محمدرضا سمایی با اعلام مجموعه‌ای از اقدامات عملیاتی و حمایتی مدیریت بحران اخیر، بر اولویت این معاونت در تأمین امنیت، آرامش روانی و رفاه دانشجویان تأکید کرد.
او، گفت: در این نشست ها که به‌صورت منظم برگزار شده، تصمیم‌گیری‌ها و ارزیابی‌های لازم برای پاسخ سریع و مؤثر به شرایط بحرانی کنونی انجام شده است.
معاون فرهنگی و دانشجویی، گفت: حفظ امنیت و سلامت دانشجویان با هماهنگی معاونت آموزشی دانشگاه تمهیدات لازم اندیشیده شد تا شرایط بهتری برای مدیریت وضعیت ایجاد شود.
این مقام مسئول، گفت: این بازدیدها با هدف بررسی وضعیت رفاهی، تقویت ارتباط مستقیم با دانشجویان و ارائه حمایت‌های روحی و روانی در حال انجام است.
سمایی، گفت: با همکاری مرکز مشاوره دانشگاه، حضور فعال مشاوران به‌صورت حضوری و آنلاین در خوابگاه‌ها و فضاهای دانشجویی برقرار شده و خدمات مشاوره‌ای به‌طور مستمر در دسترس دانشجویان قرار دارد و در ادامه اقدامات این معاونت، تجمیع خوابگاه‌ها نیز به عنوان راهکاری برای تسهیل در ارائه خدمات، افزایش کنترل و تامین امنیت بهتر دانشجویان در دستور کار قرار گرفته است.
او، گفت:حمایت از دانشجویان در همه ابعاد جسمی، روانی و امنیتی اولویت نخست ماست و مجموعه معاونت با تمام توان در کنار دانشجویان ایستاده است.
برگزاری وبینار آموزشی درمان‌های اولیه و مراقبت از بیماران سوختگی، شیمیایی و حرارتی در استان فارس
با حضور دکتر «عبدالخالق کشاورزی» فلوشیپ فوق تخصصی جراحی سوختگی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، وبینار آموزشی مواجهه با درمان‌های اولیه و مراقبت از بیماران سوختگی، شیمیایی و حرارتی در استان فارس برگزار شد.
وبینار آموزشی با عنوان «درمان‌های اولیه و مراقبت از بیماران سوختگی، شیمیایی و حرارتی» ویژه پزشکان و کادر بهداشت و درمان استان فارس برگزار شد.
در این وبینار تخصصی، دکتر «عبدالخالق کشاورزی» فلوشیپ فوق تخصصی جراحی سوختگی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ضمن تأکید بر لزوم آمادگی کادر سلامت استان در مواجهه با انواع سوختگی‌های ناشی از انفجارها، آتش‌سوزی‌ها و تماس با مواد شیمیایی، به تشریح روش‌های مراقبت و درمان‌های اولیه برای به حداقل رساندن آسیب‌ها و بهبود روند درمانی بیماران پرداخت.
پزشکان شرکت کننده در این وبینار نیز، پرسش های خود را مطرح و دکتر کشاورزی پاسخ‌های جامع و کاربردی لازم در این خصوص ارائه کرد.
همچنین در ادامه، نیازمندی‌های اولیه هر مرکز درمانی زیرمجموعه دانشگاه بررسی شد و برنامه‌ریزی‌های لازم برای تأمین این نیازها صورت گرفت.
برگزاری سیزدهمین نشست ستاد مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی شیراز
سیزدهمین نشست ستاد مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز صبح امروز با حضور مشاورعالی رییس دانشگاه و جانشین فرمانده سپاه فجر فارس در ستاد تخصصی اقشار بسیج در دفتر ریاست دانشگاه برگزار شد.
مشاور عالی رئیس دانشگاه در این نشست ضمن قدردانی از تلاش‌های شبانه روزی انجام شده به تصمیم گیری اعضای این ستاد در حوزه‌های مختلف دانشگاه اشاره کرد و گفت:بررسی وضعیت حوزه بهداشت،درمان و دارو از جمله این موضوعات بود.
کوروش عزیزی، گفت: در پی تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران اسلامی، نشست ستاد مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی شیراز به صورت روزانه برگزار و اقدامات و فعالیت های حوزه های مختلف مجموعه سلامت در سراسر استان فارس بررسی می شود.
این مقام مسئول در دانشگاه در ادامه بر اهمیت تلاش های شبانه روزی و بی وقفه کادر مجموعه سلامت در مدیریت این بحران تاکید و از اقدامات انجام شده از آغاز این بحران تا کنون قدردانی کرد.
معاونان و مدیران ارشد دانشگاه و دیگر اعضای این ستاد نیز در این نشست در خصوص اقدامات انجام شده در حوزه های زیرمجموعه خود، گزارشی ارایه دادند.
اقدامات ستاد مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی شیراز تبیین شد
اجلاس وبیناری ستاد مدیریت بحران دانشگاه‌های علوم پزشکی قطب کشور که با حضور رییس جمهور، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونان و مدیران ارشد وزارت بهداشت و روسای دانشگاه های علوم پزشکی کشور برگزار شد.
رئیس جمهور، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونان و مدیران ارشد وزارت بهداشت و روسای دانشگاه های علوم پزشکی کشور در این نشست ضمن قدردانی از تلاش های صورت گرفته در نظام سلامت کشور، مطالبی در خصوص مدیریت بحران فعلی، راهکارهایی ارائه دادند.
مشاور عالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این نشست ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت هموطنان، سرداران و دانشمندان کشور، به تبیین اقدامات ستاد مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی شیراز پرداخت.
عزیزی، گفت: مجموعه سلامت قطب پنج کشور شامل ۶ دانشگاه و ۲ دانشکده علوم پزشکی است که حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور را تحت پوشش دارد و نزدیک به ۱۵ هزار تخت بستری در مراکز آموزشی درمانی و بیمارستان های دانشگاهی این قطب، به مردم خدمات رسانی می کنند.
او، گفت: با آغاز تجاوز رژیم صهیونیستی، ستاد مدیریت بحران با حضور اعضای هیات رییسه دانشگاه علوم پزشکی شیراز تشکیل شد و تا کنون، ۱۳ نشست برگزار شده و اقدامات مورد نیاز در اولویت دستور کار قرار گرفته است.
این مقام مسئول در دانشگاه گفت: نشست های متعدد با گروه های مختلف نظامی و انتظامی، ادارات و سازمان های دولتی و خصوصی استان و سازمان های مرتبط با حوزه سلامت برگزار و تمهیدات لازم اندیشیده شده است.
عزیزی با اشاره به بازدیدهای میدانی معاونان و مدیران ارشد دانشگاه از روند خدمات رسانی بیمارستان ها و مراکز آموزشی درمانی دانشگاه، افزود: سناریوهای مختلف برای مدیریت بحران در مجموعه سلامت استان پیش بینی شده، تعیین تکلیف وظایف جدید بیمارستان ها و تامین پزشک متخصص مورد نیاز بیمارستان های استان در دستور کار قرار گرفته است.
او، در این نشست وبیناری، با بیان توانمندی‌ها و نیازمندی‌های حوزه سلامت استان فارس، گفت: ۱۲۰۰ نیروی داوطلب شامل اساتید، پزشکان، پرستاران و کادر بهداشت و درمان، اعلام آمادگی کردند و ۶۸ تیم واکنش سریع نیز در مناطق مختلف استان فعال هستند.
این نشست به صورت وبیناری در دفتر ریاست دانشگاه علوم پزشکی شیراز با حضور اعضای ستاد مدیریت بحران دانشگاه برگزار شد.
چگونه از سالمندان در بحران های اجتماعی مراقبت کنیم؟
سالمندان به عنوان یکی از آسیب پذیرترین قشرهای جامعه در شرایط بحرانی شناخته می‌شوند؛ در همین راستا ترس، تنهایی، اضطراب ناشی از بحران های اجتماعی و همچنین ناآگاهی در مورد مسائل خودمراقبتی، علاوه بر آسیب به سلامت روانی، سلامت جسمی آنها را نیز به خطر می اندازد.
بسیاری از سالمندان با مشکلات مزمن جسمی مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی یا حتی بیماری آلزایمر و ازکار افتادگی مواجه هستند که این عوامل ضرورت مراقبت از آنها را در شرایط بحرانی پررنگ تر می‌کند.
با این وجود، حفاظت و مراقبت از سالمندان در بحران‌های زیست محیطی و شرایط جنگی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای اقداماتی مؤثر است که در همین راستا به سراغ دکتر «عبدالرحیم اسداللهی» دانشیار و مدیرگروه سالمندشناسی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز رفتیم تا به راهکارهای موثر حفاظت و مراقبت بیشتر سالمندان در چنین شرایطی بپردازیم.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تاکید بر اینکه ایجاد پناهگاه های امن برای مراقبت از سالمندان در شرایط بحرانی و جنگی ضروری است، افزود: با توجه به اینکه سالمندان به دلیل شرایط جسمی و ابتلا به بیماری مزمن و همچنین حساسیت های روحیه ای، آسیب پذیرتر از گروه های دیگر جامعه هستند، ایجاد مکان هایی برای پناه گرفتن این گروه برای جلوگیری از صدمات و خطرات ناشی از موج انفجار الزامی است.
اسداللهی توصیه کرد که در شرایط کنونی، داروهای ضروری سالمندان به میزان موردنیاز تامین شود که وجود داروها و دسترسی آسان به آنها اطمینان حاصل شود که توجه به مقدار و میزان دوز مصرف داروها نیز مهم است.
او با بیان اینکه آموزش دوری از خطرات با برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای سالمندان درباره خطرات جنگ و چگونگی حفاظت از خود، دیگر راهکارهای موثر در مراقبت از سالمندان است، تشکیل کمیته حمایت از سالمندان با ایجاد گروه‌هایی از داوطلبان برای نظارت و حمایت بیشتر از سالمندان در شرایط بحرانی را کمک کننده خواند.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: فراهم کردن سیستم‌های ارتباطی برای اطلاع‌رسانی سریع به سالمندان و خانواده‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی در مراقبت سالمندان از خطرات داشته باشد.
دکتر اسداللهی با اشاره به اینکه مدیریت تغذیه در سالمندان به دلیل وضعیت فیزیولوژیکی بدن و ابتلا به بیماری های مزمن اهمیت بیشتری در شرایط بحرانی دارد، بیان کرد: تامین مواد غذایی و تغذیه مناسب به سالمندان کمک می‌کند که در شرایط بحرانی انرژی و توان کافی برای انجام فعالیت های روزمره خود داشته باشند؛ بسیاری از سالمندان به بیماری های مزمن قلبی، دیابت و فشارخون بالا مبتلا هستند که رعایت رژیم غذایی و توجه بیشتر به این موضوع در این شرایط، باعث می‌شود تا از تشدید بیماری جلوگیری شود.
او ضمن توصیه به برنامه ریزی برای ایجاد مسیرهای امن در راستای جابه جایی سالمندان در صورت نیاز افزود: همچنین پشتیبانی روانی و فراهم کردن مشاوره‌های روانشناسی برای مقابله با استرس‌های ناشی از جنگ نیز اهمیت دارد.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز اظهار کرد: گوش دادن مستمر به اخبار ترسناک و نگران‌کننده ممکن است سبب بی‌خوابی، تغییرات فشارخون یا حملات اضطرابی در سالمندان شود که توصیه می شود اعضای خانواده با توجه بیشتر به سالمندان، با اقداماتی از جمله نشستن پای صحبت ها، توجه به احساسات و حتی احوالپرسی ساده، از آنان حمایت روحی داشته باشند.
دکتر اسداللهی با بیان اینکه سالمندان به دلیل آسیب پذیری جسمی در معرض خطر سقوط قرار دارند، توصیه کرد که وسایل کمک حرکتی لازم از جمله عصا، ویلچر و سایر تجهیزات لازم برای سهولت حرکت افراد سالمند خانواده تهیه و در دسترس قرار گیرد.
او آموزش خانواده‌ها درباره نیازها و چالش‌های سالمندان در شرایط جنگ را مهم ارزیابی کرد و بر ایجاد برنامه های گروهی برای برگزاری فعالیت‌های اجتماعی در راستای حفظ روحیه سالمندان تاکید کرد.
این متخصص سالمندشناسی با بیان اینکه اطمینان از دسترسی به آب سالم و امکانات بهداشتی برای سلامت سالمندان مهم است، گفت: بررسی وضعیت سلامت سالمندان با اجرای برنامه‌های منظم و چکاب های دوره ای می‌تواند به حفظ سلامت این قشر در شرایط بحرانی کمک کند.
دکتر اسداللهی استفاده از فناوری نوین و هوش مصنوعی را در راستای تسهیل ارتباط و ارائه خدمات به سالمندان مهم دانست و افزود: افزایش آگاهی در جامعه درباره اهمیت مراقبت از سالمندان در شرایط جنگ و به کمک رسانه های جمعی، آموزش های گروهی و ابزارهای نوین، از راهکارهای موثر در حفظ سلامت سالمندان در بحران های اجتماعی به شمار می رود.
غذاهای عملکردی و نقش آنها در بهبود سلامت انسان
در دنیای امروز که بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، دیابت نوع ۲، چاقی، فشار خون بالا و سرطان ها رو به افزایش است، نقش تغذیه در حفظ سلامت جسمی و ذهنی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
یکی از رویکردهای نوین در تغذیه، استفاده از غذاهای عملکردی (Functional Foods) است. این غذاها علاوه بر تأمین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز بدن، اثرات فیزیولوژیکی مثبتی نیز دارند که به ارتقاء سطح سلامت عمومی و پیشگیری از بیماری ها کمک می کنند.
تعریف غذاهای عملکردی:
غذاهای عملکردی به آن دسته از مواد غذایی گفته می‌شود که نه تنها نیازهای تغذیه ای روزانه را برطرف می کنند، بلکه با دارا بودن ترکیبات فعال زیستی، در بهبود عملکرد سیستم های مختلف بدن نقش دارند. این ترکیبات می توانند شامل پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب ضروری، فیبرهای غذایی و مواد فیتوشیمیایی باشند.
غذاهای عملکردی ممکن است به صورت طبیعی چنین ترکیباتی را در خود داشته باشند(مانند ماهی های چرب که سرشار از امگا ۳ هستند)، یا از طریق غنی سازی و فرآوری علمی، این ترکیبات به آنها افزوده شده باشند(مانند شیر غنی‌شده با ویتامین D)
انواع و منابع غذاهای عملکردی:
پروبیوتیک ها (Probiotics)
پروبیوتیک ها میکرو ارگانیسم های زنده ای هستند که در صورت مصرف در مقادیر کافی، باعث بهبود سلامت دستگاه گوارش می شوند. این باکتری های مفید، تعادل میکروبی روده را حفظ کرده و به تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهابات روده‌ای و حتی کاهش اضطراب و افسردگی کمک می‌کنند.
منابع غذایی: ماست های پروبیوتیک، کفیر، کیمچی، تمپه، ترشی های تخمیری طبیعی.
پری بیوتیک ها (Prebiotics)
پری بیوتیک ها فیبرهای غیر قابل هضمی هستند که توسط بدن انسان جذب نمی شوند، اما باعث تغذیه و تحریک رشد باکتری های مفید روده می گردند. آنها عملکرد پروبیوتیک ها را بهبود می دهند و در سلامت گوارشی، کنترل قند خون و کاهش چربی خون مؤثرند.
منابع غذایی: سیر، پیاز، تره فرنگی، مارچوبه، موز نارس، جو دوسر.
آنتی اکسیدان ها
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که با رادیکال های آزاد مبارزه می کنند. تجمع این رادیکال ها در بدن می تواند منجر به پیری زودرس، سرطان، بیماری های قلبی و آسیب سلولی شود. آنتی اکسیدان ها از طریق مهار استرس اکسیداتیو، بدن را در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت می کنند.
منابع غذایی: چای سبز، توت ها، انگور سیاه، گوجه فرنگی (لیکوپن)، سبزیجات برگدار تیره.
غذاهای غنی شده (Fortified Foods)
این نوع غذاها به صورت مصنوعی با ویتامین ها یا مواد معدنی تقویت می شوند تا کمبودهای تغذیه ای در جوامع مختلف جبران شود.
برای مثال:
شیر غنی شده با ویتامین D برای پیشگیری از پوکی استخوان
آرد غنی شده با اسید فولیک برای کاهش خطر نقص های مادرزادی
آب میوه های غنی شده با کلسیم برای سلامت استخوان ها
اسیدهای چرب امگا ۳
اسیدهای چرب امگا ۳ از خانواده چربی های غیر اشباع هستند که نقش حیاتی در عملکرد مغز، سلامت قلب و کاهش التهاب دارند. آنها می توانند سطح تری گلیسرید را کاهش دهند و خطر سکته و حمله قلبی را پایین بیاورند.
منابع غذایی: ماهی های چرب مانند سالمون، تُن، دانه چیا، دانه کتان، گردو.
فواید بالینی غذاهای عملکردی:
مطالعات متعدد نشان داده اند که مصرف منظم غذاهای عملکردی با پیامدهای مثبتی همراه است:
کاهش فشار خون و کلسترول LDL (بد)
کنترل بهتر قند خون در بیماران دیابتی
بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش دفعات ابتلا به سرماخوردگی
تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
کاهش التهاب مزمن و کاهش خطر برخی از سرطان ها مانند سرطان روده بزرگ
بهبود سلامت روان و کاهش علائم اضطراب و افسردگی(به ویژه در ارتباط با سلامت روده-مغز)
چالش ها و مسائل اخلاقی:
با وجود فواید چشمگیر، چالش هایی نیز در زمینه تولید و بازاریابی غذاهای عملکردی وجود دارد:
اطلاعات نادرست: برخی شرکت ها ممکن است از واژه «عملکردی» برای تبلیغات گمراه کننده استفاده کنند بدون آنکه محصول واقعاً تاثیر اثبات شده‌ای داشته باشد.
هزینه بالا: قیمت این محصولات معمولاً از غذاهای معمولی بیشتر است که ممکن است دسترسی برابر را کاهش دهد.
میزان اثربخشی: مقدار ماده فعال زیستی باید در سطحی باشد که اثر فیزیولوژیکی واقعی داشته باشد. برخی محصولات به قدری کم مقدار از ماده مفید دارند که تأثیر خاصی ندارند.
نتیجه گیری:
غذاهای عملکردی به عنوان یک راهبرد نوین در ارتقاء سلامت عمومی، نقش مهمی در پیشگیری و کنترل بیماری های مزمن دارند؛ با این حال، مصرف این غذاها باید آگاهانه و همراه با انتخاب های تغذیه ای درست باشد.
نظارت علمی و مقررات دقیق برای تولید و تبلیغ این محصولات ضروری است تا مصرف کننده بتواند با اطمینان از مزایای واقعی آنها بهره‌مند شود.
نسترن نیکجو
کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی، دانشکده تغذیه و علوم غذایی
- نویسنده : مریم توانا
