانشگاه همچنین در این بازدید ضمن عیادت از بیماران بستری، با همراهان آنان در خصوص نحوه ارائه خدمات پرستاری گفت و گو کرد.
جوکار رئیس هیات مدیره نظام پرستاری شیراز و شهرستانهای تابعه نیز در این بازدید حضور داشت.
- نویسنده : مریم توانا
