مدیر پایگاه میراثجهانی تخت جمشید گفت: هم اکنون یک کارگاه فعال در کاخ آپادانا مشغول عملیات پاکسازی گل سنگها است.
عسکری افزود: پروژه گلسنگزدایی از کاخهای تچر و کاخ شورا انجام شده و هم اکنون یک کارگاه فعال در کاخ آپادانا مشغول پاکسازی گل سنگها است و کارگاه پلکان شمالی کاخ آپادانا هم زودی ایجاد خواهد شد و برای پاکسازی پلکان شمالی کاخ آپادانا متخصصان ایرانی و خارجی با مرمتگران تخت جمشید همکاری دارند و یا به آنها مشاوره تخصصی ارائه میدهند.
او بیان کرد: ضروری است برای پاکسازی هر بخش، یک کارگاه مرمتی تعریف شود تا پس از پاکسازی گل سنگها، اقدامات حفاظتی و مرمتی انجام شود، در غیر این صورت پاکسازیها ممکن است نه تنها مثبت نباشد بلکه برای آثار تاریخی زیان بار هم باشد
بر اساس نظر متخصصان بیولوژیست، گلسنگها موجوداتی زنده. هوشمند و مخرب از خانواده خزهها هستند و گونههای مختلفی دارند گلسنگها در طول سالیان دراز بر روی سنگهای تخت جمشید بوجود آمده اند و در دراز مدت باعث تخریب کامل آثار خواهند شد.
گلسنگ از یک موجود زنده تشکیل شده از اجماع بسیار نزدیک قارچها و جلبکهاست، در این هم زیستی جلبکها از طریق عمل فتوسنتز، مواد آلی تولید میکنند که به مصرف قارچها میرسد و از سوی دیگر قارچها با ترشح اسید سبب انحلال مواد معدنی سنگ میشوند که به مصرف جلبکها میرسد.
در گذشته به صورت سنتی با این آفت سمج مبارزه میشد که چندان موثری نبود، اما در سالهای اخیر مرمت گران تخت جمشید با روشهای نوین و مواد جدید در چند مرحله موفق به دفع گلسنگ از چند ته ستون تخت جمشید شده اند.
به گفته مدیر پایگاه میراثجهانی تخت جمشید: گل سنگها از مهمترین عوامل آسیبرسان به بناهای تاریخی بهخصوص آثار سنگی هستند.
وی ادامه داد: این پایگاه از ۱۷ سال پیش تاکنون مطالعات بسیار گستردهای در خصوص نوع و روشهای پاکسازی گل سنگها آغار کرده و این مطالعات با همکاری مراکز بین المللی و مراکر تخصصی ایرانی همچنان در حال انجام است.
عسکری اضافه کرد: بنا بر اظهارات کارشناس بیش از ۱۰۰ گونه گل سنگ در محوطه شناسایی شده است.
مدیر پایگاه میراثجهانی تخت جمشید اظهار کرد: تخت جمشید نخستین سایت ایرانی است که گل سنگها در آن مورد بررسیهای تخصصی قرار گرفتند، و نخستین مکانی است که با گل سنگها به صورت علمی برخورد شده و مقدار زیادی از این عوامل آسیب رسان از سطح آثارسنگی زدوده شده است.
عسکری اعلام کرد: در زمان حاضر حفاظت و مرمت در مجموعه میراث جهانی تخت جمشید با رویکرد حفاظت و استحکام بخشی در کاخهای آپادانا، هدیش، تالار شورا، کاخ صد ستون و آرامگاه خشایارشا در حال انجام است و حفاظت برخی از نقش برجستهها در اسفند ۱۴۰۲ به پایان رسیده است.
- نویسنده : مریم توانا
