مهدی رنجبر، گفت: این ایام یادآور همراهی اراده یک ملت، با متفکری بزرگ، برای تغییر سرنوشت خود است. انقلابی که در سه شعار محوری استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی، آرمان هایش را جست و جو کرده و آموزه های دینی و ملی مردمانش را در تحقق آن ها به کار گرفته است.
رنجبر، گفت: امروز و در سالگرد ارتحال ملکوتی امام راحل، بار دیگر بر این آرمان ها تاکید کرده و در «دولت وفاق ملی»، که محصول اراده ملت ایران است، خود را موظف به پاسداری از ارزش ها و امام انقلاب می دانیم.
او، گفت: ارزش هایی که علیرغم گذشت روزگاران، بر آن غباری ننشسته و با استفاده از ابزارهای مختلف ارتباطی در عرصه های فرهنگی و هنری، از سوی هنرمندان و فرهیختگان ایران بزرگ، همواره بازنشرشده و راهگشای رشد و توسعه ملت فرهیخته ایران بوده است.
این مقام مسئول، گفت: آرمان هایی که حتی نسل های جدید نیز علیرغم توسعه ارتباطات و فن آوری اطلاعات، در عصر دیجیتال، شبکه های مجازی و ماهواره ها، بارها نشان داده اند که نه تنها از آن رویگردان نبوده، بلکه هر روز با نگاهی ژرف تر، آن ها را مطالبه می کنند.
دبیر شورای فرهنگ عمومی، گفت: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در این روز تاریخی، بار دیگر، با ملت بزرگ و شهیدپرورفارس و ایران، امام راحل، مقام معظم رهبری و شهیدان انقلاب اسلامی، پیمان می بندند که در عرصه فرهنگ و هنر، با صداقت و راستگویی و عمل به اخلاق راستین، حافظ استقلال ملی بوده و آزادی های مشروع، به حق و قانونی همه آحاد مردم را به دور از هر گونه تبعیض و در چارچوب نظام جمهوری اسلامی پاس بدارند.
رونمایی رفتارشناسی هنری حافظ به تالار غزل رسید
نشست رونمایی «کتاب رفتارشناسی هنری حافظ» به نگارش دکتر خسرو قاسمیان ازسوی مرکز حافظشناسی، با همکاری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و حضور جمعی از فرهنگوران و ادبدوستان در سالن غزل تالار حافظ برپا شد.
معاون فرهنگی و امور رسانمه ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در ابتدای این نشست، ضمن قدردانی از فعالیتهای مرکز حافظشناسی بهعنوان یکی از برندهای استان فارس، به چاپ کتاب رفتارشناسی هنری حافظ اشاره کرد و گفت: این کتاب بهعنوان یکی از آثار ارزشمند که در آن سیمای پرشکوه حافظ شیرازی، با قلمی سنجیده و نگاهی ژرف به تصویر کشیده شده است؛ برگ زرینی در دفتر فرهنگ شیراز افزوده است.
حسن دهقان، گفت: شعر حافظ یکی از گرانبهاترین گنجینههای ادبی و فرهنگی ایرانیان به شمار میرود که همواره مورد توجه و علاقه عام و خاص بوده و در زندگی مردم جاری و ساری است. از همینرو بایستی برای معرفی هرچه شایستهتر آن به مردم جامعه بهویژه نسلهای جوان کوشید.
دهقان، گفت: از هنر بهعنوان بازویی توانمند برای معرفی ابعاد مختلف شعر حافظ بایستی کمک گرفت و با خلق آثار مختلف در قالبهای گوناگون همچون داستان و انیمیشن آن را هرچه بیشتر به نسلهای جوان و مردم جامعه معرفی کرد.
در ادامه نشست علمی و بررسی کتاب رفتارشناسی هنری حافظ، با مدیریت دکتر سعید حسامپور، مدیر مرکز حافظشناسی، با سخنرانی دکتر محمدرضا خالصی و دکتر منیژه عبدالهی و نویسندۀ اثر: دکتر خسرو قاسمیان ترتیب یافت.
بهرهوری حافظ از همه هیمنۀ زبان فارسی رمز موفقیت او
محمدرضا خالصی، بهعنوان نخستین سخنران بخش علمی نشست رونمایی از کتاب رفتارشناسی هنری حافظ نیز سخنان خود را در دو بخش ارائه داد.
خالصی، نخست به چرایی و علل تأثیر شگفت دیوان حافظ در فرهنگ ایران و ایرانی او پرداخت و گفت: این متن به چندین صورت در عرصۀ زیست ما خودنمایی میکند.
او، گفت: استشهاد به ابیات خواجه که توسط آحاد مردم، مورخان، منشیان، فرهنگنویسان و بلاغیون؛ تقلید از شعر او به مثابۀ الگو و استاندارد شعر فارسی؛ تفأل؛ زندگینامهنویسی؛ شرح و تفسیر ادبی؛ شرح و تفسیر عرفانی؛ قرائتهای دینی _ مذهبی؛ خوانش شرقشناسان؛ متنپژوهی؛ ریشهیابی سبک و اندیشه؛ خوانشهای مبتنیبر formalism , structuralism , construction , comperative یا قرائتها culticulturalism؛ قرائتهای identity یا قرائتهای مبنی بر هویت ملی است.
این مقام مسئول، گفت: اگر به هنجار دستوری حافظ بنگریم، شعر خواجه در این زمینه بر همان معیار و محور نحو و صرف فارسی شکل میگیرد، یا اگر به شعر خواجه از دیگرسو بنگریم، شعر از لحاظ محتوا نیز بیشتر مدیون محتواسازی پیشینیان اوست. در وزن و در قافیه نیز هنجارشکنی زیادی نمیکند.
خالصی، گفت: حافظ شاعر بسیارگویی نیست ۴۷۹۰ بیت بیشتر ندارد؛ او را بسنجید با عطار با ۹۵هزاربیت با صائب که ۷۸هزاربیت یا بیدل با نزدیک صدهزاربیت یا بقیه شعرای فارسی زبان. پس دیوان او نیز دیوان کمحجمی است؛ اما آن چه شعر او را ممتاز میکند میان همگنانش، بهرهوری او از همه هیمنۀ زبان فارسی است.
او، گفت: چیزی که الیوت در the sacred wood از آن بهعنوان objective corrkative نام میبرد.
این مقام مسئول، گفت: دکتر قاسمیان بیشتر بدین موضوع پرداخته است و به قول نزار قبانی در کتاب «قصتی مع الشعر»، به اغتضاب العالم بالکلمات پرداخته است.
از اینسو میتوان گفت دکتر قاسمیان تلاش خود را کرده تا مخاطب کتابش را به این عرصه نزدیک کند؛ هرچند تلاش در این راه نوعی کشف شعر چنانچه الیزابت درو میگوید هست؛ ولی نمیتوان ادعا کرد که در شعر حافظ میتوان به همۀ کشفها دست یافت، پس طبیعتا کتاب نیز از این لحاظ قابل بحثهایی است.
اساسکار کتاب رفتارشناسی هنری حافظ برکشف شبکههای تداعی معانی و روابط ایهامی شعر حافظ قرار گرفته
دکتر منیژه عبدالهی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در مراسم رونمایی از کتاب رفتارشناسی هنری حافظ، سخن خود را با این عبارت آغاز کرد که از حافظ سخنگفتن آسان نیست و توضیح زیباشناسی هنری حافظ در شبکۀ پیچیدۀ تداعی معانی و انواع ایهامها و بهگزینیهای او دشوار است و کشف نکات تازه و بدیع از بیان هنری یا مطابق عنوان کتاب، رفتارشناسی هنری حافظ و شبکه های هنری معناآفرین او دشوارتر.
او ادامه داد: این دشواری آنگاه که مجموعهای قابل اعتنا از شرح و تفسیرهای بسیاری از سخن و شعر حافظ در دست است و بسیاری از این رفتارهای هنری از چشم شارحان نکتهسنج پنهان نمانده، بیشتر میشود. به بیان دیگر تدوین کتابی در شرح و تفسیر ابیات حافظ (در این مورد ۴۳۰بیت از حافظ) که جلوههایی جدید از وجوه هنری شعر حافظ را نشان دهد، بسیار باریک و دشواریاب است.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه، در ادامه سخنان خود با ذکر مطالب و نکاتی از کتاب رفتارشناسی هنری حافظ بیان کرد که نویسندۀ کتاب، در موارد بسیار از عهدۀ این کار دشوار برآمده و نمونههای شگفتی از شبکههای پیچیدۀ بیان هنری حافظ را پیش روی خواننده گشوده است.
بخشی از دریافتها را در کتاب رفتارشناسی هنری حافظ میتوان محصول سلیقۀ نویسنده و شیفتگی او به حافظ به حساب آورد
دکتر عبدالهی گفت: اساس کار کتاب بر کشف شبکههای تداعی معانی و روابط ایهامی در شعر حافظ قرار گرفته است و نویسنده موفق شده است، گاه با آمیختن این دو شیوه، نکات ظریفی از بیان هنری حافظ دریابد. او همچنین گفت که نویسنده کتاب برای کشف معانی جدید در شعر حافظ به اصطلاحات موسیقی، اصطلاحات نجومی و اصطلاحات پزشکی مندرج در متون کهن و منابع پیش از حافظ و دوران حافظ مراجعه کرده است و تمام گفتههای خود را بهصورت بسیار دقیق و منسجم بر طبق این آثار مستند کرده است و آن را یکی از مزایای کتاب به حساب آورد.
او هم چنین نثر کتاب را روشن و روان و سالم ارزیابی کرد و شیوۀ تدوین آن را مناسب دانست.
مدرس مرکز حافظشناسی سخن خود را با این مطلب به پایان رساند که گاه به نظر میرسد نویسندۀ کتاب رفتارشناسی هنری حافظ، در کشف و تبیین شبکه پیچیدۀ تداعی معانی و ایهامها، بسیار دور رفته است و ممکن است تا این اندازه به عمق معنی فرورفتن و توضیح سطوح مختلف معنایی برای برخی از حافظپژوهان پذیرفتنی نباشد؛ به بیان دیگر، بخشی از دریافتها را میتوان محصول سلیقۀ نویسنده و شیفتگی او به حافظ به حساب آورد، با این همه، مطالب گفتنی در کتاب چنان است که پژوهندگانی که بهصورت تخصصی به مطالعات حافظشناسی میپردازند، مراجعه به این کتاب و بازخوانی دریافتهای نویسنده از ابیات موردبحث را بسی سودمند و راهگشا خواهند یافت.
نسخۀ غنی-قزوینی و حافظ به سعی سایه پیش روی چشم نویسنده کتاب رفتارشناسی هنری حافظ
دکتر خسرو قاسمیان، نویسندۀ کتاب رفتارشناسی هنری حافظ نیز در آیین رونمایی این کتاب، ذوق شاعری خود را اولین انگیزۀ پرداختن به زیباییشناسی غزلهای حافظ دانست و گفت: باتوجه به اینکه در زمان دانشجوییاش پژوهش یا کتابی در زمینۀ زیباییشناسی غزلهای حافظ یافت نمیشده، از سال ۷۲ مطالعۀ جدی خود را در این زمینه آغاز کرده است و برای تدوین این کتاب، ابتدا بیشاز دوهزاربیت از غزلهای حافظ برای بررسی و تحلیل انتخاب شده، اما درنهایت کار بر مبنای ۴۳۰بیت شکل گرفته است.
نویسندۀ کتاب رفتارشناسی هنری حافظ افزود: این کار حاصل سالها و روزهاست و برای هر بیت و هر واژۀ آن، ساعتها وقت صرف شده است. پشتوانۀ این کار، ذوق و دریافتهای شخصی بنده با تکیه بر منابع مختلف ازجمله فرهنگهای لغت، موسیقی، نجوم، طب و عرفان بوده است. در این کتاب نکتههایی مطرح شده که یا در منابع دیگر دیده نمیشود، یا کمتر به آنها پرداخته شده است.
دکتر قاسمیان تأکید کرد: برای نگارش این کتاب، نخست نسخۀ غنی-قزوینی و حافظ به سعی سایه را پیش چشم داشته است.
در پایان نیز با اهدای لوحی از سوی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس از نویسنده کتاب رفتارشناسی هنری حافظ تقدیر شد.
کتاب «رفتارشناسی هنری حافظ» تألیف دکتر خسرو قاسمیان، شرح زیباییشناسی ۴۳۰ بیت از غزلهای حافظ است که از زاویههای گوناگون، بررسی و تحلیل زیباییشناسانه شدهاند تا با پردهبرداری از برخی ظرفیتها و پیوندهای ظریف و پنهان مانده در دیوان حافظ، دلایل دیگری از جاودانگی سخن او آشکار شود.
این کتاب که بهار ۱۴۰۴، ازسوی انتشارات معین، در ۵۶۰ صفحه و قطع وزیری منتشر شده است، در پیوند با واژهها، اصطلاحات و معنای بیتها، به نکتههای پوشیدۀ فراوانی اشاره کرده که بسیاری از آنها در شرحهای دیگر دیده نمیشوند یا کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. نویسنده در این پژوهش، به غزلهای حافظ بهعنوان متنی باز و قابل تأویل نگریسته و درعینحال، تفسیرها و برداشتهای مطرحشده، با ذوق سلیم و منطق شعری منطبق است و بر منابع معتبر متکی.
شهدا نماد ایمان، غیرت و فداکاری هستند
همزمان با سراسر کشور و با حضور برخط مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آئین تجلیل از شهدای کانونهای مساجد استان فارس در قالب طرح ملی «سهشنبههای تکریم شهدایی» به میزبانی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، برگزار شد.
شهدا نماد ایمان، غیرت و فداکاری هستند
شهدای کانونهای مساجد تکریم شدند/ مدیر کل فرهنگ و ارشاد: شهدا نماد ایمان، غیرت و فداکاری هستند
مهدی رنجبر، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس که با همراهی مهدی احمدی معاون توسعه مدیریت و منابع این اداره کل در آئین تجلیل از شهدای کانونهای مساجد استان فارس در قالب طرح ملی «سهشنبههای تکریم شهدایی» حضور داشتند، با اشاره به آیه ۱۶۹ سوره آل عمران، گفت: خداوند در این آیه فرموده است که گمان مبرید کسانی که در راه خدا کشته میشوند، مرده اند بلکه نزد ما زنده اند که اشاره به مقام والای شهیدان دارد.
وی با بیان اینکه شهدا نماد ایمان، غیرت و فداکاری هستند، خاطرنشان کرد: هر کدام از ما اگر خودمان را در جایگاهی قرار دهیم که قرار باشد از ناموس، وطن و معنویت و هویت مان دفاع کنیم و فردا به سمت جبهه و سنگر جنگ برویم، به همین راحتی نیست و ما مدیون خانوادههای شهدا هستیم.
رنجبر با گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان «محمد اسلامی»، «مسلم نصر» و «احمد ابدام» از شهدای کانونهای مساجد و همچنین شهید «رنجبری» از شهدای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، افزود: این امر از اهمیت والایی برخوردار است که در هشت سال دفاع مقدس و جریان انقلاب شهدایی را تقدیم میهن و هویت ایرانی اسلامی مان کردیم و مدیون آنها هستیم.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین یاد و خاطره ۱۵ هزار شهید استان فارس را نیز گرامی داشت و تاکید کرد: رهبر معظم انقلاب همواره از استان فارس به عنوان استان حماسه، دین و هنر یاد کردند و سپاسگزارم از این که عامل و باعث شدید امروز از این فرصت حضور خانواده شهدا، فیض معنوی ببریم.
محصول فعالیت های فرهنگی و تربیتی مساجد، پرورش شهدا است
مدیر ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد استان فارس نیز در این آئین با بیان اینکه باتوجه به آمارهای موجود بیش از ۹۵درصد از شهدای ما از مسجد به سمت جهاد و جبهه رفته اند، گفت: سهم مسجد در جهاد و شهادت، سهم بی نظیری است و باید تلاش کنیم این جایگاه مورد غفلت قرار نگیرد و تضعیف نشود.
حجت الاسلام والمسلمین حسین امیدی، گفت: محصول فعالیت های فرهنگی و تربیتی مساجد، پرورش شهداست و مسجد، شهید پرور است چنانچه شهدایی نظیر «محمد اسلامی»، «مسلم نصر» و «احمد ابدام» از تربیت و حضور در مساجد به جایگاهی رسیده اند که به آن غبطه می خوریم.
او، گفت: باید در انجام وظایف، حق شهدا را بشناسیم و در راه شهدا قدم برداریم.
نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید وامور ایثارگران جنوب کشور با تاکید بر اینکه راه و رسم بزرگواری شهدا فراموش نمی شود، گفت: ما سفیرانی برای انتقال پیام شهدا هستیم و امید است تا زمانی که در رکاب شهدا هستیم، روزی به کاروان شهدا بپیوندیم.
حجت الاسلام والمسلمین سید عبدالرسول میری، گفت: مقام معظم رهبری فرمودند: در شهادت خسارت نیست» و همچنین امام خمینی (ره) نز در رهنمودهایشان فرموده اند که شهدا با خدا معامله انجام داده اند و عند ربهم یرزقون هستند.
او، گفت: همه ما در قبال شهدا مسئولیتی داریم که باید در قیامت پاسخگو باشیم و هیچ افتخاری بالاتر از خدمت به شهدا و خانواده های شهدا نیست چرا که راهی که خانواده شهدا پیموده اند به جایگاه والایی در بهشت ختم می شود.
محمد زیر خیمه اهل بیت (ع) بزرگ شد و عاشق حضرت رقیه (س) بود
صدیقه السادات میرصادقی، مادر شهید «محمد اسلامی» و مدیر کانون فرهنگی هنری مدینه النبی (ص) شیراز نیز با اشاره به خصوصیات برجسته اخلاقی این شهید، گفت: کانون مدینه النبی (ص) همزمان با تولد شهید در سال ۱۳۸۰ در ذیل عنایت علما در منزل ما شکل گرفت و روز به روز با بزرگ شدن محمد گسترده شد.
او، گفت: محمد زیر خیمه اهل بیت (ع) بزرگ شد و عاشق اهل بیت (ع) و به ویژه حضرت رقیه (س) بود و هر سال روز سوم محرم را روزه می گرفت و حال و هوای خاصی داشت که در رفتارش مشهود بود.
این مقام مسئول، گفت: روحیه جهادی اش زبانزد بود و در روستاهای محروم شیراز در بنای خانه های محرومان همتی غیرقابل وصف داشت.
میرصادقی با بیان اینکه «محمد شهیدم» برای من و پدرش رهبر بود، گفت: رهبر بودنش را اکنون درک می کنیم و صبوری خانواده های شهدا به خاطر این است که شهید را در کنار خود احساس می کنند حتی اگر به چشم دیگران دیده نشود. شهید نصر به اقامه نماز اول وقت و نماز شب خیلی مقید بود.
«فاطمه نصر»، همسر شهید «مسلم نصر» از شهدای کانون فرهنگی هنری پیمان غدیر جهرم نیز به بیان خصوصیات اخلاقی این شهید پرداخت و گفت: شهید به اقامه نماز اول وقت و نماز شب خیلی مقید بود و بنا به گفته همرزمانش در عملیات ها نیز نماز شب را فراموش نمی کرد.
در این آئین از شهدای کانونهای مساجد استان فارس همزمان با سراسر کشور با حضور بر خط دکتر صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین ملانوری، مشاور وزیر و رئیس ستاد هماهنگی کانونهای مساجد کشور در قالب طرح ملی «سهشنبههای تکریم شهدایی» تجلیل و از پوستر و لوگوی این طرح رونمایی شد.
آموزش هنر فرصتی برای تفکر خلاقانه
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس در مراسم آغاز آزمون های مهارتی فرهنگ و هنر گفت: مهم ترین نقش هنر در دنیای مدرن امروزی، کمک به تقویت نوآوری و پویایی ذهن و فرصتی برای تفکر خلاقانه است.
مهدی رنجبر، با بیان اینکه، آموزش هنر در مهارت های فردی و اجتماعی انسان معاصر نقش بسیار مهمی دارد و در اشکال مختلف می تواند مهارت های مهمی را به جوامع امروزی که درگیر روزمرگی های فشرده زندگی ماشینی هستند انتقال دهد، گفت: هنرهایی مانند تجسمی، نمایشی، سینمایی، موسیقی و هنرهای صنایع دستی و سنتی و بومی و از این قبیل، ثابت کرده اند که می توانند مهارت های مهمی از لایه های دیگر زندگی را به افراد بیآموزند.
رنجبر، گفت: با این حال، در آموزش های مدرن، اهمیت پرداختن به جریان هنری نباید نادیده گرفته شود، زیرا که نقش هنر در آموزش، مهم و قابل توجه است و می تواند هم فرصتی برای تفکر خلاقانه به وجود آورد و هم مهارت حل مسایل و مشکلات جامعه و بویژه جوانان و نوجوانان را تسهیل و تقویت کند و با تکیه بر هنر می توانند یاد بگیرند چطور خارج از چهارچوب فکر کنند و موضوعات را از روش های غیر متعارف، ارزیابی و بررسی نمایند.
او، گفت: مهم ترین نقش هنر در آموزش و پرورش، کمک به تقویت نوآوری و پویایی ذهن است تا از این طریق تفکر خلاق نسل امروز را برای ورود به دوره های آموزشی و زندگی بعدی آماده کند.
این مقام مسئول، گفت: هنر می تواند یادگیری را اثربخش سازد و یک عامل تشویق کننده برای ابراز خلاقیت و کشف ایده های مختلف باشد.
رنجبر، گفت: هنر می تواند کمک کند تا ایده های ذهنی را واضح و آشکارانه بیان کنیم.
آغاز بهکار آزمونهای مهارتی فرهنگ و هنر با گرافیک رایانه ای
مسئول آموزش مهارتی فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: دومین آزمون جامع و چهل و ششمین آزمون ادواری رشته های مهارت آموزی بخش فرهنگ و هنر آزمون های مهارتی خردادماه ۱۴۰۴ حوزه شیراز با آزمون عملی رشته های گرافیک رایانه ای آغاز به کار کرد و در ادامه آزمون های مورد اشاره، گرایش هایی همچون تصویرسازی و جلوه های ویژه. عکاسی و عکاسی دیجیتال و چاپ دستی با تعداد ۱۹۵۳ نفر هنرآموز در مرکز آموزش آی تی فنی و حرفه ای مشغول به فعالیت هستند.
آرین رزمجویی، گفت: آزمون عملی رشته های موسیقی روز ۱۸ خردادماه در هنرستان شهید آوینی و آزمون عملی رشته های چهره سازی و دستیاری طراحی لباس روز ۱۹ خردادماه در تالار حافظ برگزار می شود و علاوه بر سه حوزه شهر شیراز در چهار شهرستان دیگر نیز آزمون عملی برگزار می شود.
او، با بیان اینکه، در شهرستان خرم بید روز ۲۲ خردادماه و شهرستان نوراباد ممسنی روز ۲۳ خردادماه و شهرستان لامرد روز ۲۴ خردادماه و شهرستان داراب روز ۲۶ خردادماه برگزار می شود، گفت: آزمون های نظری این دوره از آزمونها نیز به ترتیب در روز ۲۷ خردادماه در شهرستان داراب و روز ۲۸ خردادماه در شهرستان لامرد و روز ۲۹ و ۳۰خردادماه در شهر شیراز و روز ۲۹ خرداماه در شهرستان خرم بید و روز ۳۰ خردادماه در شهرستان نوراباد ممسنی برگزار می شود.
این مقام مسئول، گفت: در این دوره از آزمون های مهارتی بیش از ۳۲۰۰ نفر ثبت نام کرده اند که با گذراندن دروس عمومی تا پایان سال دوم دبیرستان می توانند دیپلم هنری خود را دریافت کنند.
- نویسنده : مریم توانا
