نگارخانه دیرین همزمان با سی امین سالگرد عروج استاد حمید دیرین در محل انجمن خوشنویسان شیراز با حضور استاد سید حیدر موسوی مدیرعامل انجمن خوشنویسان ایران، استاد یداله کابلی چهره ماندگار خوشنویسی شکسته کشور، مهدی رنجبر مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، سولماز دهقانی معاون هنری سینمایی، آلاله پروانه رئیس گروه هنری و کوشیار ضیایی کارشناس هنرهای تجسمی و امور نگارخانه ها، اساتید گرانقدر و جمع کثیری از خوشنویسان و هنرمندان گشایش یافت.
نگارخانه دیرین به جامعه خوشنویسان هدیه شد
در این نگارخانه ۴۰ اثر ارزشمند از استاد غلامحسین امیرخانی، استاد علی شیرازی٫ استاد یداله کابلی، استاد محمد احصایی، استاد مهدی فلاح، استاد فتحعلی واشقانی، استاد مرحوم حمید دیرین، استاد عثمان طه و استاد مجید چیزفهم دانشمندیان از مجموعه شخصی جناب دکتر انصاری لاری به نمایش گذاشته شد.
نگارخانه‌ها؛ قلب تپنده هنر معاصر ایران
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس با بیان اینکه، در روزهایی که فضای دیجیتال بخش زیادی از تعاملات هنری را تحت تأثیر قرار داده، نگارخانه‌های هنری بار دیگر به کانون توجه هنرمندان و علاقه‌مندان به فرهنگ تبدیل شده‌اند، گفت: نگارخانه‌ها نه تنها محلی برای نمایش آثار هنری هستند، بلکه بستر گفت‌وگو، اندیشه‌ورزی و تعامل و گفتگوی میان نسل‌های مختلف هنرمندان محسوب می‌شوند.
مهدی رنجبر، گفت: با برگزاری نمایشگاه‌های دوره‌ای، نشست‌های نقد و بررسی آثار و برنامه‌های آموزشی در بسیاری از نگارخانه‌ها، این فضاها نقشی کلیدی در معرفی استعدادهای جوان و حفظ ارتباط زنده میان مخاطب و اثر ایفا می‌کنند در دورانی که بازار هنر جهانی به شدت رقابتی شده است، نگارخانه‌ها می‌توانند دروازه‌ای برای معرفی هنرمندان ایرانی به جهان باشند.
رنجبر، با اشاره به اینکه، نگارخانه‌ها نه فقط مکان‌هایی برای دیدن تابلوها، بلکه دریچه‌هایی برای تجربه زندگی از نگاه هنر هستند؛ جایی که رنگ، فرم و احساس کنار هم جهان را معنا می‌کنند، گفت: هنر و نگارخانه‌ها همیشه یادمان می‌اندازند چقدر تماشای جهان از زاویه‌ی خلاقیت زیباست، حتی یک لحظه مکث بین رنگ‌ها می‌تواند حال آدم را عوض کند.
بدرقه شیخ اجل از میراث‌دار فرهنگ فارس تا آرامگاه ابدی
استاندار فارس، در مراسم تشییع پیکر استاد فقیری در آرامگاه سعدی، این استاد فقید را الگویی فرهیخته برای نسل‌های آینده؛ بزرگان و سرمایه‌های زنده جامعه دانست.
حسینعلی امیری، با توصیف بزرگان به عنوان سرمایه‌های اصلی جامعه، درگذشت ابوالقاسم فقیری، نویسنده و پژوهشگر برجسته فرهنگ عامه را ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای استان و کشور خواند.
امیری، در مراسم تشییع پیکر این استاد فقید در آرامگاه سعدی، گفت: یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های همه جوامع، بزرگان آن در حوزه‌های مختلف علمی، پزشکی، فرهنگی، هنری و تاریخی هستند.
او، گفت: استاد فقیری یکی از سرمایه‌های فرهنگی استان فارس بود که به او افتخار می‌کنیم.
فقدانی جبران‌ناپذیر برای فرهنگ فارس
استاندار فارس، با بیان اینکه استاد فقیری بر فرهنگ استان و کشور «حق» دارد، اظهار کرد: فقدان چنین شخصیت‌هایی برای ما خسارت جبران‌ناپذیری است.
امیری، با اشاره به خدمات ارزنده فقیری، گفت: وی تلاش‌های بسیاری در جهت حفظ و نمایاندن فرهنگ استان و فرهنگ عامه فارس داشت.
سجایای اخلاقی و نقش استادی
او، گفت: علاوه بر آن، شخصیت فرهیخته خود استاد فقیری و شاگردانی که برای جامعه تربیت کرد، از وی یک شخصیت ممتاز و دوست‌داشتنی ساخته بود.
این مقام مسئول، حضور خود در این مراسم را حداقل وظیفه اخلاقی، ملی و دینی توصیف کرد.
الگویی برای نسل جدید
امیری، با اشاره به نیاز نسل جوان به الگوهای رفتاری، استاد فقیری را نمونه‌ای شاخص برشمرد و گفت: نسل جدید، نیاز به الگو دارد و استاد فقیری یکی از این الگوهایی است که می‌تواند برای نسل فعلی و آینده ما نمونه‌ای از یک انسان موفق فرهنگی، فرهیخته و متدین معتقد باشد.
استاندار فارس، گفت: ویژگی‌های شخصیتی این استاد فرهیخته همه را وادار به احترام می‌کند.
وداع با میراث زنده فرهنگ و ادب فارس
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز در حاشیه این آیین سوگ با نهایت تأثر و تألم، به اطلاع اصحاب فرهنگ، ادب و هنر استان فارس رساند: امروز روز بدرود با یکی از ریشه‌داران ادبیات عامه فارس، زنده‌یاد ابوالقاسم فقیری، نویسنده، پژوهشگر، روزنامه‌نگار و فارس‌شناس برجسته است که دارفانی را وداع گفت و این فقدان دلخراش را به خاندان ایشان و جامعه فرهنگ و هنر تسلیت عرض می دارم.
در بخشی از متن پیام غمگنانه مهدی رنجبر خطاب به اهالی فرهنگ و مردم فرهنگ‌ورز و ادب‌پرور استان فارس، آمده است:
در این روز غمبار، جامعهٔ فرهیختگان استان فارس عزادار یکی از خط‌شکنان و منش‌سازان فرهنگِ عامه است.
کسی که با قلم، پژوهش و حتی سادگی زندگی فرهنگی‌اش، گوشه‌هایی از هویت این سرزمین را روشن و ماندگار کرد.
زنده‌یاد ابوالقاسم فقیری بیش از نیم‌قرن عمرِ پژوهشی و تبیینی خود را وقف فرهنگ مردمان این خاک کرد و به حق میراث‌دارِ فرهنگی بود و خود نیز یک میراث.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، گفت:در این وداع، زبان به سوگ و بغض می‌نشیند، زیرا یکی از پرچمداران فرهنگ عامه فارس خاموش شد؛ اما یاد او خاموش نیست.
همان‌گونه که خود گفته و نوشته، فرهنگ ما را ما می‌سازد و حفظ آن رسالت هر نسلی است.
اکنون ما میراث او را در دست داریم، همچون فانوسی در دلِ فرهنگ این استان که باید بر افروخت و نگاه داشت.
ضمن عرض تسلیت صمیمانه به خانوادهٔ گرامی ایشان، به جامعه فرهنگی، هنری و پژوهشی استان فارس، اعلام می‌دارم که در کنار درگذشت این بزرگوار، عهد می‌بندیم که راهش را؛ راه جست و جوی عمق فرهنگ عامه و ادبیات مردمی با جدیت پیگیری کنیم.
و رفت، اما صدایش، متن‌هایش، نگاهش به فرهنگ این خاک، زنده می ماند.
از لب آب شیراز تا جان فرهنگ فارس
ابوالقاسم فقیری در روز ۱۳ اسفندماه ۱۳۱۶ خورشیدی در محله «لب‌آب» شهر شیراز متولد شد.
مسیر زندگی او از مدرسه‌ی سنایی، مدرسه زند، مدرسه حاج قوام تا مدرسه سلطانی طی شد و سپس به دوره تربیت معلم راه یافت.
او، اندکی پس از آن، برای تدریس به منطقه فهلیان ممسنی رفت و در مدرسه وکیل ممسنی، در سال ۱۳۳۹، کاری آغاز کرد که سرآغاز مستندسازی فرهنگ مردمانِ این منطقه شد.
پژوهشی در خدمت فرهنگ عامه فارس
فقیری در همان سال؛ نخستین نتایج تحقیقاتش را در مجله‌ی «کوچه» به انتشار رساند در یکی از گفت‌وگوهایش گفته بود: اگر فرهنگ ایرانی و فولکلور را از ما بگیرند، دیگری چیزی از ما باقی نمی‌ماند. فرهنگ عامه از آن جهت اهمیت دارد که پشت هر حرف مردم کوچه و بازار و هر قصه‌ای، یک نکته اخلاقی پنهان بوده و هست؛ مثل احترام به بزرگ‌تر.
آثار وی در موضوعات فرهنگ بومی و فولکلورِ فارس از جمله واسونک‌های شیرازی و روایت‌هایی از فرهنگ مردم فارس، قصه‌های مردم فارس، بازی‌های مردم فارس، آداب و رسوم نوروزی در فارس از جایگاهی ویژه برخوردارند.
قلمی که هویت‌ها نوشت
فقیری نه تنها در حوزۀ پژوهش، بلکه در روزنامه‌نگاری و ادبیات داستانی نیز حضوری مؤثر داشت. وی در دوره‌ای، دبیر صفحه «فرهنگ ولایت» در روزنامه‌ی خبر جنوب بود و از این طریق حلقه‌ای گسترده از پژوهشگران فرهنگ عامه را به میدان کشان. میان آثار داستانی‌اش می‌توان به «اجاق‌کور»، «خانه خانهٔ خودمان»، «با خودم در راه بارونی» و «مردی که به حراج رفت» اشاره کرد.
تأثیر و میراث
او در سال ۱۳۹۲ به پاس بیش از نیم‌قرن فعالیت در حوزه فارس‌شناسی در «نخستین همایش چهره‌های ماندگار استان فارس» مورد تجلیل قرار گرفت.
بسیار فراتر از عناوین و جایزه‌ها، نقشِ او در شناساندن عمق زندگی مردم این خطه، در پاسداشت بازی‌ها، ترانه‌ها، آداب و رسومِ آنها، در ثبتِ واسونک‌ها، در تدوین فرهنگ شفاهی، بی‌بدیل بوده است.
درگذشت پژوهشگر فرهنگ عامه فارس؛ ابوالقاسم فقیری، میراث‌داری که خود یک میراث بود.
ابوالقاسم فقیری که متولد سال ۱۳۱۶ بود، از چهره‌های ماندگار استان فارس و از پیشگامان حوزه فرهنگ مردم به شمار می‌رفت. وی از نخستین افرادی بود که در زمینه جمع‌آوری داستان‌ها، متل‌ها، مثل‌ها، آداب و رسوم مناطق مختلف فارس تلاش گسترده‌ای انجام داد.
از این نویسنده و پژوهشگر برجسته فارس، آثاری همچون «باورهای مردم فارس»، «آداب و رسوم نوروزی در فارس» و «سیری در ترانه‌های محلی»، «قصه‌های مردم فارس»، «بازی‌های مردم فارس»، «عروسی در فارس» و «واسونک‌های شیرازی» به جا مانده که از نخستین آثار در زمینه فرهنگ مردم محسوب می‌شوند.
فقیری علاوه بر آثار پژوهشی، در حوزه داستان‌نویسی نیز آثاری از خود به جا گذاشته که از جمله آنها می‌توان به «مردی که به حراج رفت»، «بارونی»، «با خودم در راه»، «اجاق کور»، «خانه خانه خودمان»، «ننه پیرزن و عمو نوروز»، «آهو بچه خواب من» و «حکایاتی از کوچه ایام هفته» اشاره کرد.
این پژوهشگر ۸۸ ساله تا واپسین روزهای عمر در محافل فرهنگی حضوری پویا و ارشادی داشت.
همسر فرزند این نویسنده و پژوهشگر شیرازی، گفت: استاد فقیری مدتی به بیماری سرطان دچار بود و در یک ماه گذشته بیماری وی تشدید شده بود.
سپند آسا ، گفت: وی از چهارشنبه گذشته در بیمارستان بستری بود و صبح امروز دار فانی را وداع گفت.
آسا، گفت: مراسم تشییع و خاکسپاری استاد ابوالقاسم فقیری در همین هفته برگزار می شود و زمان دقیق آن بزودی اطلاع‌رسانی می شود.
باشد که نسل ما و نسل‌های آتی پس از ما میراث‌داران خوبی برایش باشند.
یادی از میراث ماندگار استاد فقیری
ابوالقاسم فقیری (متولد ۱۳۱۶) از چهره‌های ماندگار استان فارس و از پیشگامان حوزه «فرهنگ مردم» به شمار می‌رفت.
فقیری، از نخستین افرادی بود که در زمینه جمع‌آوری داستان‌ها، متل‌ها، مثل‌ها، آداب و رسوم مناطق مختلف فارس تلاش گسترده‌ای انجام داد.
از این نویسنده و پژوهشگر برجسته، آثاری ارزشمند به جا مانده که از نخستین آثار در زمینه فرهنگ مردم محسوب می‌شوند.
از جمله آثار پژوهشی وی می‌توان به «باورهای مردم فارس»، «آداب و رسوم نوروزی در فارس»، «سیری در ترانه‌های محلی»، «قصه‌های مردم فارس»، «بازی‌های مردم فارس»، «عروسی در فارس» و «واسونک‌های شیرازی» اشاره کرد.
فقیری در حوزه داستان‌نویسی نیز آثاری از خود به جا گذاشته است که از جمله آنها می‌توان به «مردی که به حراج رفت»، «بارونی»، «با خودم در راه»، «اجاق کور»، «خانه خانه خودمان»، «ننه پیرزن و عمو نوروز»، «آهو بچه خواب من» و «حکایاتی از کوچه ایام هفته» اشاره کرد.
این نویسنده و پژوهشگر فرهیخته فارس، پس از یک دوره مبارزه با بیماری سرطان، سه‌شنبه گذشته در ۸۸ سالگی دار فانی را وداع گفت و در آرامستان شاه‌داعی الله به خاک سپرده شد.
کارگردان نمایش «حسن کچل»: برای رسیدن به جامعه پیشرفته باید از کودکان شروع کنیم
کارگردان نمایش حسن کچل برای رسیدن به جامعه پیشرفته باید از کودکان شروع کنیم
نمایش کودک «حسن کچل» به نویسندگی و کارگردانی مهران امین لاری در هفته انتهایی آبان ماه به میزبانی تالار احسان شیراز اجرا شد.
«حسن کچل» برگرفته از قصه های کهن ایرانی است، و حکایت پسر بچه ای تنبل می‌باشد که همیشه خواب بوده و همه از دست تنبلی او در عذاب هستند. اما یک روز فرشته مهربون که در زندان دیو بچه اسیر است به خواب او می رود و او را به سفری شگفت انگیز دعوت می کند تا به جنگ دیو بچه که بچه دیوی تنبل و شکمو هست برود و فرشته مهربون را نجات دهد.
حسن کچل در طول مسیر از سرزمین های اعجاب انگیزی عبور می کند و پس از گذر از اتفاقات هیجان انگیز، دوستان جدیدی پیدا می کند. او در نهایت به کمک دوستانش یاد می گیرد که چگونه بتواند از قدرت ،استعداد،توانایی و هوش بالای خود به بهترین شکل استفاده کند و دیو بچه را شکست دهد.
در نمایش حسن کچل بازیگرانی چون مهران امین لاری، ضحا امین لاری، بهار هوشمندی، فرهان امین لاری، ساینا زارعی، آیسا نقیب زاده، روشا کظیمی، رایان جباری، رها سیاوشی، آوا بانیانی، آرشا صحراییان، آروین رزمجویی، روشا حق جو، روشا رضابیگی، برنا رافت ایفای نقش می کنند. همچنین نازنین راستگو به عنوان دستیار کارگردان، فرهاد علی پور اپراتور صدا و سمیه جاویدی نیز اپراتور نور فعالیت دارند.
مهران امین لاری نویسنده و کارگردان نمایش حسن کچل معتقد است، اگر می خواهیم جامعه ای رو به پیشرفت داشته باشیم، چاره ای نداریم جز اینکه از کودکان شروع کنیم، به کودکان آموزش دهیم، فرهنگ سازی کنیم و ذهن افراد را از کودکی با مسائل جامعه آشنا سازیم .
حافظه زنده فارس؛ از اندیشه فقیری تا آثار ماندگارش
حافظه زنده فارس از اندیشه فقیری تا آثار ماندگارش مدیرکل فرهنگ و ارشاد استاد فقیری تا واپسین روزهای عمر دغدغه اش ثبت فرهنگ بومی زادگاهش بود
هفته‌ای که گذشت در سوگ از دست دادن نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه فارس سپری شد؛ پژوهشگری که به روایت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، تا واپسین روزهای عمر، دغدغه‌اش مطالعه و ثبت فرهنگ بومی زادگاهش بود.
استاد ابوالقاسم فقیری نویسنده ده‌ها جلد کتاب فرهنگ مردمی فارس از جمله «باورهای مردم فارس»، «آداب و رسوم نوروزی در فارس»، «سیری در ترانه‌های محلی»، «قصه‌های مردم فارس»، «بازی‌های مردم فارس»، «عروسی در فارس» و «واسونک‌های شیرازی»، سه‌شنبه گذشته پس از یک دوره مبارزه با بیماری سرطان، در شیراز دیده از دنیای فانی فروبست.
او روز گذشته در میان بدرقه استاندار فارس، مدیران فرهنگی استان و جمعی از فرهنگواران و ادب دوستان فارسی رهسپار خانه ابدی شد، اما آثار ماندگار او به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی « بخشی از حافظه زنده مردمی» شد و اینک در امروز مراسم یادبود این نویسنده و پژوهشگر نیک نام و ماندگار فارس، با حضور جمعی از مسئولان فرهنگی، نویسندگان و پژوهشگران و دوستداران فرهنگ مردمی استان برگزار شد.
روایت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی از دغدغه‌مندی استاد فقیری برای فرهنگ فارس
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در این آیین یادبود گفت: استاد ابوالقاسم فقیری همواره دغدغه مطالعه و ثبت فرهنگ مردمی شهرستانهای فارس را داشت.
مهدی رنجبر با اشاره به آخرین دیدار خود با فقیری در یک ماه گذشته، گفت: او خواست تا در سفری به نورآباد و دیگر شهرستانهای فارس، به فرهنگ مردمان این شهرستان‌ها بپردازیم.
رنجبر ، گفت: دغدغه ثبت سنت‌ها، باورها، آداب و رسوم و اشعار و ادبیات محلی مردمان شهرستانهای فارس را در دل و سر داشت.
او با تسلیت درگذشت استاد فقیری به جامعه فرهنگ و هنر فارس، گفت: گمان نمی‌کردم که در فاصله کمتر از ۲ ماه از این دیدار، در سوگ او بنشینیم.
آثار و پژوهش‌های استاد فقیری، حافظه زنده مردمی فارس است
مدیرکل فرهنگ وارشاد اسلامی فارس در ادامه این مراسم پیام سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در فقدان ابوالقاسم فقیری را اینگونه قرائت کرد: استاد ابوالقاسم فقیری، پژوهشگر پیشکسوت فرهنگ مردم و نویسنده‌ای که سال‌ها عمر خویش را وقف شناخت و پاسداشت هویت فرهنگی ایران عزیزمان و استان فارس کرد، موجب تأثر و تأسف شد.
آثار و پژوهش‌های ایشان، نه فقط مجموعه‌ای از نوشته‌ها، بلکه بخشی از حافظه زنده مردمی است که آیین‌ها، روایت‌ها، واژه‌ها و جهان زیسته‌شان به لطف کوشش آن زنده‌یاد از فراموشی رهایی یافت و در تاریخ معاصر فرهنگ این سرزمین ثبت شد.
استاد فقیری از زمره پژوهشگرانی بود که کار خود را با دغدغه اصالت و با احترام به ریشه‌های فرهنگی دنبال کرد؛ رسالتی بر دوش داشت تا لحن، باور و زندگی مردم دیارش را با دقت و صداقت به آیندگان بسپارد.
اینجانب فقدان این چهره ارجمند را به خانواده محترم، شاگردان، دوستداران فرهنگ و جامعه علمی و ادبی کشور و به ویژه به مردم عزیز استان فارس تسلیت می‌گویم و از خداوند متعال برای آن روان شریف، رحمت و آرامش، و برای بازماندگان، شکیبایی و اجر مسئلت دارم.
ابوالقاسم فقیری (متولد ۱۳۱۶) از چهره‌های ماندگار استان فارس و از پیشگامان حوزه «فرهنگ مردم» به شمار می‌رفت.
وی از نخستین افرادی بود که در زمینه جمع‌آوری داستان‌ها، متل‌ها، مثل‌ها، آداب و رسوم مناطق مختلف فارس تلاش گسترده‌ای انجام داد.
از این نویسنده و پژوهشگر برجسته، آثاری ارزشمند به جا مانده که از نخستین آثار در زمینه فرهنگ مردم محسوب می‌شوند.
از جمله آثار پژوهشی وی می‌توان به «باورهای مردم فارس»، «آداب و رسوم نوروزی در فارس»، «سیری در ترانه‌های محلی»، «قصه‌های مردم فارس»، «بازی‌های مردم فارس»، «عروسی در فارس» و «واسونک‌های شیرازی» اشاره کرد.
فقیری در حوزه داستان‌نویسی نیز آثاری از خود به جا گذاشته است که از جمله آنها می‌توان به «مردی که به حراج رفت»، «بارونی»، «با خودم در راه»، «اجاق کور»، «خانه خانه خودمان»، «ننه پیرزن و عمو نوروز»، «آهو بچه خواب من» و «حکایاتی از کوچه ایام هفته» اشاره کرد.
این نویسنده و پژوهشگر فرهیخته فارس، پس از یک دوره مبارزه با بیماری سرطان، سه‌شنبه گذشته در ۸۸ سالگی دار فانی را وداع گفت و در آرامستان شاه‌داعی الله به خاک سپرده شد.
- نویسنده : مریم توانا
