در این بازدید که با همراهی جمعی از مدیران دانشگاهی انجام شد، وضعیت تغذیه، بهداشت محیط، سلامت عمومی و رفاه دانشجویان از نزدیک مورد بررسی قرار گرفت.
مشاور عالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با اشاره به نگاه ویژه دانشگاه به نقش‌آفرینی دانشجویان، گفت: دانشجو، محور اصلی دانشگاه است و حمایت از رفاه، سلامت و مطالبه‌گری مسئولانه دانشجویان، از رویکردهای کلیدی ما به شمار می رود که بر لزوم تقویت نظارت‌ها در حوزه خدمات تغذیه‌ای تأکید کرد.
کوروش عزیزی، گفت: ارتباط مستقیم و بی‌واسطه با دانشجویان، یکی از ارزش‌های مدیریتی دانشگاه بوده که از نظرات و دغدغه‌های آنان استقبال می‌کنیم و درب اتاق بنده نیز همواره برای شنیدن مسائل و پیشنهادهای دانشجویان باز است.
عزیزی، از افتتاح سلف‌سرویس بیمارستان آموزشی بوستان تا پایان شهریورماه خبر داد و گفت: هدف‌گذاری ما، آغاز ارائه خدمات تغذیه‌ای به دانشجویان از مهرماه در این مرکز جدید است که اقدامی به منظور ارتقای کیفیت و سهولت دسترسی به غذای سالم و مناسب انجام می‌شود.
استفاده از ظرفیت شوراهای صنفی برای بهبود فرآیندها
او، با اشاره به نقش مشورتی شوراهای صنفی، گفت: استفاده از خلاقیت و ظرفیت‌های شوراهای دانشجویی، مسیر تصمیم‌گیری و رفع چالش‌ها را هموارتر می‌کند.
سعید حمیدی‌زاده مدیر امور دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با اشاره به نگاه جدی مدیریت دانشگاه به بهبود خدمات صنفی، گفت: ارتقای سطح خدمات رفاهی به ویژه در مجموعه خوابگاه‌های پردیس، از اولویت‌های مهم معاونت فرهنگی و دانشجویی در دوره جدید است.
همواره به یاد داشته باشید که داروهای مورد استفاده توسط والدین و بزرگسالان می تواند برای کودکان خطرناک باشد.
از این داروها می توان به داروهای مخدر، داروهای مورد استفاده در درمان بیماری های اعصاب و روان، داروهای قلبی و عروقی و داروهای ضد دیابت اشاره کنیم؛ مصرف اشتباهی و مسمومیت شدید منجر به مرگ کودک، بروز پیدا کرده توسط داروها، گزارش شده است.
علائم هشدار دهنده و اقدام فوری:
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بلافاصله با اورژانس یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم (DPIC) تماس بگیرید:
حالت تهوع و استفراغ مکرر
خواب آلودگی غیر معمول یا کاهش سطح هوشیاری
کبودی یا رنگ پریدگی دور لب
ضعف و بی حالی غیر معمول
تشنج یا حرکات غیر ارادی
همیشه به خاطر داشته باشید که مداخله سریع می تواند از بروز عوارض شدید یا مرگ کودک جلوگیری کند.
راهکارهای پیشگیری و نگهداری ایمن داروها:
داروها را در قفسه های قفل دار و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
هر بار پیش از مصرف، دارو و دوز آن را براساس دستور پزشک مجدداً بررسی نمایید.
فقط از ابزار اندازه گیری دارویی استاندارد که از داروخانه قابل تهیه هستند، استفاده کنید.
دستورالعمل پزشک و برچسب دارو را به دقت مطالعه کنید.
قبل از استفاده از داروها بروشور مربوطه را مطالعه کنید.
هر دارویی که در منزل وجود دارد، مسئولیتی بر دوش خانواده است که ایمنی کوچک ترین اعضای خانواده به مراقبت دقیق ما بستگی دارد.
امید مرادی عضو هیات علمی گروه داروسازی بالینی، دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
خطر مسمومیت دارویی در کودکان؛ چند ثانیه غفلت کافی است
مصرف داروها در بزرگسالان و کودکان به طور چشمگیری در حال افزایش است و همزمان دسترسی به محصولات غیردارویی خانگی مانند شوینده ها، لوازم آرایشی و آفت کش ها) خطر بروز تماس های ناخواسته و بدون نظارت را بالا برده است.
گروه‌های سنی پایین‌تر (به ویژه کودکان نوپا) به دلیل رفتار دهانی و تقلید اعمال بزرگسالان، در معرض بلع یا تماس تصادفی با دارو و مواد شیمیایی قرار دارند.
اشتباهات دوزی چه در منزل و چه در مراکز درمانی، از جمله استفاده نادرست از قاشق های خانگی به جای وسایل مدرن و سوء مصرف دوزهای تکراری یا مسیر اشتباه تجویز، به دفعات به مراکز کنترل مسمومیت گزارش شده است.
بیشترین میزان مواجهه در گروه سنی کودکان زیر پنج سال اتفاق می افتد و شایع ترین داروهای مصرف شده در این گروه، مسکن ها و مکمل ها و داروهای گیاهی بوده است؛ در میان داروهای پُر کاربرد، شایع ترین علت ایجاد مسمومیت، داروی استامینوفن است و بیشترین مرگ و میرهای این گروه سنی ناشی از مسمومیت با داروهای از دسته داروهای مسکن ها و داروهای قلبی بوده است.
چرا کودکان در برابر مسمومیت دارویی آسیب پذیرند؟
کودکان توانایی تشخیص دارو از خوراکی های معمولی را ندارند و به همین دلیل کوچک ترین غفلت مراقبتی می تواند به بلع تصادفی دارو توسط کودکان منجر شود؛ علاوه بر این، با توجه به سیستم متابولیک و وزن کم، بدن این گروه سنی ظرفیت محدودی برای دفع و تحمل داروها دارد و دوز بی خطر دارو برای بزرگسالان ممکن است برای کودک کشنده باشد.
عوامل شایع مسمومیت تصادفی:
جذابیت رنگ، شکل و طعم شربت ها یا قرص های روکش دار
دسترسی آسان به داروهای رها شده در منزل
خطاهای مراقبتی شامل فراموشی نوبت قبلی یا اشتباه در دوزینگ داروی مصرفی کودکان
استفاده از قاشق های خانگی به جای وسایل سنجش دقیق مانند سرنگ، پیمانه مدرج و قاشق دارویی
پیامدهای بالینی مصرف بیش از حد داروها:
بروز پیامدهای بالینی در دسته داروهای مختلف با توجه به اثرات آنها متفاوت است؛ همچنین علایم مسمومیت های دارویی در کودکان، در هر بیمار ممکن است متفاوت باشد.
در ادامه مشکلات اصلی ایجاد شده توسط دسته داروهای پُر کاربرد بررسی می شود.
فرآورده های حاوی استامینوفن:
استامینوفن یک داروی بسیار پُر کاربرد است، از این دارو به عنوان یک تسکین دهنده و کاهنده تب در کودکان استفاده می‌شود؛ این دارو به صورت فرآوده های مختلف مانند قطره، شربت، قرص و شیاف در دسترس است و همچنین در کنار سایر داروها در فرآورده های کنترل کننده علایم سرماخوردگی استفاده می شود.
این دارو به عنوان شایع‌ترین علت بروز مسمومیت دارویی در کودکان شناخته می شود؛ مهمترین آسیب ایجاد شده توسط داروی استامینوفن در دوزهای بالا (مسمومیتزا)، آسیب کبدی و بروز نارسایی کبدی است؛ بروز آسیب کبدی تنها پس از چند ساعت تا چند روز پس از استفاده از دوز نادرست دارو می تواند بروز پیدا کند و تشخیص سریع و اقدام برای درمان بیمار بسیار حیاتی است؛ از علایم مربوطه می توان به تهوع، استفراغ، ضعف و بی‌حالی، درد شکمی و افت سطح هوشیاری اشاره کرد.
شربت های ضد سرفه و آنتی هیستامین ها:
این دسته داروها با توجه به مصرف بالا در کنترل علایم مربوط به سرماخوردگی نیازمند مراقبت فراوان هستند؛ از این دسته دارویی می توان به داروهای دیفن هیدرامین، سیتریزین، لوراتادین، پرومتازین و کلرفنیرامین اشاره کرد؛ انتخاب استفاده از این دارو با توجه به سنین مختلف در کودکان متفاوت است؛ راهنمایی ارائه شده توسط داروساز و تجویز پزشک معالج در دوزهای صحیح از این داروها با توجه به سن و وزن کودک، بسیار حائز اهمیت است؛ از علایم استفاده از داروی ناصحیح و دوزهای اشتباه می توان به اُفت سطح هوشیاری و خواب آلودگی، بروز تشنج و مرگ اشاره کنیم.
داروهای مسکن و ضد التهاب:
این دسته دارویی به عنوان یکی از پُر کاربردترین داروهای مورد استفاده در کودکان و بزرگسالان شناخته می شوند؛ از این دسته دارویی می توان به داروهای ایبوبروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن اشاره کرد.
مصرف ناخواسته و یا اشتباه از این داروها در کودکان می تواند سبب بروز آسیب های جدی در این گروه سنی شود؛ انتخاب داروی مناسب و استفاده از دوز صحیح در این دسته دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ استفاده از این داروها باید بر اساس تجویز پزشک و مشاوره داروساز انجام شود؛ شایع ترین مشکلات ایجاد شده به واسطه مسمومیت در این دسته دارویی، مشکلات گوارشی شامل سوء هاضمه، دل درد و خونریزی گوارشی است؛ همچنین این داروها می توانند سبب بروز نارسایی کلیوی و کبدی شوند.
رعایت اصول ایمنی و پیشگیری از غرق شدگی
غرق شدگی به عنوان یکی از جدی ترین و فوری ترین اورژانس های پزشکی، سالانه جان ده ها هزار نفر را در سراسر جهان می گیرد؛ بر اساس آخرین گزارش های سازمان جهانی بهداشت، غرق شدگی سومین علت مرگ و میر ناشی از آسیب های غیر عمدی در جهان محسوب می شود.
در کشور ما نیز این معضل به ویژه در فصل گرما و در مناطق ساحلی و رودخانه ای به چالشی جدی برای نظام سلامت تبدیل شده است؛ آمارهای رسمی نشان می دهد که سالانه بیش از هزار نفر در ایران بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست می دهند و متاسفانه یکی از مهم ترین قربانیان این حوادث گروه سنی کودکان و نوجوانان ( یک تا چهارده سال) هستند. عددی که با توجه به قابل پیشگیری بودن بیشتر این موارد، نیازمند توجه و اقدام فوری است.
در سال گذشته رتبه های اول تا سوم مرگ ناشی از غرق شدگی را استان های خوزستان، فارس و مازندران به خود اختصاص دادند.
با رعایت اصول ایمنی می توان از بسیاری از این حوادث جلوگیری کرد:
شنا در مناطق ایمن:
– تنها در مناطق نظارت شده از سوی نجات غریق شنا کنید.
– از شنا در رودخانه های خروشان، دریاهای طوفانی یا مناطق ناشناخته خودداری کنید.
همراهی بزرگسالان:
– کودکان باید همواره تحت نظارت مستقیم بزرگسالان شنا کنند؛ نظارت بدون حواس پرتی، دور از موبایل و گفتگوهای طولانی را فراموش نکنید.
– حتی در آب های کم عمق نیز کودکان را تنها رها نگذارید.
استفاده از تجهیزات ایمنی:
– برای کودکان و افراد کم تجربه از جلیقه نجات مناسب استفاده کنید.
– از تجهیزات باد کردنی مثل حلقه های شنا به عنوان جایگزین جلیقه نجات استفاده نکنید.
محیط های آبی را حصارکشی کنید:
– استخرهای خانگی باید با نرده های بلند ۱.۲ متر و قفل ایمنی مجهز شوند.
– پس از استفاده، اسباب بازی ها را از آب خارج کنید (کودکان برای برداشتن آنها به آب می روند).
توجه به هشدارها:
– به تابلوهای هشدار و دستورالعمل های نجات غریق ها توجه کنید.
– از شنا در شرایط آب و هوایی نامساعد (باد شدید، موج های بلند) خودداری کنید.
احتیاط در فعالیت های آبی:
– از شیرجه زدن در آب های کم عمق یا ناشناخته پرهیز کنید چرا که می تواند به آسیب نخاعی و مرگ منجر شود.
– در قایق سواری حتما از جلیقه نجات استفاده نمایید.
پیشگیری از خستگی و گرفتگی عضلات:
– پیش از شنا غذای سنگین مصرف نکنید و از فعالیت شدید در آب خودداری کنید.
– در صورت احساس خستگی یا سرما فورا از آب خارج شوید.
کمک به مصدومان:
– در صورت مواجهه با فرد غرق شده، فورا با اورژانس ۱۱۵ یا نجات غریق تماس بگیرید.
– اگر آموزش ندیده اید، به طور مستقیم وارد آب نشوید؛ از وسایل کمکی (چوب، طناب) استفاده کنید.
به یاد داشته باشید: غرق شدگی خاموش و سریع است! حتی در آب های کم عمق نیز احتیاط کنید.
پیشگیری از غرق شدگی نیازمند مشارکت همگانی و مسوولیت پذیری فردی است؛ با رعایت این اصول و آموزش آنها به دیگران، می توانیم جامعه ای ایمن تر بسازیم.
ما نیز می کوشیم در جهت افزایش آگاهی شهروندان، قدمی برداریم؛ با مشارکت همه، می توانیم در کاهش قربانیان ناشی از غرق شدگی، موثر باشیم.
غلام علی ارسلانی
کارشناس واحد مدیریت خطر و کاهش بلایا مرکز بهداشت شهدای والفجر
هپاتیتB ؛ یک تهدید خاموش، اما قابل کنترل و پیشگیری/ واکسیناسیون مؤثرترین راه پیشگیری از هپاتیت B است
هپاتیت B یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی مزمن در جهان است که می‌تواند عوارض جدی برای کبد ایجاد کند. اگرچه این بیماری در بسیاری از موارد بدون علامت است، اما در صورت درمان نشدن می‌تواند به نارسایی کبد، سیروز و حتی سرطان کبد منجر شود.
برخلاف تصور عموم، راه‌های پیشگیری، تشخیص و کنترل مؤثر این بیماری در دسترس است و آشنایی با این بیماری می‌تواند نقش بزرگی در کاهش شیوع و پیشگیری از عوارض آن ایفا کند.
هپاتیت B چیست؟
هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که سلول‌های کبد را هدف قرار می‌دهد. این ویروس باعث التهاب کبد می‌شود. شدت بیماری از یک عفونت خفیف چند هفته‌ای تا یک بیماری مزمن برای تمام طول عمر، متغیر است.
در برخی از افراد، سیستم ایمنی بدن ویروس را طی چند ماه از بین می‌برد (عفونت حاد)، اما در برخی دیگر، ویروس برای سال‌ها یا حتی تا پایان عمر در بدن باقی می‌ماند (عفونت مزمن). افراد مبتلا به نوع مزمن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های شدید کبدی قرار دارند.
راه‌های انتقال ویروس هپاتیت B
ویروس هپاتیت B بسیار مقاوم است و می‌تواند در خارج از بدن تا هفت روز زنده بماند. انتقال این ویروس از راه خون و مایعات بدن انجام می‌شود. راه‌های اصلی انتقال شامل موارد زیر است:
انتقال از مادر به نوزاد
این شایع‌ترین راه انتقال در کشورهای در حال توسعه است. نوزادی که از مادر آلوده متولد می‌شود، در صورت عدم دریافت درمان پیشگیرانه، به احتمال زیاد دچار هپاتیت مزمن می شود.
تماس جنسی محافظت‌نشده
ویروس از راه ترشحات جنسی نیز منتقل می‌شود، بنابراین استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم توصیه می‌شود.
استفاده مشترک از وسایل برنده یا تزریقی
استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک (به‌ویژه در مصرف‌کنندگان مواد مخدر)، تیغ، وسایل تاتو یا سوراخ کردن بدن در مراکز غیربهداشتی می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود.
انتقال از طریق فرآورده‌های خونی
اگرچه در اغلب کشورها خون‌های اهدایی غربالگری می‌شود، اما در برخی مناطق هنوز خطر انتقال از راه خون آلوده وجود دارد.
نشانه های هپاتیت B
یکی از چالش‌های اصلی در کنترل هپاتیت B این است که بسیاری از مبتلایان در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند. این افراد بدون آگاهی، ممکن است ناقل بیماری به دیگران باشند.
در مواردی که علائم ظاهر می‌شود، اغلب شامل موارد زیر است:
تب خفیف
خستگی و بی‌حالی مداوم
درد شکم به‌ویژه در ناحیه راست بالای شکم (محل کبد)
تهوع، استفراغ و بی‌اشتهایی
تیره شدن رنگ ادرار
زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)
درد مفاصل یا عضلات
این نشانه ها ممکن است ۶ هفته تا ۶ ماه پس از ورود ویروس به بدن ظاهر شود.
تشخیص هپاتیت B
هپاتیت B از راه آزمایش خون قابل شناسایی است. آزمایش‌های خاصی برای بررسی وجود آنتی‌ژن ویروس، آنتی‌بادی‌ها و وضعیت عملکرد کبد انجام می‌شود. برخی از آزمایش‌های رایج عبارتند از:
آنتی‌ژن سطحی ویروس (HBsAg) :اگر مثبت باشد، فرد به ویروس آلوده است.
Anti-HBs: نشان‌دهنده‌ی ایمنی بدن در برابر ویروس است (مثلاً پس از واکسیناسیون).
Anti-HBc: نشان‌دهنده‌ی تماس قبلی با ویروس است.
HBV DNA: میزان ویروس فعال در خون را نشان می‌دهد.
تشخیص به‌موقع می‌تواند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد و از انتقال آن به دیگران جلوگیری کند.
واکسیناسیون؛ خط مقدم پیشگیری
واکسیناسیون مؤثرترین راه پیشگیری از هپاتیت B است. واکسن این بیماری در سه نوبت طی شش ماه تزریق می‌شود. در اغلب کشورها واکسیناسیون هپاتیت B از نوزادی آغاز می‌شود.
چه کسانی باید واکسینه شوند؟
همه نوزادان (به‌ویژه در ۲۴ ساعت اول پس از تولد)
افرادی که با فرد مبتلا در یک خانه زندگی می‌کنند.
کارکنان حوزه سلامت و پزشکی
مصرف‌کنندگان مواد تزریقی
افرادی که روابط جنسی پرخطر دارند
بیماران دیالیزی، تالاسمی، هموفیلی یا مبتلا به نقص سیستم ایمنی
آیا درمانی وجود دارد؟
درمان هپاتیت B بسته به نوع عفونت (حاد یا مزمن) متفاوت است:
عفونت حاد:
در اکثر موارد، نیازی به درمان دارویی نیست و بدن به‌تنهایی ویروس را دفع می‌کند. اما باید بیمار تحت نظر باشد و عملکرد کبد مرتب بررسی شود.
عفونت مزمن:
برای بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن، داروهایی تجویز می‌شود که ویروس را کنترل کرده و از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری می‌کند. درمان ممکن است طولانی‌مدت و نیازمند پیگیری منظم باشد.
زندگی با هپاتیت B
فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن می‌تواند زندگی طبیعی و سالمی داشته باشد، به شرط آن‌که:
داروهای خود را منظم مصرف کند.
از مصرف الکل پرهیز کند.
تغذیه سالم و ورزش منظم داشته باشد.
از انتقال بیماری به دیگران پیشگیری کند (به عنوان مثال با رعایت نکات بهداشتی، پرهیز از اهدای خون و محافظت در روابط جنسی)
سخن پایانی
هپاتیت B یک بیماری مهم، ولی قابل کنترل است. با واکسیناسیون، آموزش، رعایت نکات بهداشتی و تشخیص زودهنگام می‌توان از ابتلا و گسترش آن جلوگیری کرد. بیایید با افزایش آگاهی، از سلامت خود و عزیزان‌مان محافظت کنیم.
ابوذر کشاورزی
کارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
چه سردردهایی را باید جدی بگیریم
سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که همه ما در طول زندگی تجربه کرده‌ایم؛ گاهی بعد از یک روز پر استرس، گاهی به‌دلیل کم‌خوابی یا حتی خستگی ساده و شاید هم علت های دیگر، اما این سوال در ذهن وجود دارد که چه سردردهایی را باید جدی بگیریم؟
وحید رضا استوان، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، در این گفت‌وگو با وبدا به این پرسش، پاسخ می‌دهد.
متخصص مغز و اعصاب سردردهای مزمن را سردردهایی برشمرد که بیش از ۳ ماه ادامه داشته باشد و فرد در طول ماه بیش از ۱۵ روز این درد را تجربه کند، اما سردردهایی که کمتر از این بازه زمانی رخ دهد، به عنوان سردردهای اپیزودیک شناخته می شوند.
دکتر استوان با اشاره به دسته‌بندی سردردها با منشأ اولیه و ثانویه افزود: سردردهای اولیه شامل میگرن، سردرد خوشه‌ای، تنشی و سردرد ناشی از مصرف بیش از حد داروها هستند، این نوع سردردها ممکن است کیفیت زندگی را کاهش دهند، اما تهدیدکننده حیات یا باعث ایجاد آسیب دائمی نمی‌شوند.
او ادامه داد: در مقابل، سردردهای ثانویه می‌توانند به دلیل عفونت‌های مغزی، تومورهای مغزی، التهاب عروقی، افزایش فشار داخل جمجمه، خونریزی مغزی یا ضربه شدید به سر ایجاد شوند و نیاز به بررسی اورژانسی دارند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بررسی یافته‌های بالینی و معاینه دقیق را برای افتراق سردردهای اولیه از ثانویه دارای اهمیت دانست و گفت: شدت سردرد، محل آن، زمان شروع، مدت رسیدن به اوج و تغییرات نسبت به دوره‌های قبلی، همگی در تشخیص موثر هستند.
دکتر استوان درباره علائم هشداردهنده سردرد و چه زمانی باید سردردهای مزمن را جدی بگیریم، توضیح داد: اگر سردرد به‌طور ناگهانی و شدید آغاز شود که فرد تابحال تجربه نکرده و یا برای اولین بار در سن بالای ۵۰ سال دچار سردرد شود، لازم است سریعاً به پزشک متخصص مغزو اعصاب مراجعه کند.
او افزایش دفعات یا شدت سردرد، همراهی آن با تب، حالت تهوع و استفراغ، تغییر سطح هوشیاری، تشنج، ضعف یا بی‌حسی یک‌طرفه و سایر علائم عصبی، را از نشانه‌های جدی برشمرد که لازم است فرد برای ارزیابی بیشتر به پزشک متخصص مغزو اعصاب مراجعه کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز یادآورشد: بروز سردرد های ثانویه همراه با کاهش وزن نیز از علائمی است که نباید نادیده گرفته شود و لازم است فرد آن را جدی بگیرد.
اهمیت «مغذی سازی» و «مقوی سازی» غذای کودک؛
چگونه با تهیه آرد مخلوط غلات و حبوبات، غذای کودک مغذی شود؟
کودکان برای رشد جسمی و ذهنی به مواد مغذی خاصی نیاز دارند که با تغذیه مناسب و مغذی می توان این نیازها را برآورده کرد.
تغذیه نامناسب می تواند منجر به عوارضی مانند تاخیر در رشد، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری ها شود.
از همین رو لازم است برای تامین نیازهای تغذیه ای و همینطور تامین انرژی موردنیاز کودک، غذای کودکان مغذی و مقوی سازی شود.
مغذی کردن غذا:
اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزایش مقدار پروتئین، ویتامین ها (مانند A، C و …) و املاح غذا (مانند کلسیم، آهن، روی و …) را مغذی کردن غذا می گویند.
مقوی کردن غذا:
اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزایش مقدار انرژی غذا را مقوی کردن غذا می گویند.
مقوی و مغذی کردن غذا برای تمام کودکان، به ویژه کودکان بیمار، دچار اختلال رشد، سوء تغذیه و یا نارس در زمان تولد توصیه می شود.
از آنجایی که مغذی کردن غذا می تواند باعث افزایش حجم غذای کودک شود، لازم است مغذی کردن به همراه مقوی سازی غذای کودک انجام شود.
راهکارهایی برای مغذی کردن غذا:
پس از معرفی تمام گروه های غذایی می توان، پودر جوانه غلات و حبوبات به غذا هایی مثل سوپ و فرنی با شیر مادر اضافه کرد.
اضافه کردن گوشت یا مرغ به غذا
استفاده از انواع حبوبات پخته شده مثل عدس و ماش
اضافه کردن تخم مرغ آب پز به سوپ یا ماکارونی یا پلو پس از طبخ
استفاده از انواع سبزی های زرد و نارنجی مثل هویج، کدو حلوایی و انواع سبزی های برگ سبز مثل جعفری و شوید به غذا
از دادن سوپ های رقیق یا بدون محتویات سوپ به کودک خودداری شود.
به انواع سبزی های پخته، سوپ یا آش کمی پنیر پاستوریزه اضافه شود.
در کودکان بالای یک سال کمی شیر پاستوریزه گاو به سوپ اضافه شود.
عصاره استخوان قلم گوسفند یا گاو به غذای کودک اضافه شود.
کمی ماست پاستوریزه به میوه ها اضافه شود.(ماست میوه ای)
انواع پودر مغزها مانند گردو، بادام و پسته به میوه ها، حریره، فرنی و شیر برنج اضافه شود.
در تهیه غذای کودک از گوشت با استخوان مثل ران مرغ یا ماهیچه گوسفند استفاده شود تا پروتئین و املاح بیشتری به بدن کودک برسد.
تهیه جوانه ها:
غلات (مانند گندم) و حبوبات (مانند عدس یا ماش) را بعد از پاک کردن و شستن، به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس کرده و سپس آب آن را خالی کرده و به صورت غیر فشرده در یک ظرف ریخته و روی ظرف را با پارچه بپوشانید. هر ۸-۷ ساعت یک بار محتویات ظرف را خیس کرده تا جوانه زدن شروع شود و بعد از گذشت حدود ۲ روز می توان از جوانه ها برای تهیه سوپ استفاده کرد. جوانه ها را می توان حدود یک هفته در یخچال نگهداری کرد.
روش تهیه عصاره استخوان:
می توان به طور مستقیم قلم استخوان را در سوپ یا آش یا کته (شله) کودک انداخته و یا عصاره آن را تهیه و به تدریج مورد استفاده قرار داد. برای تهیه عصاره، قلم گوساله، بز یا گوسفند را به مدت دو ساعت در آب جوشانده و عصاره به دست آمده را می توان برای دو ماه در فریزر و یا برای چهار روز در یخچال نگهداری کرد.
روش تهیه آرد مخلوط غلات و حبوبات:
نسبت این مخلوط دو به یک است؛ یعنی چهار قسمت غلات (برنج یا گندم) به علاوه ۲ قسمت حبوبات (لوبیا، سویا یا نخود) است.
غلات و حبوبات را تمیز کرده و بشویید.
حبوبات را در داخل ماهی تابه و روی شعله ملایم به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه تفت دهید.
غلات را در داخل ماهی تابه و روی شعله ملایم به مدت کمتر از ۱۰-۵ دقیقه تفت دهید.
سپس حبوبات و غلات را بخوبی آسیاب کنید و سپس آنها را از الک بسیار ریز رد کنید.
آرد حاصل را می توان در ظرف در بسته و در محل خشک به مدت چهار ماه نگهداری کنید.
این آرد منبع بسیار خوبی از پروتئین و انرژی است و می توان از آن در تهیه انواع سوپ ها و یا به صورت فرنی استفاده کرد.
روش های مقوی کردن غذا:
غذاها با آب کم پخته شود و تکه های گوشت و حبوبات و سیب زمینی و سبزی ها بعد از پخته شدن له شود و به صورت پوره استفاده شود.
مقدار کمی کره، روغن زیتون یا روغن مایع به غذای کودک اضافه شود.
بر روی نان یا بیسکوییت کودک کمی کره یا روغن مالیده شود.
از انواع مغزها به صورت پودر شده مثل بادام، گردو و پسته در صورتی که آلرژی نداشته باشد در غذای کودک استفاده شود.
«محمد مهدی تقوی طلب»، کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان شهرستان بختگان
کشف و توقیف بیش از ۱۱۵ فرآورده غیرمجاز مکمل‌های ورزشی در یکی از باشگاه‌های استان فارس
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز، از کشف و توقیف بیش از ۱۱۵ فرآورده غیرمجاز مکمل‌های ورزشی در یکی از باشگاه‌های استان فارس خبر داد.
به گزارش روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، دکتر «محمدجواد خشنود» بیان کرد: در راستای نظارت بر باشگاه های ورزشی و مقابله با توزیع غیر مجاز مکمل‌های ورزشی، بازرسان دانشگاه علوم پزشکی شیراز با هماهنگی و اخذ دستور مقامات محترم قضایی استان، ضمن بازرسی از یکی از باشگاه های بدن سازی، بیش از ۱۱۵ قلم مکمل ورزشی فاقد مجوز را کشف و توقیف کردند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، اظهار کرد: در پی گزارش‌های واصله و پیگیری‌های مستمر کارشناسان حوزه غذا و دارو، با هماهنگی بازرسان معاونت، تیم نظارتی متشکل از کارشناسان مجرب به همراه نمایندگان قضایی و ضابطین انتظامی، اقدام به بازرسی از یکی از باشگاه‌های بدنسازی کردند که در نتیجه این عملیات، تعداد ۱۱۵ عدد انواع مکمل‌ها و فرآورده‌های سلامت‌محور فاقد مجوز قانونی کشف و توقیف شد.
وی افزود: ارزش تقریبی این فرآورده‌ها بالغ بر یک میلیارد و پانصد و نود میلیون ریال برآورد شده که شامل انواع مکمل‌های تقویتی، چربی‌سوز، افزایش‌دهنده حجم عضلات و سایر فرآورده‌های مورد استفاده ورزشکاران بود.
معاون غذا و دارو دانشگاه با تأکید بر خطرات جدی مصرف این‌گونه فرآورده‌های غیرمجاز برای سلامت جامعه به‌ویژه جوانان و ورزشکاران تصریح کرد: مصرف مکمل‌های غیرمجاز که در بسیاری موارد حاوی ترکیبات دارویی ناشناخته و غیر قانونی و مضر هستند، می‌تواند موجب بروز عوارض جبران‌ناپذیری نظیر نارسایی کبد، آسیب شدید کلیه، اختلالات عصبی و هورمونی، بیماری‌های قلبی و حتی مرگ شود.
دکتر خشنود ضمن قدردانی از حمایت دستگاه قضایی و همکاری نیروهای انتظامی افزود: معاونت غذا و دارو با تمام توان نظارتی خود در راستای صیانت از سلامت مردم و نظارت بر عملکرد باشگاه‌ها، عطاری‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی اقدام خواهد کرد و از عموم شهروندان تقاضا داریم در صورت مشاهده هرگونه تخلف، موضوع را به سامانه ۱۹۰ و یا مراجع نظارتی دانشگاه گزارش دهند.
لزوم بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی برای ارتقای نظام سلامت و توسعه حوزه آموزش و پژوهش
سی و یکمین نشست کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی، با حضور نماینده ولی‌فقیه در استان فارس و امام‌جمعه شیراز، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز و جمعی از اعضای کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی در دفتر امام جمعه شیراز برگزار شد.
رئیس دانشگاه در این نشست با قدردانی از تلاش‌های اعضای کارگروه، استمرار برگزاری نشست‌های علمی و پژوهشی را اقدامی مؤثر در پیشبرد اهداف کلان نظام سلامت کشور و بهبود روند علمی، آموزشی و پژوهشی دانشگاه دانست.
سید بصیر هاشمی، با تأکید بر جایگاه ممتاز دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سطح ملی و منطقه‌ای، گفت: حضور اساتید فرهیخته و چهره‌های ماندگار در این دانشگاه، پشتوانه‌ای ارزشمند است که باید با بهره‌گیری هدفمند از این توانمندی‌ها، زمینه‌ساز ارتقای کیفیت آموزش، سلامت جامعه و ارائه خدمات درمانی مؤثر به بیماران باشیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، آینده‌نگری در حوزه سلامت و پزشکی را ضروری دانست و گفت: برنامه‌ریزی هوشمندانه و استفاده از ظرفیت‌های موجود باید به گونه‌ای باشد که اثرات مثبت آن در نظام سلامت و زندگی مردم ملموس و ماندگار باشد.
در ادامه این نشست، آیت‌الله دکتر «لطف‌الله دژکام» نماینده ولی‌فقیه در استان فارس و امام‌جمعه شیراز، با تجلیل از تلاش‌های علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی، بر نقش مؤثر این نشست‌ها در شکل‌گیری تحولات بنیادین علمی در کشور تأکید کرد و گفت:این نشست‌ها بستر‌ساز اندیشه‌ورزی، نوآوری و تعالی در حوزه سلامت و پزشکی کشور هستند.
کامران باقری لنکرانی رییس کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی، با اشاره به تداوم برگزاری این نشست‌ها به‌عنوان فرصتی ارزشمند، بر هم‌افزایی علمی برای ارتقای سطح سلامت جامعه و توسعه دانش بومی تأکید کرد.
در بخش علمی نشست، موضوعات گوناگون در حوزه فلسفه پزشکی و مباحث پژوهشی از جمله «مبانی فلسفی طب متعالی» مطرح شد و اعضای کارگروه به تبادل نظر و ارائه دیدگاه‌های تخصصی در این زمینه پرداختند.
برخورد قاطع با مراکز غیر مجاز زیبایی/شناسایی و تعطیلی ۴ مرکز غیرمجاز زیبایی طی یک ماه گذشته در شیراز
حفظ سلامت و امنیت شهروندان، چهار مرکز غیرمجاز ارائه دهنده خدمات زیبایی در شهر شیراز، طی تیر ماه سال جاری شناسایی و تعطیل شد.
معاون درمان دانشگاه با اعلام این خبر گفت: بازدیدهای نظارتی به صورت مستمر و با شدت در حال انجام است و در این زمینه با مراکز غیرمجاز که سلامت مردم را به خطر می‌اندازند، قاطعانه برخورد می شود.
امین نیاکان، از شهروندان درخواست کرد تا در این خصوص با مجموعه سلامت همکاری کرده و در صورت مشاهده هرگونه فعالیت مراکز غیرمجاز، مراتب را به کارشناسان این حوزه از طریق شماره تلفن‌های ۱۸۱۹ و ۱۹۰ اطلاع دهند.
او، گفت: سلامت مردم، خط قرمز مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز است و با هر کسی که سلامت شهروندان را به خطر بیندازد، با جدیت تمام برخورد می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ، گفت: داشتن یک سبک زندگی سالم با پرهیز از دخانیات، ورزش منظم و افزایش مصرف میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه، گام هایی عملیاتی و کارآمد در این زمینه است که توصیه می شود با توجه بیشتری در برنامه روزمره گنجانده شود.
همواره غذاهای تازه مصرف کنیم/ از ترشی ها و غذاهای دودی پرهیز کنیم
او، گفت: یکی از مواردی که در دهه های اخیر به کاهش روند ابتلا به سرطان معده منجر شده، اختراع یخچال و در پی آن، افزایش امکان مصرف غذاهای تازه تر بوده که بر همین اساس لازم است به یاد داشته باشیم مصرف غذاهای تازه، با تاکید بر مصرف میوه ها و سبزی ها، از جمله اقدامات پیشگیرانه در زمینه کاهش خطر سرطان معده است.
این مقام مسئول، گفت: پرهیز از مصرف زیاد ترشی ها و غذاهای حاوی نشاسته بالا، پرهیز از غذاهای دودی شده و غذاهای سرخ شده، دیگر توصیه های این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده بود.
دکتر زنگوری با اشاره به تقسیم بندی درجه ابتلا به سرطان معده در چهار دسته مختلف گفت: تشخیص در مرحله ابتدایی، شانس بهبودی را تا ۹۵ درصد افزایش می دهد؛ این در حالی است که در مرحله پیشرفته این میزان به کمتر از ۱۰ درصد کاهش می یابد و همین امر ضرورت توجه جدی تر افراد به نشانه های هشدار دهنده یاد شده را افزایش می دهد.
هشدار درباره مصرف خودسرانه داروهای ضداسید معده و پیامدهای آن/اهمیت تشخیص زودهنگام در بهبود سرطان معده
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز مصرف خودسرانه، بی رویه و طولانی مدت داروهای ضد اسید معده را موجب کاهش اسیدهای ضروری در محیط معده و افزایش خطر رشد تومورها دانست.
دکتر «وحید زنگوری» متخصص جراحی عمومی و فلوشیپ جراحی سرطان با معرفی مهم ترین نشانه های ابتلا به سرطان معده، داشتن یک سبک زندگی سالم را راهکاری عملیاتی برای پیشگیری از این بیماری عنوان کرد.
شناسایی زودهنگام و به موقع؛ کلید بهبودی و امیدبخشی
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ضمن بیان این موضوع که سرطان معده روند رشد آهسته ای را طی می کند، شناسایی زودهنگام و به موقع را موجب پیشرفت قابل توجه در روند بهبودی و درمان بیماران دانست و گفت: طی سال های گذشته سرطان معده از رتبه نخست شایع ترین سرطان دنیا، به رتبه پنج رسیده و یافته های پژوهشی در ایران نیز از جای گرفتن این سرطان در رتبه های چهار تا پنج از لحاظ شیوع در میان ایرانیان خبر می دهد؛ اما از نظر میزان مرگ و میر مبتلایان، این بیماری همچنان در صدر سرطان ها در دنیا قرار دارد.
دکتر زنگوری ادامه داد: در کنار این آمارها خوب است به این نکته نیز توجه داشته باشیم که با پیشرفت علم در سال های اخیر، امید به زندگی در بیماران مبتلا به سرطان معده، با رشد حدود دو برابری، به ۳۰ درصد افزایش یافته و در این زمینه، تشخیص به موقع، مهم ترین موضوع مورد توجه و افزایش امیدها در این زمینه است.
دردهای طولانی مدت در ناحیه زیر جناغ سینه را جدی بگیریم
پزشک فلوشیپ جراحی سرطان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: اگرچه سرطان معده در مراحل ابتدایی نشانه مشخصی ندارد، اما مواردی نیز می تواند به عنوان زنگ هشدار، به تشخیص به موقع منجر شود که نخستین مورد، دردهای طولانی مدت در ناحیه زیر جناغ سینه است.
او با بیان اینکه مواجهه با چنین دردهایی نباید موجب نگرانی افراد شود، توضیح داد: این دردها در اثر طیف وسیعی از عوامل ایجاد می شود که از اضطراب تا تومورها را در بر دارد و در بیشتر موارد نیز ناشی از زخم های اثنی عشر است که به کمک درمان های معمولی قابلیت بهبودی دارد، اما در صورت مزمن شدن، همچنین در سنین بالای ۴۵ سال، در صورت مشاهده کم خونی در فرد مبتلا و همراه بودن با تهوع و استفراغ خونی، به صورت جدی تری از سوی پزشک پیگیری می شود.
دکتر زنگوری همچنین به کاهش وزن به میزانی که معادل بیش از ۱۰ درصد وزن، در بازه زمانی کمتر از ۶ ماه و غیر مرتبط با رژیم های لاغری باشد را دیگر نشانه هشدار دهنده ای برشمرد که لازم است جدی گرفته شود و اضافه کرد: کم خونی ها به ویژه در آقایان و از نوع فقر آهن؛ تهوع و استفراغ بدون دلیل مشخص که به مرور نیز در فاصله های زمانی کمتری تکرار شود و هرگونه خونریزی دستگاه گوارش در استفراغ یا مدفوع، دیگر نشانه های هشدار دهنده در زمینه سرطان معده است.
آیا ابتلا به عفونت های معده نگران کننده است؟
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه به عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطان معده پرداخت و با اشاره به عفونت های اچ پایلوری معده در ردیف این عوامل گفت: عفونت معده به تنهایی نمی تواند عامل ابتلا به سرطان معده محسوب شود؛ اما خطر تبدیل محیط معده به محیط سرطانی را تا سه برابر افزایش می دهد، با این وجود روند درمان این عفونت ها تنها با تشخیص پزشک قابل پیگیری است.
پزشک فلوشیپ جراحی سرطان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ثبت بالاترین آمار ابتلا به عفونت معده در کشورهای آفریقایی و در عین حال کمترین آمار سرطان معده در این کشورها را گویای این موضوع دانست که ابتلا به این عفونت ها نمی تواند به تنهایی به عنوان عاملی نگران کننده در نظر گرفته شود.
او کاهش اسیدهای ضروری در محیط معده را از دیگر عوامل زمینه ساز عنوان کرد و ادامه داد: یکی از مواردی که متاسفانه در عموم جامعه شاهد آن هستیم، مصرف بی رویه، خودسرانه و طولانی مدت داروهای ضد اسید معده است که با از بین بردن اسیدهای ضروری معده، موجب رشد باکتری های غیرمفید در محیط معده و تبدیل شدن به خطر تومورهای سرطانی می شود.
سیگار و سرطان معده
مصرف دخانیات، پیشینه خانوادگی ابتلا به سرطان معده و همچنین پولیپ های معده که اغلب به صورت خوش خیم بروز پیدامی کند، از دیگر مواردی بود که دکتر زنگوری به آنها اشاره کرد.
اهمیت توجه به تناسب وزن، پیش از بارداری
تغذیه در دوران قبل از بارداری تاثیر زیادی بر روند بارداری دارد.
به طوری که تغذیه نامناسب در دوران پیش از بارداری می تواند رشد و نمو جنین را تحت تاثیر قرار دهد؛ همچنین کمبود مواد مغذی در دوران قبل از بارداری می تواند موجب کاهش ذخایر مواد مغذی و تاثیر منفی بر باروری شود.
برای داشتن یک بارداری و زایمان ایمن، توصیه می شود بانوان موارد زیر را در نظر داشته باشند:
۱.برنامه غذایی مناسب داشته باشید: رعایت سه اصل «تعادل»، «تناسب» و «تنوع» در این زمینه اهمیت دارد. یعنی در روز به مقدار کافی، متناسب و به شکل متنوع از انواع مواد غذایی در گروه های غذایی اصلی استفاده کند.
۲. قبل از باردار شدن تا حد امکان وزن خود را به محدوده BMI طبیعی برسانید. در صورتی که BMI فرد کمتر از ۵/۱۸ یا بالاتر از ۲۵ باشد، باید رژیم غذایی متناسب در نظر گرفته شود.
۳ .از سه ماه قبل از بارداری تا پایان بارداری، روزانه یک عدد قرص ترکیبی اسید فولیک و ید، مطابق دستورالعمل مصرف کنید. مصرف اسید فولیک قبل از بارداری، از تولد نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبی پیشگیری می کند. ید موجود در مکمل ترکیبی اسیدفولیک و ید، برای تامین میزان ید موردنیاز بدن و پیشگیری از هیپوتیروئیدی مادرزادی نوزاد ضروری است.
۴.در صورت وجود کم خونی قبل از بارداری بهتر است درمان صورت پذیرد. بسته به شدت آنمی میزان مصرف مکمل آهن متفاوت است. استفاده از منابع غذایی غنی از آهن در هنگام درمان کم خونی ضروری است.
۵.در صورت ابتلا به دیابت و چاقی ( ۳۰ ≤BMII ) لازم است کاهش وزن تا رسیدن به محدوده BMI طبیعی صورت گیرد. علاوه بر کنترل مرتب قند و چربی خون، مصرف غذاهای کم چرب و غنی از کربوهیدرات های مرکب با اندیس گلایسمی پائین و مصرف غذاهای حاوی فیبر و همچنین انجام منظم تمرین های ورزشی توصیه شود.
توصیه های تغذیه ای برای افراد لاغر با BMI کمتر از ۱۸ و نیم
تنوع غذایی را رعایت کرده و از انواع گروه های غذایی اصلی شامل نان و غلات، سبزی ها، میوه ها، شیر و لبنیات و گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها، به میزان توصیه شده استفاده شود.
در وعده صبحانه از غذاهای پر انرژی مثل عسل، مربا و کره، سرشیر، خامه، ترکیب ارده و شیره انگور یا شیره خرما استفاده شود.
علاوه بر سه وعده اصلی غذایی، از ۲ یا ۳ میان وعده استفاده شود.
در میان وعده ها از بیسکوییت (ترجیح بر نوع ساده است)، شیر، بستنی، کلوچه، نان و پنیر، خرما، سیب زمینی پخته، میوه های تازه و خشک و انواع مغزها بادام، گردو، پسته، فندق استفاده شود.
برای تحریک اشتها، از انواع چاشنی ها در طبخ غذاها استفاده شود.
توصیه های تغذیه ای برای افراد دارای اضافه وزن با BM بیشتر از ۲۵
با استفاده از میان وعده ها، حجم غذا در وعده های اصلی را کاهش دهید.
مصرف قند و شکر و خورا کی هایی مانند انواع شیرینی، شکلات، آب نبات، نوشابه های گازدار، شربت ها و آب میوه های صنعتی، مربا، عسل و مواردی از این دست را بسیار محدود کنید.
از مصرف زیاد نان، برنج و ما کارونی خودداری کنید.
نان مصرفی باید از آرد سبوس دار تهیه شده باشد (نان سنگک، نان جو و..) و در عوض نان های فانتزی مثل انواع باگت و نان ساندویچی به میزان کمتری مصرف شود.
شیر و لبنیات مصرفی از نوع کم چرب انتخاب شود.
گوشت را تا حد امکان چربی گرفته و مرغ و ماهی را بدون پوست مصرف کنید.
از مصرف فرآورده های گوشتی پرچربی مثل سوسیس، کالباس، همبرگر، کله پاچه و مغز خودداری کنید.
به جای گوشت قرمز، بیشتر از گوشت های سفید، به ویژه ماهی استفاده کنید.
مصرف سالاد و یا سبزی ها، قبل یا همراه با غذا توصیه می شود.
روغن مصرفی را از انواع مایع گیاهی انتخاب کنید.
غذاها را بیشتر به شکل آب پز و بخارپز و یا تنوری، تهیه و مصرف کنید.
از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده پرهیز شود.
«زهرا قریب مطلق»، کارشناس تغذیه واحد بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان قادرآباد
اجرای پویش ملی پیش به سوی حذف هپاتیت
معاون بهداشت دانشگاه در این نشست با اشاره به اجرای پویش ملی پیش به سوی حذف هپاتیت C» گفت: هپاتیت یک بیماری خاموش، اما قابل پیشگیری و درمان است و این پویش فرصتی برای توجه بیشتر به آن است.
اورنگ ایلامی، گفت: شعار جهانی امسال «پیش به‌سوی حذف هپاتیت C» است که بر رفع موانع اجتماعی، اقتصادی و اطلاع‌رسانی برای دسترسی همگانی به خدمات پیشگیری و درمان تأکید دارد.
ایلامی، گفت: افراد در معرض خطر، مانند بیماران خاص یا کسانی که سابقه دریافت فرآورده‌های خونی دارند، در اولویت آزمایش رایگان قرار گرفته‌اند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به دسترسی رایگان به داروهای مؤثر، گفت: هپاتیت C در صورت تشخیص به‌موقع، کاملاً قابل درمان است و در سال گذشته بیش از ۱۰ هزار تست تشخیص سریع در فارس انجام شده که منجر به شناسایی موارد مثبت و آغاز درمان شده است.
تقویت سلامت نوزادان با ترویج تغذیه با شیر مادر
دکتر ایلامی در آستانه فرارسیدن هفته جهانی تغذیه با شیر مادر، از اجرای برنامه‌های گسترده آموزشی و حمایتی برای ترویج شیردهی خبر داد.
این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیر مادر را عاملی حیاتی برای رشد و سلامت نوزادان دانست و گفت: تغذیه انحصاری با شیر مادر تا ۶ ماهگی، طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش مرگ‌ومیر کودکان است.
او ادامه داد: شعار امسال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر، «حمایت از شیر مادر؛ اولویت امروز، سلامت فردا» است و دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در همین راستا اقداماتی انجام خواهد داد.
این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیان کرد: از جمله اقدامات مهم که در راستای ترویج فرهنگ تغذیه با شیر مادر صورت گرفته می‌توان به راه‌اندازی دومین بانک شیر کشور در بیمارستان حضرت زینب شیراز، تربیت ۲۲ مشاور تخصصی و ۲ مدرس ملی و فعالیت ۲۶ مرکز مشاوره شیردهی در استان اشاره کرد.
دکتر ایلامی تاکید کرد: میانگین تغذیه انحصاری با شیر مادر در فارس ۴.۶ ماه است که بالاتر از میانگین کشوری ارزیابی شده است.
هشدار درباره افزایش حوادث غرق‌شدگی؛ آموزش، نجات‌بخش جان
در ادامه نشست خبری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به آمار نگران‌کننده حوادث غرق‌شدگی در فارس اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، ۸۹ مورد فوت ناشی از غرق‌شدگی در استان ثبت شده که نسبت به سال قبل افزایش داشته است.
او افزود: غرق‌شدگی یکی از قابل پیشگیری‌ترین علل مرگ است که عمدتاً در استخرهای کشاورزی، رودخانه‌ها و کانال‌ها رخ می‌دهد. در همین راستا، پویش پیشگیری از غرق‌شدگی همزمان با هفته اول مرداد و با مشارکت نهادهایی چون هلال‌احمر، آموزش و پرورش و رسانه‌ها در استان فارس درحال برگزاری است.
معاون بهداشت دانشگاه با تأکید بر نقش آموزش عمومی، تجهیزات ایمنی و نظارت مستمر خانواده‌ها اظهار کرد: پیشگیری از غرق‌شدگی مستلزم آگاهی والدین، آموزش شنا از سنین پایین، پرهیز از ورود به منابع آبی ناایمن و رعایت اصول ایمنی است. حضور بی‌وقفه والدین در کنار کودکان هنگام شنا و استفاده از وسایل محافظتی مانند جلیقه نجات، می‌تواند از بروز بسیاری از حوادث ناگوار جلوگیری کند.
دکتر ایلامی در پایان با تاکید بر نقش رسانه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و خانواده‌ها در ارتقای سلامت عمومی، خاطرنشان کرد: تحقق اهداف سلامت‌محور، از جمله حذف هپاتیت، افزایش تغذیه با شیر مادر و کاهش حوادث غرق‌شدگی، تنها با همکاری جمعی، آموزش مستمر و حساس‌سازی اجتماعی امکان‌پذیر است.
تصمیم‌سازی پژوهش‌محور، محور تحول و پیشرفت دانشگاه است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با تأکید بر نقش بنیادین پژوهش در نظام سلامت، تصمیم‌سازی مبتنی بر داده‌های علمی را رویکرد اصلی مدیریت دانشگاه برشمرد.
دکتر سید بصیر هاشمی در نشست شورای پژوهشی دانشگاه، با قدردانی از تلاش‌های اعضای این شورا و همکاران حوزه پژوهش، پژوهش را زیربنای تصمیم‌سازی هوشمندانه در نظام سلامت توصیف کرد.
او، با بیان اینکه مغز متفکر دانشگاه در پژوهش و آموزش نهفته است، گفت: دانشگاه پژوهش‌محور، در تراز ملی و بین‌المللی نقش‌آفرین خواهد بود و از همین‌رو، سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در دانشگاه باید مبتنی بر تحلیل‌های پژوهشی و نیازهای واقعی جامعه انجام شود.
دکتر هاشمی، شورای پژوهشی را از ارکان اصلی ارتقای علمی و تحقیقاتی دانشگاه دانست و گفت: «دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تکیه بر ظرفیت‌های پژوهشی خود توانسته در میان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، جایگاهی اثرگذار به‌دست آورد؛ و این مسیر، با نگاه آینده‌محور در دوره جدید مدیریتی با قوت پیگیری می‌شود.
او، با اشاره به رویکرد حمایتی هیئت‌رئیسه دانشگاه نسبت به بدنه پژوهشی، از تلاش برای رفع چالش‌ها و پاسخ به مطالبات اعضای هیات علمی گروه‌های پژوهشی خبر داد و تأکید کرد: سرمایه‌گذاری در پژوهش، سرمایه‌گذاری برای آینده نظام سلامت است و گسترش فرهنگ پژوهش‌محور در میان دانشجویان، مسیر دانشگاه را به سمت نوآوری و کارآفرینی هموار می‌سازد.
تاکید بر استفاده هوشمندانه از ظرفیت اساتید پژوهشی
در ادامه این نشست، دکتر «کوروش عزیزی» مشاور عالی رئیس دانشگاه، با تأکید بر انتخاب هدفمند اعضای هیات علمی گروه‌های پژوهشی، گفت: این اعضا از توان علمی بالا و دیدگاهی راهبردی برخوردارند و بهره‌برداری هوشمندانه از این ظرفیت، نقش مؤثری در ارتقای علمی دانشگاه و پاسخگویی به نیازهای نظام سلامت دارد.
دکتر «حمید محمدی» معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه نیز در این نشست، گزارشی از وضعیت فعلی و اقدامات شورای پژوهشی، فهرست اولویت‌های پژوهشی، آیین‌نامه پژوهشگران یک درصد برتر و چالش‌های موجود در حوزه پژوهش ارائه کرد.
در ادامه، اعضای شورای پژوهشی دانشگاه، نقطه‌نظرات، پیشنهادها و ایده‌های خود را در حوزه‌های گوناگون مطرح کردند.
خیرین و سازمان‌های مردم‌نهاد، بازوی مؤثر توسعه خدمات درمانی در فارس هستند
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، نقش‌آفرینی مؤثر خیرین سلامت و سازمان‌های مردم‌نهاد در بهبود خدمات درمانی به بیماران خاص را اقدامی ارزشمند و راهبردی دانست و بر تقویت همکاری با این نهادها تأکید کرد.
دکتر «سید بصیر هاشمی» در نشست هم‌اندیشی با انجمن حمایت از بیماران ام‌اس فارس، با اشاره به اهمیت مشارکت‌های مردمی در حوزه سلامت، گفت: استفاده هدفمند از ظرفیت خیرین و سازمان‌های مردم‌نهاد، می‌تواند سهم قابل توجهی در گسترش خدمات درمانی ایفا کند. این همراهی، مسیر درمان را برای بیماران هموارتر می‌سازد و از فشارهای اقتصادی، اجتماعی و روانی آنان می‌کاهد.
نگاه ویژه دانشگاه به بیماران خاص
رئیس دانشگاه با تأکید بر رویکرد علمی، انسانی و نظام‌مند در خدمت‌رسانی به بیماران خاص، افزود: از ابتدای فعالیت تیم مدیریتی جدید، تلاش کردیم با ایجاد انسجام بیشتر میان حوزه‌های درمانی، حمایتی و اجتماعی، روند خدمات‌رسانی به بیماران خاص را بهبود ببخشیم.»
دکتر هاشمی با اشاره به خدمات دانشگاه به بیماران مبتلا به ام‌اس، گفت: تاکنون ۹ هزار و ۱۴۳ بیمار مبتلا به ام‌اس در سطح شهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز شناسایی شده‌اند، از پیشرفت پروژه‌ای مهم در حوزه توانبخشی خبر داد و گفت: بیمارستان توانبخشی خیرساز در شهر صدرا ،در آینده ای نزدیک می تواند بخشی از خدمات توانبخشی مورد نیاز بیماران مبتلا به ام‌اس را در استان پوشش دهد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تأکید بر عزم جدی مجموعه دانشگاه برای حمایت از بیماران خاص، خاطرنشان کرد: در چارچوب اختیارات قانونی، درخواست‌ها و نیازهای انجمن حمایت از بیماران مبتلا به ام‌اس با جدیت پیگیری خواهد شد و دانشگاه از هیچ تلاشی برای رفع مشکلات این بیماران دریغ نخواهد کرد.
او، با اشاره به پیشرفت‌های حوزه پزشکی و توسعه زیرساخت‌های درمانی در استان، گفت: با همدلی همکاران حوزه سلامت و همراهی خیرین، شاهد ارتقای کیفیت زندگی بیماران خاص و بهبود روند درمان آنها باشیم.
در این نشست، اعضای انجمن حمایت از بیماران ام‌اس نیز با قدردانی از رویکرد حمایتی دانشگاه و همراهی متخصصان حوزه سلامت، خواستار تقویت حمایت‌های دانشگاهی برای ارتقای کیفیت خدمات درمانی و توانبخشی به این بیماران شدند.
این نشست در ادامه تعامل سازنده دانشگاه علوم پزشکی شیراز با نهادهای مردمی و با هدف ارتقای خدمات به بیماران خاص، برگزار شد.
ارزیابی میدانی خدمات تغذیه‌ای با رویکرد ارتقای کیفیت رفاه دانشجویی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز به همراه جمعی از اعضای هیأت رئیسه، به‌صورت سرزده از سلف‌سرویس مرکزی دانشجویان بازدید کرد و روند ارائه خدمات تغذیه‌ای را از نزدیک مورد بررسی قرار داد.
دکتر «سید بصیر هاشمی» در این بازدید، با تأکید بر اهمیت ارتقا خدمات رفاهی، گفت: این بازدید در نظارت میدانی و ارزیابی مستمر خدمات تغذیه‌ای دانشجویان انجام شد تا از مطلوب بودن کیفیت، رعایت اصول بهداشتی و فرآیندهای پخت و توزیع غذا اطمینان حاصل شود.
او، با حضور در فضای سلف‌سرویس مرکزی، ضمن گفت‌وگو با تعدادی از دانشجویان و صرف ناهار در کنار آنان، از نزدیک در جریان دیدگاه‌ها، پیشنهادها و دغدغه‌های آنها قرار گرفت. همچنین با مسوولان و کارکنان سلف‌سرویس درباره روند فعالیت روزانه، چالش‌ها و نیازهای احتمالی گفت و گو کرد.
دکتر هاشمی، ارتقای زیرساخت‌های خدمات تغذیه‌ای را یکی از اولویت‌های دانشگاه در تابستان جاری عنوان کرد و افزود: نوسازی تجهیزات، بهبود فضای فیزیکی و ارتقای کیفیت طبخ غذا از برنامه‌هایی است که با هدف افزایش رضایتمندی دانشجویان دنبال می‌شود.
رئیس دانشگاه در پایان این بازدید، بر تداوم پایش میدانی و تقویت سازوکارهای نظارتی برای ارتقای خدمات رفاهی در سطح دانشگاه تأکید کرد.
کمبود ۵ هزار دستگاه آمبولانس در کشور نیازمند تأمین فوری منابع است
نشست مشترک دکتر «محمدرضا ظفرقندی» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونین وزارت بهداشت با رئیس و اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در محل بیمارستان قلب شهید رجایی تهران برگزار شد و در این نشست، موضوعات مهمی پیرامون چالش‌ها و راهکارهای حوزه سلامت کشور مورد بررسی قرار گرفت.
محمدرضا ظفرقندی، گفت: عمر استاندارد آمبولانس‌ها در دنیا ۷ سال است، اما در کشور ما آمبولانس‌هایی با عمر ۱۶ سال هنوز در حال فعالیت هستند.
ظفرقندی، گفت: در حال حاضر با کمبود ۵ هزار آمبولانس در کشور مواجه هستیم و لازم است با حمایت مجلس و دولت، اقدامات اساسی در این حوزه صورت گیرد.
او، با تأکید بر اهمیت تخصیص کامل بودجه مصوب مجلس به وزارت بهداشت، گفت: اگر بودجه تصویب شده به صورت کامل در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد، ما می‌توانیم با افتخار پرچم بهداشت و درمان را بالا نگه داریم.
در عین حال، نظارت بر مصرف این بودجه نیز ضروری است.
وزیر بهداشت با اشاره به آمادگی کامل حوزه سلامت برای مواجهه با بحران‌ها، گفت: تمامی سناریوهای بحران در حوزه سلامت پیش‌بینی شده و آمادگی لازم برای مقابله با آنها وجود دارد. در جنگ ۱۲ روزه نیز کادر سلامت به صورت شبانه‌روزی فعالیت کرده و مجروحان را در کمترین زمان ممکن درمان کردند.
ظفرقندی، گفت: برنامه پزشک خانواده آماده اجرا بوده و اگر حمایت‌های لازم، به ویژه حمایت بودجه‌ای انجام شد، نظام ارجاع نیز به‌زودی به اجرا درخواهد آمد.
قرار بود این برنامه از ابتدای تیرماه اجرایی شود اما به دلیل شرایط جنگی به تعویق افتاد. اکنون نظام ارجاع آماده است و نیازمند همراهی مجلس برای اجراست.
او، گفت: برنامه جامع سواد سلامت و خودمراقبتی آماده رونمایی است.
هدف ما این است که با ورود به تلفن همراه مردم و ایجاد ارتباط مستقیم، اطلاعات سلامت را در دسترس قرار دهیم تا آگاهی عمومی نسبت به بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی افزایش یابد.
این مقام مسئول، گفت: نباید شرایطی پیش آید که ۵۰ درصد مردم دیابت داشته باشند اما از بیماری خود بی‌خبر باشند.
وزیر بهداشت، گفت: مسائل و دغدغه‌های مطرح‌شده توسط نمایندگان مجلس، توسط معاونین وزارت بهداشت پیگیری می شود تا به نتایج عملی منجر شود.
در این جلسه، نقاط ضعف و قوت حوزه سلامت در راستای ارائه خدمات بهتر به مردم و تأمین منافع ملی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
اصول تغذیه سالم در محیط کار؛ راهکاری برای افزایش بهره وری و تمرکز
افراد شاغل که بخش قابل توجهی از جمعیت فعال جامعه را تشکیل می دهند، حداقل یک سوم و یا حتی نیمی از زمان روزانه خود را در محیط کار می گذرانند و به طور معمول یک وعده غذایی و یک میان وعده خود را در محیط کار مصرف می کنند.
تامین غذای مغذی و سالم همواره ارتقاء سلامت کارکنان را به دنبال داشته است، بنابراین کارمندان برای حفظ سلامت و افزایش بازده کاری به تغذیه مناسب نیاز دارند؛ نحوه تغذیه در محیط کار می تواند به افزایش استرس نیز کمک کند؛ بدین گونه که استرس همراه با تغذیه نامناسب و بی تحرکی، زمینه را برای ابتلا به بیماری های مزمن فراهم می کند.
سطح هورمون های مولد استرس مانند کورتیزول با مصرف غذا های چرب و هورمون آدرنالین در اثر مصرف زیاد قند و شکر و کافئین (موجود در چای، قهوه و نوشابه) در خون بالا می رود.
مصرف قندها و کربوهیدرات های ساده مانند قند و شکر، نان های سفید و بدون سبوس و برنج سفید در محیط کار اگر چه در کوتاه مدت به بالا رفتن قند خون کمک می کند، ولی با تحریک ترشح انسولین در بدن، ورود گلوکز به سلول را تسریع کرده و در نهایت کاهش قند خون و عوارض ناشی از آن مانند خستگی، خواب آلودگی و کاهش بازده کاری را به دنبال دارد.
با تغییرات جزئی از جمله کاهش مصرف قند و کافئین در محیط کار و رعایت اصل تنوع در برنامه غذایی روزانه (استفاده از پنج گروه غذایی اصلی یعنی گروه نان و غلات، گروه سبزی ها، گروه میوه ها، گروه گوشت و حبوبات و تخم مرغ و مغزها، گروه شیر و لبنیات) می توان به حفظ تعادل قند خون و همچنین افزایش دریافت ریزمغذی ها کمک کرد که نتیجه آن علاوه بر حفظ سلامت و کاهش عوامل خطر بیماری های مزمن، افزایش کارایی و افزایش بازده کاری کارکنان در محیط های کار است.
تغذیه کارکنان نوبت کار (شیفتی):
در مراکزی مانند کارخانه ها، بیمارستان ها، ادارات و فرودگاه ها که چند نوبت (شیفت) کاری دارند، رعایت نظم در برنامه غذایی روزانه، توزیع مناسب انرژی در وعده های غذایی، مصرف غذاهای متنوع با گنجاندن گروه های غذایی اصلی و توجه به زمان مصرف غذا در کاهش خستگی، بهبود عملکرد کارکنان و افزایش کارایی موثر است.
بعد از اتمام شیفت کاری، مصرف یک لیوان شیر کم چرب همراه با دو عدد خرما قبل از خواب، در بهبود خواب موثر است.
باید توجه داشت که زیاده روی در مصرف غذاهای نشاسته ای به علت حجیم بودن، می تواند موجب خواب آلودگی و خستگی شده و بازده کاری را کاهش دهد.
لازم است افرادی که نوبت های شب کاری دارند:
وعده اصلی غذای خود را در بعد از ظهر و یک وعده غذایی در نیمه زمان شیفت داشته باشند.
غذاهای چرب و سنگین و پُر ادویه که سبب خواب آلودگی و کاهش کارایی می شود مصرف نکنند.
در وعده غذایی خود گوشت کم چربی (به ویژه ماهی و مرغ) به شکل کبابی و یا آب پز، سبزی های تازه و سالاد، نان های سبوس دار، حبوبات و ماست کم چرب مصرف نمایند.
در وعده غذایی خود از انواع منابع پروتئینی مثل انواع گوشت ها، حبوبات و تخم مرغ (آب پز) استفاده کنند.
شیر و مواد لبنی از جمله ماست، پنیر و کشک نیز علاوه بر تامین املاحی مانند کلسیم و فسفر، از منابع خوب پروتئینی به شمار می روند؛ منابع غذایی پروتئینی، با افزایش ناقل های شیمیایی مانند نور اپی نفرین سبب افزایش هوشیاری و رفع خواب آلودگی می شود.
با مصرف میوه در بین دو وعده غذایی، ویتامین های مورد نیاز به خصوص ویتامین های گروه B و C که در کاهش فشار های کاری و استرس سودمند است به مقدار کافی تامین می شود.
توصیه های کلی برای داشتن تغذیه مناسب در محل کار:
با توجه به اینکه تداوم کار نشسته و بدون تحرک می تواند موجب اختلال در کارکرد دستگاه گوارش و در نهایت یبوست شود، بهتر است از نان و غلات سبوس دار استفاده کنید, به عنوان مثال به جای مصرف نان های تهیه شده از آرد سفید (مانند نان لواش، تافتون و باگت)، نان سنگک و یا نان جو مصرف کنید.
در صورتی که امکان انتخاب غذا در رستوران محل کار وجود دارد، غذاهای بخارپز، آب پز و یا کبابی را به غذا های پُر چربی و سرخ شده ترجیح دهید.
به جای گوشت قرمز، غذاهایی که با ماهی و مرغ تهیه شده اند مصرف کنید و در صورتی که امکان انتخاب وجود ندارد، تمام چربی های گوشت قرمز را قبل از مصرف جدا کنید.
به جای نوشابه های گازدار که مقدار زیادی مواد قندی و کافئین وارد بدن کرده و جذب کلسیم را نیز مختل می نماید، از نوشیدنی های سالم مانند آب، دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده کنید.
اگر در محیط کار غذاهایی مانند عدسی و یا خوراک لوبیا سرو می شود، آنها را به خورشت های چرب و غذاهای سرخ شده ترجیح دهید؛ غذاهایی که با حبوبات تهیه شده اند نه تنها منبع خوب پروتئین هستند بلکه به علت دارا بودن فیبر، به سلامت بدن کمک می کنند.
فیبر علاوه بر تنظیم حرکات دستگاه گوارش، جذب چربی ها و مواد قندی را کاهش می دهد.
در میان وعده ها، به جای مصرف مواد قندی و شیرینی و یا بیسکویت، بهتر است از انواع سبزی و صیفی جات مانند خیار، گوجه فرنگی، کاهو، هویج و میوه ها و یا لقمه هایی مثل نان و پنیر و سبزی که در منزل تهیه شده اند، استفاده کنید.
«لیلا یاری» کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان بیضا
برخورد قاطع با متخلفان سودجو در حوزه سلامت
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز در پنجمین کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دانشگاه، از رسیدگی به ۶۱۷ پرونده تخلف بهداشتی، درمانی، غذایی و دارویی در یک ماه گذشته خبر داد.
امین نیاکان، گفت: برخورد قانونی با متخلفان و فعالان سودجو در حوزه بهداشت، درمان و دارو، به عنوان تهدیدکنندگان سلامت جامعه، امری ضروری است و به عنوان یکی از اولویت های اصلی دانشگاه، با جدیت در دستور کار قرار دارد.
نیاکان، با تاکید بر اهمیت نظارت مستمر بر مراکز بهداشتی و درمانی، گفت: دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تمام توان و با همکاری سایر نهادهای نظارتی، به دنبال حفظ سلامت جامعه است و در این راه، هیچ‌گونه مماشاتی با متخلفان نخواهد داشت.
او، گفت: از ۶۱۷ پرونده تخلف بهداشتی، درمانی، غذایی و دارویی که در یک ماه گذشته مورد بررسی و رسیدگی قرار گرفت، ۵۶ پرونده درمانی، ۴۸ پرونده تعرفه‌ای، ۴۹۱ پرونده بهداشتی، ۱۷ پرونده مواد غذایی و ۵ پرونده دارویی بوده است..
این مقام مسئول، گفت: از مردم نیز خواست در صورت مشاهده هرگونه تخلف در حوزه سلامت، مراتب را از طریق سامانه های ۱۹۰ و ۱۸۱۹ اطلاع دهند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.
پنجمین کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دانشگاه، با حضور معاون درمان، معاون غذا و دارو، دبیر و کارشناسان کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دانشگاه، مدیر نظارت اعتباربخشی و صدور پروانه‌ها، نماینده اداره کل تعزیرات حکومتی استان فارس و نماینده سازمان نظام پزشکی برگزار شد.
اهمیت مراقبت های دوران بارداری
مراقبت های بارداری پس از مثبت شدن آزمایش بارداری ارایه می شود.
مراقبت های معمول بارداری طی هشت بار مراجعه در دو نیمه اول و دوم بارداری (۲ بار در نیمه اول و ۶ بار در نیمه دوم) به مادر باردار ارایه می شود؛ زمان ملاقات های معمول بارداری عبارت است از: هفته ۶ تا ۱۰، هفته ۱۶ تا ۲۰ ، هفته ۲۴ تا ۳۰، هفته ۳۱ تا ۳۴، هفته ۳۵ تا ۳۷، هفته ۳۸، هفته ۳۹ و هفته ۴۰ بارداری؛ در اولین مراجعه مادر باردار در هر هفته بارداری، پس از گرفتن شرح حال اولیه متناسب با هفته بارداری، مراقبت های لازم به مادر باردار ارائه می شود.
در اولین مراجعه مادر باردار، پس از ارائه مراقبت ها از سوی ماما، معاینه از سوی پزشک انجام می شود؛ در این معاینه، پزشک ضمن انجام معاینه فیزیکی، پرونده مادر یا شرح حال و ارزیابی و نتیجه آزمایش ها و سونوگرافی (در صورت وجود) را بررسی و نتیجه ارزیابی کامل خود را در فرم مراقبت بارداری ثبت می کند.
هر زمان که مشکلات دهان و دندان در مادر مشاهده شد، ضروری است به دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان ارجاع شود؛ بررسی و معاینات دهان و دندان در سه ماهه اول بارداری تا پایان هفته چهاردهم بارداری؛ سه ماهه دوم از هفته پانزدهم تا پایان هفته بیست و هشتم بارداری و در سه ماهه سوم از هفته بیست و نهم تا زمان زایمان، در نظر گرفته می شود.
واکسن توأم: بهترین زمان برای تزریق واکسن توأم در مادر باردار که ایمن سازی کامل ندارد، از هفته بیست و هفتم تا سی و ششم بارداری (۴ هفته قبل از تاریخ احتمالی زایمان) است؛ اگر به هر دلیل مراجعه مادر برای دریافت مراقبت ها به تاخیر افتاد، بهتر است تزریق واکسن حداقل دو هفته قبل از تاریخ احتمالی زایمان باشد.
آنفلوانزا: به خانم هایی که در فصل شیوع آنفلوانزا باردار هستند، توصیه می شود واکسن غیر فعال آنفلوانزای فصلی را دریافت نمایند؛ تزریق در طول بارداری منعی ندارد.
تغذیه مناسب: آنچه در تغذیه مادر باردار اهمیت دارد، تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی است؛ بهترین راه، استفاده از همه گروه های اصلی غذایی یعنی گروه نان و غلات، گروه میوه ها، گروه سبزی ها، گروه شیر و لبنیات، گروه گوشت، تخم مرغ و گروه حبوبات و مغزدانه هاست.
حرکت جنین: معمولاً اولین حرکت جنین توسط مادر در هفته های ۱۶ تا ۲۰ احساس می شود.
سونوگرافی: به طور معمول در هفته ۱۶ تا ۱۸ ( از شروع هفته ۱۶ تا قبل از پایان هفته ۱۸ بارداری) و در هفته های ۳۱ تا ۳۴ بارداری، سونوگرافی درخواست می شود.
سونوگرافی هفته های ۱۶ تا ۱۸ بارداری به منظور بررسی تعداد جنین، محل جفت، سن بارداری، اندازه های جنینی و بررسی سلامت ظاهری جنین و سونوگرافی هفته های ۳۱ تا ۳۴ بارداری به منظور بررسی وضعیت رشد جنین، میزان مایع آمنیوتیک، نمایش جنین، محل جفت و اختلالات جفتی درخواست می شود.
شکایت های شایع: این شکایت ها در نیمه اول شامل دردناک و حساس شدن پستان ها، تکرر ادرار، خستگی، تهوع و استفراغ صبحگاهی، افزایش بزاق دهان، افزایش ترشحات مهبلی، تغییر خُلق و خو و رفتار، سوزش سر دل و ویار و در نیمه دوم شامل پُر رنگ شدن پوست نقاطی از بدن مانند هاله سینه ها و ناف، یبوست، نفخ، افزایش ترشحات مهبلی، کمر درد، سوزش سر دل و تکرر ادرار است؛ این حالات برای مادر مضر نبوده و صرفاً به علت سازگاری بدن با تغییرات بارداری است.
علائم نیازمند مراقبت ویژه در بارداری:
لکه بینی یا خونریزی، کاهش یا نداشتن حرکت جنین، آبریزش، سر درد و تاری دید، تب و لرز، درد شکم و پهلو و یا درد سر دل، سوزش یا درد هنگام ادرار، تنگی نفس و تپش قلب، ورم اندام ها، استفراغ شدید و مداوم، عفونت و درد شدید دندان و افزایش ناگهانی وزن (بیش از یک کیلوگرم در هفته)؛ مادر باردار با داشتن این علائم باید به سرعت به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه های سلامت، پایگاه های پزشک خانواده و خانه های بهداشت، مراجعه کند.
کلاس آمادگی برای زایمان:
به منظور ترویج زایمان طبیعی و آموزش مادران در مورد فرایند زایمان و آماده کردن وی، مادر باید از هفته ۲۰ بارداری به کلاس های آمادگی برای زایمان معرفی شود.
این کلاس ها از هفته ۲۰ بارداری به مدت ۸ جلسه به منظور آشنایی مادر با مباحث تئوری بارداری و زایمان و پس از زایمان و مباحث عملی شامل تمرین های عصبی عضلانی، اصلاح وضعیت ها، تکنیک صحیح تنفس و آرام سازی تشکیل می شود؛ مادر باردار می تواند با یک نفر همراه به انتخاب خودش در این کلاس ها شرکت کند.
مشکلات ادراری تناسلی: این مشکلات شامل سوزش ادرار، درد هنگام ادرار، درد زیر دل، ترشحات غیر طبیعی و بد بوی واژینال، خارش و سوزش واژن و زخم ناحیه تناسلی است.
بررسی و معاینات دهان و دندان:
ارتقای خدمات رفاهی و تغذیه‌ای دانشجویان در دستور کار مسئولان دانشگاه است
در ادامه تلاش‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای بهبود سطح خدمات رفاهی و تغذیه‌ای دانشجویان، مشاور عالی رئیس دانشگاه، از خوابگاه احمدبن موسی(ع) در پردیس شهید دوران بازدید کرد.
در این بازدید که با همراهی جمعی از مدیران دانشگاهی انجام شد، وضعیت تغذیه، بهداشت محیط، سلامت عمومی و رفاه دانشجویان از نزدیک مورد بررسی قرار گرفت.
مشاورعالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در حاشیه این بازدید با اشاره به نگاه ویژه دانشگاه به نقش‌آفرینی دانشجویان، گفت: دانشجو، محور اصلی دانشگاه است و حمایت از رفاه، سلامت و مطالبه‌گری مسوولانه دانشجویان، از رویکردهای کلیدی ما به شمار می رود. وی همچنین بر لزوم تقویت نظارت‌ها در حوزه خدمات تغذیه‌ای تأکید کرد.
کوروش عزیزی، با بیان اینکه درب اتاق رئیس دانشگاه همواره به روی دانشجویان باز است، گفت: ارتباط مستقیم و بی‌واسطه با دانشجویان، یکی از ارزش‌های مدیریتی دانشگاه است و از نظرات و دغدغه‌های آنان استقبال می‌کنیم. درب اتاق بنده نیز همواره برای شنیدن مسائل و پیشنهادهای دانشجویان باز است.
او، از افتتاح سلف‌سرویس بیمارستان آموزشی بوستان تا پایان شهریورماه خبر داد و افزود: هدف‌گذاری ما، آغاز ارائه خدمات تغذیه‌ای به دانشجویان از مهرماه در این مرکز جدید است؛ اقدامی که در ارتقای کیفیت و سهولت دسترسی به غذای سالم و مناسب انجام می‌شود.
استفاده از ظرفیت شوراهای صنفی برای بهبود فرآیندها
دکتر عزیزی همچنین با اشاره به نقش مشورتی شوراهای صنفی، خاطرنشان کرد: استفاده از خلاقیت و ظرفیت‌های شوراهای دانشجویی، مسیر تصمیم‌گیری و رفع چالش‌ها را هموارتر می‌کند. ما از این همراهی و همفکری استقبال می‌کنیم و آن را بخشی از بدنه مدیریتی دانشگاه می‌دانیم.
در ادامه این بازدید، دکتر «سعید حمیدی‌زاده» مدیر امور دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با اشاره به نگاه جدی مدیریت دانشگاه به بهبود خدمات صنفی، گفت: ارتقای سطح خدمات رفاهی به ویژه در مجموعه خوابگاه‌های پردیس، از اولویت‌های مهم معاونت فرهنگی و دانشجویی در دوره جدید است.
همواره به یاد داشته باشید که داروهای مورد استفاده توسط والدین و بزرگسالان می تواند برای کودکان خطرناک باشد؛ از این داروها می توان به داروهای مخدر، داروهای مورد استفاده در درمان بیماری های اعصاب و روان، داروهای قلبی و عروقی و داروهای ضد دیابت اشاره کنیم؛ مصرف اشتباهی و مسمومیت شدید منجر به مرگ کودک، بروز پیدا کرده توسط داروها، گزارش شده است.
علائم هشدار دهنده و اقدام فوری:
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بلافاصله با اورژانس یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم (DPIC) تماس بگیرید:
حالت تهوع و استفراغ مکرر
خواب آلودگی غیر معمول یا کاهش سطح هوشیاری
کبودی یا رنگ پریدگی دور لب
ضعف و بی حالی غیر معمول
تشنج یا حرکات غیر ارادی
همیشه به خاطر داشته باشید که مداخله سریع می تواند از بروز عوارض شدید یا مرگ کودک جلوگیری کند.
راهکارهای پیشگیری و نگهداری ایمن داروها:
داروها را در قفسه های قفل دار و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
هر بار پیش از مصرف، دارو و دوز آن را براساس دستور پزشک مجدداً بررسی نمایید.
فقط از ابزار اندازه گیری دارویی استاندارد که از داروخانه قابل تهیه هستند، استفاده کنید.
دستورالعمل پزشک و برچسب دارو را به دقت مطالعه کنید.
قبل از استفاده از داروها بروشور مربوطه را مطالعه کنید.
هر دارویی که در منزل وجود دارد، مسوولیتی بر دوش خانواده است؛ ایمنی کوچک ترین اعضای خانواده به مراقبت دقیق ما بستگی دارد.
دکتر «امید مرادی» عضو هیات علمی گروه داروسازی بالینی، دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
خطر مسمومیت دارویی در کودکان؛ چند ثانیه غفلت کافی است
مصرف داروها در بزرگسالان و کودکان به طور چشمگیری در حال افزایش است و همزمان دسترسی به محصولات غیردارویی خانگی مانند شوینده ها، لوازم آرایشی و آفت کش ها) خطر بروز تماس های ناخواسته و بدون نظارت را بالا برده است.
گروه‌های سنی پایین‌تر (به ویژه کودکان نوپا) به دلیل رفتار دهانی و تقلید اعمال بزرگسالان، در معرض بلع یا تماس تصادفی با دارو و مواد شیمیایی قرار دارند؛ اشتباهات دوزی چه در منزل و چه در مراکز درمانی، از جمله استفاده نادرست از قاشق های خانگی به جای وسایل مدرّج و سوء مصرف دوزهای تکراری یا مسیر اشتباه تجویز، به دفعات به مراکز کنترل مسمومیت گزارش شده است.
بیشترین میزان مواجهه در گروه سنی کودکان زیر پنج سال اتفاق می افتد و شایع ترین داروهای مصرف شده در این گروه، مسکن ها و مکمل ها و داروهای گیاهی بوده است؛ در میان داروهای پُر کاربرد، شایع ترین علت ایجاد مسمومیت، داروی استامینوفن است و بیشترین مرگ و میرهای این گروه سنی ناشی از مسمومیت با داروهای از دسته داروهای مسکن ها و داروهای قلبی بوده است.
چرا کودکان در برابر مسمومیت دارویی آسیب پذیرند؟
کودکان توانایی تشخیص دارو از خوراکی های معمولی را ندارند و به همین دلیل کوچک ترین غفلت مراقبتی می تواند به بلع تصادفی دارو توسط کودکان منجر شود؛ علاوه بر این، با توجه به سیستم متابولیک و وزن کم، بدن این گروه سنی ظرفیت محدودی برای دفع و تحمل داروها دارد و دوز بی خطر دارو برای بزرگسالان ممکن است برای کودک کشنده باشد.
عوامل شایع مسمومیت تصادفی:
جذابیت رنگ، شکل و طعم شربت ها یا قرص های روکش دار
دسترسی آسان به داروهای رها شده در منزل
خطاهای مراقبتی شامل فراموشی نوبت قبلی یا اشتباه در دوزینگ داروی مصرفی کودکان
استفاده از قاشق های خانگی به جای وسایل سنجش دقیق مانند سرنگ، پیمانه مدرج و قاشق دارویی
پیامدهای بالینی مصرف بیش از حد داروها:
بروز پیامدهای بالینی در دسته داروهای مختلف با توجه به اثرات آنها متفاوت است؛ همچنین علایم مسمومیت های دارویی در کودکان، در هر بیمار ممکن است متفاوت باشد.
در ادامه مشکلات اصلی ایجاد شده توسط دسته داروهای پُر کاربرد بررسی می شود.
فرآورده های حاوی استامینوفن:
استامینوفن یک داروی بسیار پُر کاربرد است، از این دارو به عنوان یک تسکین دهنده و کاهنده تب در کودکان استفاده می‌شود؛ این دارو به صورت فرآوده های مختلف مانند قطره، شربت، قرص و شیاف در دسترس است و همچنین در کنار سایر داروها در فرآورده های کنترل کننده علایم سرماخوردگی استفاده می شود.
این دارو به عنوان شایع‌ترین علت بروز مسمومیت دارویی در کودکان شناخته می شود؛ مهمترین آسیب ایجاد شده توسط داروی استامینوفن در دوزهای بالا (مسمومیتزا)، آسیب کبدی و بروز نارسایی کبدی است؛ بروز آسیب کبدی تنها پس از چند ساعت تا چند روز پس از استفاده از دوز نادرست دارو می تواند بروز پیدا کند و تشخیص سریع و اقدام برای درمان بیمار بسیار حیاتی است؛ از علایم مربوطه می توان به تهوع، استفراغ، ضعف و بی‌حالی، درد شکمی و افت سطح هوشیاری اشاره کرد.
شربت های ضد سرفه و آنتی هیستامین ها:
این دسته داروها با توجه به مصرف بالا در کنترل علایم مربوط به سرماخوردگی نیازمند مراقبت فراوان هستند؛ از این دسته دارویی می توان به داروهای دیفن هیدرامین، سیتریزین، لوراتادین، پرومتازین و کلرفنیرامین اشاره کرد؛ انتخاب استفاده از این دارو با توجه به سنین مختلف در کودکان متفاوت است؛ راهنمایی ارائه شده توسط داروساز و تجویز پزشک معالج در دوزهای صحیح از این داروها با توجه به سن و وزن کودک، بسیار حائز اهمیت است؛ از علایم استفاده از داروی ناصحیح و دوزهای اشتباه می توان به اُفت سطح هوشیاری و خواب آلودگی، بروز تشنج و مرگ اشاره کنیم.
داروهای مسکن و ضد التهاب:
این دسته دارویی به عنوان یکی از پُر کاربردترین داروهای مورد استفاده در کودکان و بزرگسالان شناخته می شوند؛ از این دسته دارویی می توان به داروهای ایبوبروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن اشاره کرد.
مصرف ناخواسته و یا اشتباه از این داروها در کودکان می تواند سبب بروز آسیب های جدی در این گروه سنی شود؛ انتخاب داروی مناسب و استفاده از دوز صحیح در این دسته دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ استفاده از این داروها باید بر اساس تجویز پزشک و مشاوره داروساز انجام شود؛ شایع ترین مشکلات ایجاد شده به واسطه مسمومیت در این دسته دارویی، مشکلات گوارشی شامل سوء هاضمه، دل درد و خونریزی گوارشی است؛ همچنین این داروها می توانند سبب بروز نارسایی کلیوی و کبدی شوند.
رعایت اصول ایمنی و پیشگیری از غرق شدگی
غرق شدگی به عنوان یکی از جدی ترین و فوری ترین اورژانس های پزشکی، سالانه جان ده ها هزار نفر را در سراسر جهان می گیرد؛ بر اساس آخرین گزارش های سازمان جهانی بهداشت، غرق شدگی سومین علت مرگ و میر ناشی از آسیب های غیر عمدی در جهان محسوب می شود.
در کشور ما نیز این معضل به ویژه در فصل گرما و در مناطق ساحلی و رودخانه ای به چالشی جدی برای نظام سلامت تبدیل شده است؛ آمارهای رسمی نشان می دهد که سالانه بیش از هزار نفر در ایران بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست می دهند و متاسفانه یکی از مهم ترین قربانیان این حوادث گروه سنی کودکان و نوجوانان ( یک تا چهارده سال) هستند. عددی که با توجه به قابل پیشگیری بودن بیشتر این موارد، نیازمند توجه و اقدام فوری است.
در سال گذشته رتبه های اول تا سوم مرگ ناشی از غرق شدگی را استان های خوزستان، فارس و مازندران به خود اختصاص دادند.
با رعایت اصول ایمنی می توان از بسیاری از این حوادث جلوگیری کرد:
شنا در مناطق ایمن:
– تنها در مناطق نظارت شده از سوی نجات غریق شنا کنید.
– از شنا در رودخانه های خروشان، دریاهای طوفانی یا مناطق ناشناخته خودداری کنید.
همراهی بزرگسالان:
– کودکان باید همواره تحت نظارت مستقیم بزرگسالان شنا کنند؛ نظارت بدون حواس پرتی، دور از موبایل و گفتگوهای طولانی را فراموش نکنید.
– حتی در آب های کم عمق نیز کودکان را تنها رها نگذارید.
استفاده از تجهیزات ایمنی:
– برای کودکان و افراد کم تجربه از جلیقه نجات مناسب استفاده کنید.
– از تجهیزات باد کردنی مثل حلقه های شنا به عنوان جایگزین جلیقه نجات استفاده نکنید.
محیط های آبی را حصارکشی کنید:
– استخرهای خانگی باید با نرده های بلند ۱.۲ متر و قفل ایمنی مجهز شوند.
– پس از استفاده، اسباب بازی ها را از آب خارج کنید (کودکان برای برداشتن آنها به آب می روند).
توجه به هشدارها:
– به تابلوهای هشدار و دستورالعمل های نجات غریق ها توجه کنید.
– از شنا در شرایط آب و هوایی نامساعد (باد شدید، موج های بلند) خودداری کنید.
احتیاط در فعالیت های آبی:
– از شیرجه زدن در آب های کم عمق یا ناشناخته پرهیز کنید چرا که می تواند به آسیب نخاعی و مرگ منجر شود.
– در قایق سواری حتما از جلیقه نجات استفاده نمایید.
پیشگیری از خستگی و گرفتگی عضلات:
– پیش از شنا غذای سنگین مصرف نکنید و از فعالیت شدید در آب خودداری کنید.
– در صورت احساس خستگی یا سرما فورا از آب خارج شوید.
کمک به مصدومان:
– در صورت مواجهه با فرد غرق شده، فورا با اورژانس ۱۱۵ یا نجات غریق تماس بگیرید.
– اگر آموزش ندیده اید، به طور مستقیم وارد آب نشوید؛ از وسایل کمکی (چوب، طناب) استفاده کنید.
به یاد داشته باشید: غرق شدگی خاموش و سریع است! حتی در آب های کم عمق نیز احتیاط کنید.
پیشگیری از غرق شدگی نیازمند مشارکت همگانی و مسوولیت پذیری فردی است؛ با رعایت این اصول و آموزش آنها به دیگران، می توانیم جامعه ای ایمن تر بسازیم.
ما نیز می کوشیم در جهت افزایش آگاهی شهروندان، قدمی برداریم؛ با مشارکت همه، می توانیم در کاهش قربانیان ناشی از غرق شدگی، موثر باشیم.
غلام علی ارسلانی
کارشناس واحد مدیریت خطر و کاهش بلایا مرکز بهداشت شهدای والفجر
هپاتیتB ؛ یک تهدید خاموش، اما قابل کنترل و پیشگیری/ واکسیناسیون مؤثرترین راه پیشگیری از هپاتیت B است
هپاتیت B یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی مزمن در جهان است که می‌تواند عوارض جدی برای کبد ایجاد کند. اگرچه این بیماری در بسیاری از موارد بدون علامت است، اما در صورت درمان نشدن می‌تواند به نارسایی کبد، سیروز و حتی سرطان کبد منجر شود.
برخلاف تصور عموم، راه‌های پیشگیری، تشخیص و کنترل مؤثر این بیماری در دسترس است و آشنایی با این بیماری می‌تواند نقش بزرگی در کاهش شیوع و پیشگیری از عوارض آن ایفا کند.
هپاتیت B چیست؟
هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که سلول‌های کبد را هدف قرار می‌دهد. این ویروس باعث التهاب کبد می‌شود. شدت بیماری از یک عفونت خفیف چند هفته‌ای تا یک بیماری مزمن برای تمام طول عمر، متغیر است.
در برخی از افراد، سیستم ایمنی بدن ویروس را طی چند ماه از بین می‌برد (عفونت حاد)، اما در برخی دیگر، ویروس برای سال‌ها یا حتی تا پایان عمر در بدن باقی می‌ماند (عفونت مزمن). افراد مبتلا به نوع مزمن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های شدید کبدی قرار دارند.
راه‌های انتقال ویروس هپاتیت B
ویروس هپاتیت B بسیار مقاوم است و می‌تواند در خارج از بدن تا هفت روز زنده بماند. انتقال این ویروس از راه خون و مایعات بدن انجام می‌شود. راه‌های اصلی انتقال شامل موارد زیر است:
انتقال از مادر به نوزاد
این شایع‌ترین راه انتقال در کشورهای در حال توسعه است. نوزادی که از مادر آلوده متولد می‌شود، در صورت عدم دریافت درمان پیشگیرانه، به احتمال زیاد دچار هپاتیت مزمن می شود.
تماس جنسی محافظت‌نشده
ویروس از راه ترشحات جنسی نیز منتقل می‌شود، بنابراین استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم توصیه می‌شود.
استفاده مشترک از وسایل برنده یا تزریقی
استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک (به‌ویژه در مصرف‌کنندگان مواد مخدر)، تیغ، وسایل تاتو یا سوراخ کردن بدن در مراکز غیربهداشتی می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود.
انتقال از طریق فرآورده‌های خونی
اگرچه در اغلب کشورها خون‌های اهدایی غربالگری می‌شود، اما در برخی مناطق هنوز خطر انتقال از راه خون آلوده وجود دارد.
نشانه های هپاتیت B
یکی از چالش‌های اصلی در کنترل هپاتیت B این است که بسیاری از مبتلایان در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند. این افراد بدون آگاهی، ممکن است ناقل بیماری به دیگران باشند.
در مواردی که علائم ظاهر می‌شود، اغلب شامل موارد زیر است:
تب خفیف
خستگی و بی‌حالی مداوم
درد شکم به‌ویژه در ناحیه راست بالای شکم (محل کبد)
تهوع، استفراغ و بی‌اشتهایی
تیره شدن رنگ ادرار
زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)
درد مفاصل یا عضلات
این نشانه ها ممکن است ۶ هفته تا ۶ ماه پس از ورود ویروس به بدن ظاهر شود.
تشخیص هپاتیت B
هپاتیت B از راه آزمایش خون قابل شناسایی است. آزمایش‌های خاصی برای بررسی وجود آنتی‌ژن ویروس، آنتی‌بادی‌ها و وضعیت عملکرد کبد انجام می‌شود. برخی از آزمایش‌های رایج عبارتند از:
آنتی‌ژن سطحی ویروس (HBsAg) :اگر مثبت باشد، فرد به ویروس آلوده است.
Anti-HBs: نشان‌دهنده‌ی ایمنی بدن در برابر ویروس است (مثلاً پس از واکسیناسیون).
Anti-HBc: نشان‌دهنده‌ی تماس قبلی با ویروس است.
HBV DNA: میزان ویروس فعال در خون را نشان می‌دهد.
تشخیص به‌موقع می‌تواند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد و از انتقال آن به دیگران جلوگیری کند.
واکسیناسیون؛ خط مقدم پیشگیری
واکسیناسیون مؤثرترین راه پیشگیری از هپاتیت B است. واکسن این بیماری در سه نوبت طی شش ماه تزریق می‌شود. در اغلب کشورها واکسیناسیون هپاتیت B از نوزادی آغاز می‌شود.
چه کسانی باید واکسینه شوند؟
همه نوزادان (به‌ویژه در ۲۴ ساعت اول پس از تولد)
افرادی که با فرد مبتلا در یک خانه زندگی می‌کنند.
کارکنان حوزه سلامت و پزشکی
مصرف‌کنندگان مواد تزریقی
افرادی که روابط جنسی پرخطر دارند
بیماران دیالیزی، تالاسمی، هموفیلی یا مبتلا به نقص سیستم ایمنی
آیا درمانی وجود دارد؟
درمان هپاتیت B بسته به نوع عفونت (حاد یا مزمن) متفاوت است:
عفونت حاد:
در اکثر موارد، نیازی به درمان دارویی نیست و بدن به‌تنهایی ویروس را دفع می‌کند. اما باید بیمار تحت نظر باشد و عملکرد کبد مرتب بررسی شود.
عفونت مزمن:
برای بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن، داروهایی تجویز می‌شود که ویروس را کنترل کرده و از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری می‌کند. درمان ممکن است طولانی‌مدت و نیازمند پیگیری منظم باشد.
زندگی با هپاتیت B
فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن می‌تواند زندگی طبیعی و سالمی داشته باشد، به شرط آن‌که:
تحت نظر پزشک باشد.
داروهای خود را منظم مصرف کند.
از مصرف الکل پرهیز کند.
تغذیه سالم و ورزش منظم داشته باشد.
از انتقال بیماری به دیگران پیشگیری کند (به عنوان مثال با رعایت نکات بهداشتی، پرهیز از اهدای خون و محافظت در روابط جنسی)
سخن پایانی
هپاتیت B یک بیماری مهم، ولی قابل کنترل است. با واکسیناسیون، آموزش، رعایت نکات بهداشتی و تشخیص زودهنگام می‌توان از ابتلا و گسترش آن جلوگیری کرد. بیایید با افزایش آگاهی، از سلامت خود و عزیزان‌مان محافظت کنیم.
«ابوذر کشاورزی»، کارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
چه سردردهایی را باید جدی بگیریم
سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که تقریباً همه ما در طول زندگی تجربه کرده‌ایم؛ گاهی بعد از یک روز پر استرس، گاهی به‌دلیل کم‌خوابی یا حتی خستگی ساده و شاید هم علت های دیگر، اما این سوال در ذهن وجود دارد که چه سردردهایی را باید جدی بگیریم؟
وحید رضا استوان، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، در این گفت‌وگو با وبدا به این پرسش، پاسخ می‌دهد.
متخصص مغز و اعصاب سردردهای مزمن را سردردهایی برشمرد که بیش از ۳ ماه ادامه داشته باشد و فرد در طول ماه بیش از ۱۵ روز این درد را تجربه کند، اما سردردهایی که کمتر از این بازه زمانی رخ دهد، به عنوان سردردهای اپیزودیک شناخته می شوند.
استوان، گفت: سردردهای اولیه شامل میگرن، سردرد خوشه‌ای، تنشی و سردرد ناشی از مصرف بیش از حد داروها هستند، این نوع سردردها ممکن است کیفیت زندگی را کاهش دهند، اما تهدیدکننده حیات یا باعث ایجاد آسیب دائمی نمی‌شوند.
او ادامه داد: در مقابل، سردردهای ثانویه می‌توانند به دلیل عفونت‌های مغزی، تومورهای مغزی، التهاب عروقی، افزایش فشار داخل جمجمه، خونریزی مغزی یا ضربه شدید به سر ایجاد شوند و نیاز به بررسی اورژانسی دارند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بررسی یافته‌های بالینی و معاینه دقیق را برای افتراق سردردهای اولیه از ثانویه دارای اهمیت دانست و گفت: شدت سردرد، محل آن، زمان شروع، مدت رسیدن به اوج و تغییرات نسبت به دوره‌های قبلی، همگی در تشخیص موثر هستند.
استوان درباره علائم هشداردهنده سردرد و چه زمانی باید سردردهای مزمن را جدی بگیریم، گفت: اگر سردرد به‌طور ناگهانی و شدید آغاز شود که فرد تابحال تجربه نکرده و یا برای اولین بار در سن بالای ۵۰ سال دچار سردرد شود، لازم است به پزشک متخصص مغزو اعصاب مراجعه کند.
او افزایش دفعات یا شدت سردرد، همراهی آن با تب، حالت تهوع و استفراغ، تغییر سطح هوشیاری، تشنج، ضعف یا بی‌حسی یک‌طرفه و سایر علائم عصبی، را از نشانه‌های جدی برشمرد که لازم است فرد برای ارزیابی بیشتر به پزشک متخصص مغزو اعصاب مراجعه کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز یادآورشد: بروز سردرد های ثانویه همراه با کاهش وزن نیز از علائمی است که نباید نادیده گرفته شود و لازم است فرد آن را جدی بگیرد.
اهمیت «مغذی سازی» و «مقوی سازی» غذای کودک
چگونه با تهیه آرد مخلوط غلات و حبوبات، غذای کودک مغذی شود؟
کودکان برای رشد جسمی و ذهنی به مواد مغذی خاصی نیاز دارند که با تغذیه مناسب و مغذی می توان این نیازها را برآورده کرد.
تغذیه نامناسب می تواند منجر به عوارضی مانند تاخیر در رشد، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری ها شود.
از همین رو لازم است برای تامین نیازهای تغذیه ای و همینطور تامین انرژی موردنیاز کودک، غذای کودکان مغذی و مقوی سازی شود.
مغذی کردن غذا:
اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزایش مقدار پروتئین، ویتامین ها (مانند A، C و …) و املاح غذا (مانند کلسیم، آهن، روی و …) را مغذی کردن غذا می گویند.
مقوی کردن غذا:
اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزایش مقدار انرژی غذا را مقوی کردن غذا می گویند.
مقوی و مغذی کردن غذا برای تمام کودکان، به ویژه کودکان بیمار، دچار اختلال رشد، سوء تغذیه و یا نارس در زمان تولد توصیه می شود.
از آنجایی که مغذی کردن غذا می تواند باعث افزایش حجم غذای کودک شود، لازم است مغذی کردن به همراه مقوی سازی غذای کودک انجام شود.
راهکارهایی برای مغذی کردن غذا:
پس از معرفی تمام گروه های غذایی می توان، پودر جوانه غلات و حبوبات به غذا هایی مثل سوپ و فرنی با شیر مادر اضافه کرد.
اضافه کردن گوشت یا مرغ به غذا
استفاده از انواع حبوبات پخته شده مثل عدس و ماش
اضافه کردن تخم مرغ آب پز به سوپ یا ماکارونی یا پلو پس از طبخ
استفاده از انواع سبزی های زرد و نارنجی مثل هویج، کدو حلوایی و انواع سبزی های برگ سبز مثل جعفری و شوید به غذا
از دادن سوپ های رقیق یا بدون محتویات سوپ به کودک خودداری شود.
به انواع سبزی های پخته، سوپ یا آش کمی پنیر پاستوریزه اضافه شود.
در کودکان بالای یک سال کمی شیر پاستوریزه گاو به سوپ اضافه شود.
عصاره استخوان قلم گوسفند یا گاو به غذای کودک اضافه شود.
کمی ماست پاستوریزه به میوه ها اضافه شود.(ماست میوه ای)
انواع پودر مغزها مانند گردو، بادام و پسته به میوه ها، حریره، فرنی و شیر برنج اضافه شود.
در تهیه غذای کودک از گوشت با استخوان مثل ران مرغ یا ماهیچه گوسفند استفاده شود تا پروتئین و املاح بیشتری به بدن کودک برسد.
تهیه جوانه ها:
غلات (مانند گندم) و حبوبات (مانند عدس یا ماش) را بعد از پاک کردن و شستن، به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس کرده و سپس آب آن را خالی کرده و به صورت غیر فشرده در یک ظرف ریخته و روی ظرف را با پارچه بپوشانید. هر ۸-۷ ساعت یک بار محتویات ظرف را خیس کرده تا جوانه زدن شروع شود و بعد از گذشت حدود ۲ روز می توان از جوانه ها برای تهیه سوپ استفاده کرد. جوانه ها را می توان حدود یک هفته در یخچال نگهداری کرد.
روش تهیه عصاره استخوان:
می توان به طور مستقیم قلم استخوان را در سوپ یا آش یا کته (شله) کودک انداخته و یا عصاره آن را تهیه و به تدریج مورد استفاده قرار داد. برای تهیه عصاره، قلم گوساله، بز یا گوسفند را به مدت دو ساعت در آب جوشانده و عصاره به دست آمده را می توان برای دو ماه در فریزر و یا برای چهار روز در یخچال نگهداری کرد.
روش تهیه آرد مخلوط غلات و حبوبات:
نسبت این مخلوط دو به یک است؛ یعنی چهار قسمت غلات (برنج یا گندم) به علاوه ۲ قسمت حبوبات (لوبیا، سویا یا نخود) است.
غلات و حبوبات را تمیز کرده و بشویید.
حبوبات را در داخل ماهی تابه و روی شعله ملایم به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه تفت دهید.
غلات را در داخل ماهی تابه و روی شعله ملایم به مدت کمتر از ۱۰-۵ دقیقه تفت دهید.
سپس حبوبات و غلات را بخوبی آسیاب کنید و سپس آنها را از الک بسیار ریز رد کنید.
آرد حاصل را می توان در ظرف در بسته و در محل خشک به مدت چهار ماه نگهداری کنید.
این آرد منبع بسیار خوبی از پروتئین و انرژی است و می توان از آن در تهیه انواع سوپ ها و یا به صورت فرنی استفاده کرد.
روش های مقوی کردن غذا:
غذاها با آب کم پخته شود و تکه های گوشت و حبوبات و سیب زمینی و سبزی ها بعد از پخته شدن له شود و به صورت پوره استفاده شود.
مقدار کمی کره، روغن زیتون یا روغن مایع به غذای کودک اضافه شود.
بر روی نان یا بیسکوییت کودک کمی کره یا روغن مالیده شود.
از انواع مغزها به صورت پودر شده مثل بادام، گردو و پسته در صورتی که آلرژی نداشته باشد در غذای کودک استفاده شود.
«محمد مهدی تقوی طلب»، کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان شهرستان بختگان
کشف و توقیف بیش از ۱۱۵ فرآورده غیرمجاز مکمل‌های ورزشی در یکی از باشگاه‌های استان فارس
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز، از کشف و توقیف بیش از ۱۱۵ فرآورده غیرمجاز مکمل‌های ورزشی در یکی از باشگاه‌های استان فارس خبر داد.
دکتر محمدجواد خشنود، گفت: نظارت بر باشگاه های ورزشی و مقابله با توزیع غیر مجاز مکمل‌های ورزشی، بازرسان دانشگاه علوم پزشکی شیراز با هماهنگی و اخذ دستور مقامات محترم قضایی استان، ضمن بازرسی از یکی از باشگاه های بدن سازی، بیش از ۱۱۵ قلم مکمل ورزشی فاقد مجوز را کشف و توقیف کردند.
خشنود، گفت: در پی گزارش‌های واصله و پیگیری‌های مستمر کارشناسان حوزه غذا و دارو، با هماهنگی بازرسان معاونت، تیم نظارتی متشکل از کارشناسان مجرب به همراه نمایندگان قضایی و ضابطین انتظامی، اقدام به بازرسی از یکی از باشگاه‌های بدنسازی کردند که در نتیجه این عملیات، تعداد ۱۱۵ عدد انواع مکمل‌ها و فرآورده‌های سلامت‌محور فاقد مجوز قانونی کشف و توقیف شد.
او، گفت: ارزش تقریبی این فرآورده‌ها بالغ بر یک میلیارد و پانصد و نود میلیون ریال برآورد شده که شامل انواع مکمل‌های تقویتی، چربی‌سوز، افزایش‌دهنده حجم عضلات و سایر فرآورده‌های مورد استفاده ورزشکاران بود.
معاون غذا و دارو دانشگاه با تأکید بر خطرات جدی مصرف این‌گونه فرآورده‌های غیرمجاز برای سلامت جامعه به‌ویژه جوانان و ورزشکاران گفت: مصرف مکمل‌های غیرمجاز که در بسیاری موارد حاوی ترکیبات دارویی ناشناخته و غیر قانونی و مضر هستند، می‌تواند موجب بروز عوارض جبران‌ناپذیری نظیر نارسایی کبد، آسیب شدید کلیه، اختلالات عصبی و هورمونی، بیماری‌های قلبی و حتی مرگ شود.
دکتر خشنود ضمن قدردانی از حمایت دستگاه قضایی و همکاری نیروهای انتظامی افزود: معاونت غذا و دارو با تمام توان نظارتی خود در راستای صیانت از سلامت مردم و نظارت بر عملکرد باشگاه‌ها، عطاری‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی اقدام خواهد کرد و از عموم شهروندان تقاضا داریم در صورت مشاهده هرگونه تخلف، موضوع را به سامانه ۱۹۰ و یا مراجع نظارتی دانشگاه گزارش دهند.
لزوم بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی برای ارتقای نظام سلامت و توسعه حوزه آموزش و پژوهش
سی و یکمین نشست کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی با حضور نماینده ولی‌فقیه در استان فارس و امام‌جمعه شیراز، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز و جمعی از اعضای کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی در دفتر امام جمعه شیراز برگزار شد.
رئیس دانشگاه در این نشست با قدردانی از تلاش‌های اعضای کارگروه، استمرار برگزاری نشست‌های علمی و پژوهشی را اقدامی مؤثر در پیشبرد اهداف کلان نظام سلامت کشور و بهبود روند علمی، آموزشی و پژوهشی دانشگاه دانست.
سید بصیر هاشمی، با تأکید بر جایگاه ممتاز دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سطح ملی و منطقه‌ای، گفت: حضور اساتید فرهیخته و چهره‌های ماندگار در این دانشگاه، پشتوانه‌ای ارزشمند است که باید با بهره‌گیری هدفمند از این توانمندی‌ها، زمینه‌ساز ارتقای کیفیت آموزش، سلامت جامعه و ارائه خدمات درمانی مؤثر به بیماران باشیم.
در ادامه این نشست، آیت‌الله دکتر «لطف‌الله دژکام» نماینده ولی‌فقیه در استان فارس و امام‌جمعه شیراز، با تجلیل از تلاش‌های علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی، بر نقش مؤثر این نشست‌ها در شکل‌گیری تحولات بنیادین علمی در کشور تأکید کرد و گفت:این نشست‌ها بستر‌ساز اندیشه‌ورزی، نوآوری و تعالی در حوزه سلامت و پزشکی کشور هستند.
همچنین دکتر کامران باقری لنکرانی رئیس کارگروه جنوب فرهنگستان علوم پزشکی، با اشاره به تداوم برگزاری این نشست‌ها به‌عنوان فرصتی ارزشمند، بر هم‌افزایی علمی برای ارتقای سطح سلامت جامعه و توسعه دانش بومی تأکید کرد.
در بخش علمی نشست، موضوعات گوناگون در حوزه فلسفه پزشکی و مباحث پژوهشی از جمله «مبانی فلسفی طب متعالی» مطرح شد و اعضای کارگروه به تبادل نظر و ارائه دیدگاه‌های تخصصی در این زمینه پرداختند.
برخورد قاطع با مراکز غیر مجاز زیبایی
در راستای حفظ سلامت و امنیت شهروندان، چهار مرکز غیرمجاز ارائه دهنده خدمات زیبایی در شهر شیراز، طی تیر ماه سال جاری شناسایی و تعطیل شد.
دکتر «امین نیاکان» معاون درمان دانشگاه با اعلام این خبر گفت: بازدیدهای نظارتی به صورت مستمر و با شدت در حال انجام است و در این زمینه با مراکز غیرمجاز که سلامت مردم را به خطر می‌اندازند، قاطعانه برخورد می شود.
او، از شهروندان درخواست کرد تا در این خصوص با مجموعه سلامت همکاری کرده و در صورت مشاهده هرگونه فعالیت مراکز غیرمجاز، مراتب را به کارشناسان این حوزه از طریق شماره تلفن‌های ۱۸۱۹ و ۱۹۰ اطلاع دهند.
دکتر نیاکان تاکید کرد: سلامت مردم، خط قرمز مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز است و با هر کسی که سلامت شهروندان را به خطر بیندازد، با جدیت تمام برخورد می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه با معرفی روش هایی که می تواند ما را در برابر این بیماری محافظت کند، گفت: داشتن یک سبک زندگی سالم با پرهیز از دخانیات، ورزش منظم و افزایش مصرف میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه، گام هایی عملیاتی و کارآمد در این زمینه است که توصیه می شود با توجه بیشتری در برنامه روزمره گنجانده شود.
همواره غذاهای تازه مصرف کنیم/ از ترشی ها و غذاهای دودی پرهیز کنیم
یکی از مواردی که در دهه های اخیر به کاهش روند ابتلا به سرطان معده منجر شده، اختراع یخچال و در پی آن، افزایش امکان مصرف غذاهای تازه تر بوده که بر همین اساس لازم است به یاد داشته باشیم مصرف غذاهای تازه، با تاکید بر مصرف میوه ها و سبزی ها، از جمله اقدامات پیشگیرانه در زمینه کاهش خطر سرطان معده است.
پرهیز از مصرف زیاد ترشی ها و غذاهای حاوی نشاسته بالا، پرهیز از غذاهای دودی شده و غذاهای سرخ شده، دیگر توصیه های این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده بود.
دکتر زنگوری با اشاره به تقسیم بندی درجه ابتلا به سرطان معده در چهار دسته مختلف تاکید کرد: تشخیص در مرحله ابتدایی، شانس بهبودی را تا ۹۵ درصد افزایش می دهد؛ این در حالی است که در مرحله پیشرفته این میزان به کمتر از ۱۰ درصد کاهش می یابد و همین امر ضرورت توجه جدی تر افراد به نشانه های هشدار دهنده یاد شده را افزایش می دهد.
هشدار درباره مصرف خودسرانه داروهای ضداسید معده و پیامدهای آن
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز مصرف خودسرانه، بی رویه و طولانی مدت داروهای ضد اسید معده را موجب کاهش اسیدهای ضروری در محیط معده و افزایش خطر رشد تومورها دانست.
وحید زنگوری متخصص جراحی عمومی و فلوشیپ جراحی سرطان با معرفی مهم ترین نشانه های ابتلا به سرطان معده، داشتن یک سبک زندگی سالم را راهکاری عملیاتی برای پیشگیری از این بیماری عنوان کرد.
شناسایی زودهنگام و به موقع؛ کلید بهبودی و امیدبخشی
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ضمن بیان این موضوع که سرطان معده روند رشد آهسته ای را طی می کند، شناسایی زودهنگام و به موقع را موجب پیشرفت قابل توجه در روند بهبودی و درمان بیماران دانست و گفت: طی سال های گذشته سرطان معده از رتبه نخست شایع ترین سرطان دنیا، به رتبه پنج رسیده و یافته های پژوهشی در ایران نیز از جای گرفتن این سرطان در رتبه های چهار تا پنج از لحاظ شیوع در میان ایرانیان خبر می دهد؛ اما از نظر میزان مرگ و میر مبتلایان، این بیماری همچنان در صدر سرطان ها در دنیا قرار دارد.
دکتر زنگوری ادامه داد: در کنار این آمارها خوب است به این نکته نیز توجه داشته باشیم که با پیشرفت علم در سال های اخیر، امید به زندگی در بیماران مبتلا به سرطان معده، با رشد حدود دو برابری، به ۳۰ درصد افزایش یافته و در این زمینه، تشخیص به موقع، مهم ترین موضوع مورد توجه و افزایش امیدها در این زمینه است.
دردهای طولانی مدت در ناحیه زیر جناغ سینه را جدی بگیریم
پزشک فلوشیپ جراحی سرطان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: اگرچه سرطان معده در مراحل ابتدایی نشانه مشخصی ندارد، اما مواردی نیز می تواند به عنوان زنگ هشدار، به تشخیص به موقع منجر شود که نخستین مورد، دردهای طولانی مدت در ناحیه زیر جناغ سینه است.
او با بیان اینکه مواجهه با چنین دردهایی نباید موجب نگرانی افراد شود، توضیح داد: این دردها در اثر طیف وسیعی از عوامل ایجاد می شود که از اضطراب تا تومورها را در بر دارد و در بیشتر موارد نیز ناشی از زخم های اثنی عشر است که به کمک درمان های معمولی قابلیت بهبودی دارد، اما در صورت مزمن شدن، همچنین در سنین بالای ۴۵ سال، در صورت مشاهده کم خونی در فرد مبتلا و همراه بودن با تهوع و استفراغ خونی، به صورت جدی تری از سوی پزشک پیگیری می شود.
دکتر زنگوری همچنین به کاهش وزن به میزانی که معادل بیش از ۱۰ درصد وزن، در بازه زمانی کمتر از ۶ ماه و غیر مرتبط با رژیم های لاغری باشد را دیگر نشانه هشدار دهنده ای برشمرد که لازم است جدی گرفته شود و اضافه کرد: کم خونی ها به ویژه در آقایان و از نوع فقر آهن؛ تهوع و استفراغ بدون دلیل مشخص که به مرور نیز در فاصله های زمانی کمتری تکرار شود و هرگونه خونریزی دستگاه گوارش در استفراغ یا مدفوع، دیگر نشانه های هشدار دهنده در زمینه سرطان معده است.
آیا ابتلا به عفونت های معده نگران کننده است؟
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه به عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطان معده پرداخت و با اشاره به عفونت های اچ پایلوری معده در ردیف این عوامل گفت: عفونت معده به تنهایی نمی تواند عامل ابتلا به سرطان معده محسوب شود؛ اما خطر تبدیل محیط معده به محیط سرطانی را تا سه برابر افزایش می دهد، با این وجود روند درمان این عفونت ها تنها با تشخیص پزشک قابل پیگیری است.
پزشک فلوشیپ جراحی سرطان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ثبت بالاترین آمار ابتلا به عفونت معده در کشورهای آفریقایی و در عین حال کمترین آمار سرطان معده در این کشورها را گویای این موضوع دانست که ابتلا به این عفونت ها نمی تواند به تنهایی به عنوان عاملی نگران کننده در نظر گرفته شود.
او کاهش اسیدهای ضروری در محیط معده را از دیگر عوامل زمینه ساز عنوان کرد و ادامه داد: یکی از مواردی که متاسفانه در عموم جامعه شاهد آن هستیم، مصرف بی رویه، خودسرانه و طولانی مدت داروهای ضد اسید معده است که با از بین بردن اسیدهای ضروری معده، موجب رشد باکتری های غیرمفید در محیط معده و تبدیل شدن به خطر تومورهای سرطانی می شود.
سیگار و سرطان معده
مصرف دخانیات، پیشینه خانوادگی ابتلا به سرطان معده و همچنین پولیپ های معده که اغلب به صورت خوش خیم بروز پیدامی کند، از دیگر مواردی بود که دکتر زنگوری به آنها اشاره کرد.
اهمیت توجه به تناسب وزن، پیش از بارداری
تغذیه در دوران قبل از بارداری تاثیر زیادی بر روند بارداری دارد. به طوری که تغذیه نامناسب در دوران پیش از بارداری می تواند رشد و نمو جنین را تحت تاثیر قرار دهد؛ همچنین کمبود مواد مغذی در دوران قبل از بارداری می تواند موجب کاهش ذخایر مواد مغذی و تاثیر منفی بر باروری شود.
برای داشتن یک بارداری و زایمان ایمن، توصیه می شود بانوان موارد زیر را در نظر داشته باشند:
۱.برنامه غذایی مناسب داشته باشید: رعایت سه اصل «تعادل»، «تناسب» و «تنوع» در این زمینه اهمیت دارد. یعنی در روز به مقدار کافی، متناسب و به شکل متنوع از انواع مواد غذایی در گروه های غذایی اصلی استفاده کند.
۲. قبل از باردار شدن تا حد امکان وزن خود را به محدوده BMI طبیعی برسانید. در صورتی که BMI فرد کمتر از ۵/۱۸ یا بالاتر از ۲۵ باشد، باید رژیم غذایی متناسب در نظر گرفته شود.
۳ .از سه ماه قبل از بارداری تا پایان بارداری، روزانه یک عدد قرص ترکیبی اسید فولیک و ید، مطابق دستورالعمل مصرف کنید. مصرف اسید فولیک قبل از بارداری، از تولد نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبی پیشگیری می کند. ید موجود در مکمل ترکیبی اسیدفولیک و ید، برای تامین میزان ید موردنیاز بدن و پیشگیری از هیپوتیروئیدی مادرزادی نوزاد ضروری است.
۴.در صورت وجود کم خونی قبل از بارداری بهتر است درمان صورت پذیرد. بسته به شدت آنمی میزان مصرف مکمل آهن متفاوت است. استفاده از منابع غذایی غنی از آهن در هنگام درمان کم خونی ضروری است.
۵.در صورت ابتلا به دیابت و چاقی ( ۳۰ ≤BMII ) لازم است کاهش وزن تا رسیدن به محدوده BMI طبیعی صورت گیرد. علاوه بر کنترل مرتب قند و چربی خون، مصرف غذاهای کم چرب و غنی از کربوهیدرات های مرکب با اندیس گلایسمی پائین و مصرف غذاهای حاوی فیبر و همچنین انجام منظم تمرین های ورزشی توصیه شود.
توصیه های تغذیه ای برای افراد لاغر با BMI کمتر از ۱۸ و نیم
تنوع غذایی را رعایت کرده و از انواع گروه های غذایی اصلی شامل نان و غلات، سبزی ها، میوه ها، شیر و لبنیات و گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها، به میزان توصیه شده استفاده شود.
در وعده صبحانه از غذاهای پر انرژی مثل عسل، مربا و کره، سرشیر، خامه، ترکیب ارده و شیره انگور یا شیره خرما استفاده شود.
علاوه بر سه وعده اصلی غذایی، از ۲ یا ۳ میان وعده استفاده شود.
در میان وعده ها از بیسکوییت (ترجیح بر نوع ساده است)، شیر، بستنی، کلوچه، نان و پنیر، خرما، سیب زمینی پخته، میوه های تازه و خشک و انواع مغزها بادام، گردو، پسته، فندق استفاده شود.
برای تحریک اشتها، از انواع چاشنی ها در طبخ غذاها استفاده شود.
توصیه های تغذیه ای برای افراد دارای اضافه وزن با BM بیشتر از ۲۵
با استفاده از میان وعده ها، حجم غذا در وعده های اصلی را کاهش دهید.
مصرف قند و شکر و خورا کی هایی مانند انواع شیرینی، شکلات، آب نبات، نوشابه های گازدار، شربت ها و آب میوه های صنعتی، مربا، عسل و مواردی از این دست را بسیار محدود کنید.
از مصرف زیاد نان، برنج و ما کارونی خودداری کنید.
نان مصرفی باید از آرد سبوس دار تهیه شده باشد (نان سنگک، نان جو و..) و در عوض نان های فانتزی مثل انواع باگت و نان ساندویچی به میزان کمتری مصرف شود.
شیر و لبنیات مصرفی از نوع کم چرب انتخاب شود.
گوشت را تا حد امکان چربی گرفته و مرغ و ماهی را بدون پوست مصرف کنید.
از مصرف فرآورده های گوشتی پرچربی مثل سوسیس، کالباس، همبرگر، کله پاچه و مغز خودداری کنید.
به جای گوشت قرمز، بیشتر از گوشت های سفید، به ویژه ماهی استفاده کنید.
مصرف سالاد و یا سبزی ها، قبل یا همراه با غذا توصیه می شود.
روغن مصرفی را از انواع مایع گیاهی انتخاب کنید.
غذاها را بیشتر به شکل آب پز و بخارپز و یا تنوری، تهیه و مصرف کنید.
از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده پرهیز شود.
«زهرا قریب مطلق»، کارشناس تغذیه واحد بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان قادراباد
اجرای پویش ملی پیش به سوی حذف هپاتیت
نشست خبری معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اصحاب رسانه، صبح امروز ۶ مرداد ۱۴۰۴ برگزار شد.
معاون بهداشت دانشگاه در این نشست با اشاره به اجرای پویش ملی پیش به سوی حذف هپاتیت C» گفت: هپاتیت یک بیماری خاموش، اما قابل پیشگیری و درمان است و این پویش فرصتی برای توجه بیشتر به آن است.
دکتر اورنگ ایلامی، گفت: شعار جهانی امسال «پیش به‌سوی حذف هپاتیت C» است که بر رفع موانع اجتماعی، اقتصادی و اطلاع‌رسانی برای دسترسی همگانی به خدمات پیشگیری و درمان تأکید دارد.
او، گفت: افراد در معرض خطر، مانند بیماران خاص یا کسانی که سابقه دریافت فرآورده‌های خونی دارند، در اولویت آزمایش رایگان قرار گرفته‌اند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به دسترسی رایگان به داروهای مؤثر، گفت: هپاتیت C در صورت تشخیص به‌موقع، کاملاً قابل درمان است و در سال گذشته بیش از ۱۰ هزار تست تشخیص سریع در فارس انجام شده که منجر به شناسایی موارد مثبت و آغاز درمان شده است.
تقویت سلامت نوزادان با ترویج تغذیه با شیر مادر
دکتر ایلامی همچنین در آستانه فرارسیدن هفته جهانی تغذیه با شیر مادر، از اجرای برنامه‌های گسترده آموزشی و حمایتی برای ترویج شیردهی خبر داد.
این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیر مادر را عاملی حیاتی برای رشد و سلامت نوزادان دانست و گفت: تغذیه انحصاری با شیر مادر تا ۶ ماهگی، طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش مرگ‌ومیر کودکان است.
او ادامه داد: شعار امسال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر، «حمایت از شیر مادر؛ اولویت امروز، سلامت فردا» است و دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در همین راستا اقداماتی انجام خواهد داد.
این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیان کرد: از جمله اقدامات مهم که در راستای ترویج فرهنگ تغذیه با شیر مادر صورت گرفته می‌توان به راه‌اندازی دومین بانک شیر کشور در بیمارستان حضرت زینب شیراز، تربیت ۲۲ مشاور تخصصی و ۲ مدرس ملی و فعالیت ۲۶ مرکز مشاوره شیردهی در استان اشاره کرد.
دکتر ایلامی تاکید کرد: میانگین تغذیه انحصاری با شیر مادر در فارس ۴.۶ ماه است که بالاتر از میانگین کشوری ارزیابی شده است.
هشدار درباره افزایش حوادث غرق‌شدگی؛ آموزش، نجات‌بخش جان
در ادامه نشست خبری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به آمار نگران‌کننده حوادث غرق‌شدگی در فارس اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، ۸۹ مورد فوت ناشی از غرق‌شدگی در استان ثبت شده که نسبت به سال قبل افزایش داشته است.
او افزود: غرق‌شدگی یکی از قابل پیشگیری‌ترین علل مرگ است که عمدتاً در استخرهای کشاورزی، رودخانه‌ها و کانال‌ها رخ می‌دهد. در همین راستا، پویش پیشگیری از غرق‌شدگی همزمان با هفته اول مرداد و با مشارکت نهادهایی چون هلال‌احمر، آموزش و پرورش و رسانه‌ها در استان فارس درحال برگزاری است.
معاون بهداشت دانشگاه با تأکید بر نقش آموزش عمومی، تجهیزات ایمنی و نظارت مستمر خانواده‌ها اظهار کرد: پیشگیری از غرق‌شدگی مستلزم آگاهی والدین، آموزش شنا از سنین پایین، پرهیز از ورود به منابع آبی ناایمن و رعایت اصول ایمنی است. حضور بی‌وقفه والدین در کنار کودکان هنگام شنا و استفاده از وسایل محافظتی مانند جلیقه نجات، می‌تواند از بروز بسیاری از حوادث ناگوار جلوگیری کند.
دکتر ایلامی در پایان با تاکید بر نقش رسانه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و خانواده‌ها در ارتقای سلامت عمومی، خاطرنشان کرد: تحقق اهداف سلامت‌محور، از جمله حذف هپاتیت، افزایش تغذیه با شیر مادر و کاهش حوادث غرق‌شدگی، تنها با همکاری جمعی، آموزش مستمر و حساس‌سازی اجتماعی امکان‌پذیر است.
تصمیم‌سازی پژوهش‌محور، محور تحول و پیشرفت دانشگاه است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با تأکید بر نقش بنیادین پژوهش در نظام سلامت، تصمیم‌سازی مبتنی بر داده‌های علمی را رویکرد اصلی مدیریت دانشگاه برشمرد.
دکتر «سید بصیر هاشمی» در نشست شورای پژوهشی دانشگاه، با قدردانی از تلاش‌های اعضای این شورا و همکاران حوزه پژوهش، پژوهش را زیربنای تصمیم‌سازی هوشمندانه در نظام سلامت توصیف کرد.
او، با بیان اینکه مغز متفکر دانشگاه در پژوهش و آموزش نهفته است، افزود: دانشگاه پژوهش‌محور، در تراز ملی و بین‌المللی نقش‌آفرین خواهد بود و از همین‌رو، سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در دانشگاه باید مبتنی بر تحلیل‌های پژوهشی و نیازهای واقعی جامعه انجام شود.
دکتر هاشمی، شورای پژوهشی را از ارکان اصلی ارتقای علمی و تحقیقاتی دانشگاه دانست و گفت: «دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تکیه بر ظرفیت‌های پژوهشی خود توانسته در میان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، جایگاهی اثرگذار به‌دست آورد؛ و این مسیر، با نگاه آینده‌محور در دوره جدید مدیریتی با قوت پیگیری می‌شود.
وی همچنین با اشاره به رویکرد حمایتی هیئت‌رئیسه دانشگاه نسبت به بدنه پژوهشی، از تلاش برای رفع چالش‌ها و پاسخ به مطالبات اعضای هیات علمی گروه‌های پژوهشی خبر داد و تأکید کرد: سرمایه‌گذاری در پژوهش، سرمایه‌گذاری برای آینده نظام سلامت است و گسترش فرهنگ پژوهش‌محور در میان دانشجویان، مسیر دانشگاه را به سمت نوآوری و کارآفرینی هموار می‌سازد.
تاکید بر استفاده هوشمندانه از ظرفیت اساتید پژوهشی
در ادامه این نشست، دکتر «کوروش عزیزی» مشاور عالی رئیس دانشگاه، با تأکید بر انتخاب هدفمند اعضای هیات علمی گروه‌های پژوهشی، گفت: این اعضا از توان علمی بالا و دیدگاهی راهبردی برخوردارند و بهره‌برداری هوشمندانه از این ظرفیت، نقش مؤثری در ارتقای علمی دانشگاه و پاسخگویی به نیازهای نظام سلامت دارد.
دکتر «حمید محمدی» معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه نیز در این نشست، گزارشی از وضعیت فعلی و اقدامات شورای پژوهشی، فهرست اولویت‌های پژوهشی، آیین‌نامه پژوهشگران یک درصد برتر و چالش‌های موجود در حوزه پژوهش ارائه کرد.
در ادامه، اعضای شورای پژوهشی دانشگاه، نقطه‌نظرات، پیشنهادها و ایده‌های خود را در حوزه‌های گوناگون مطرح کردند.
این نشست صبح امروز ششم مرداد ۱۴۰۴، با حضور دکتر سید بصیر هاشمی رئیس دانشگاه، دکتر کوروش عزیزی مشاور عالی رئیس دانشگاه و اعضای شورای پژوهشی، در سالن شهدای گمنام دانشگاه علوم پزشکی شیراز برگزار شد.
خیرین و سازمان‌های مردم‌نهاد، بازوی مؤثر توسعه خدمات درمانی در فارس هستند
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، نقش‌آفرینی مؤثر خیرین سلامت و سازمان‌های مردم‌نهاد در بهبود خدمات درمانی به بیماران خاص را اقدامی ارزشمند و راهبردی دانست و بر تقویت همکاری با این نهادها تأکید کرد.
دکتر «سید بصیر هاشمی» در نشست هم‌اندیشی با انجمن حمایت از بیماران ام‌اس فارس، با اشاره به اهمیت مشارکت‌های مردمی در حوزه سلامت، گفت: استفاده هدفمند از ظرفیت خیرین و سازمان‌های مردم‌نهاد، می‌تواند سهم قابل توجهی در گسترش خدمات درمانی ایفا کند. این همراهی، مسیر درمان را برای بیماران هموارتر می‌سازد و از فشارهای اقتصادی، اجتماعی و روانی آنان می‌کاهد.
نگاه ویژه دانشگاه به بیماران خاص
رئیس دانشگاه با تأکید بر رویکرد علمی، انسانی و نظام‌مند در خدمت‌رسانی به بیماران خاص، افزود: از ابتدای فعالیت تیم مدیریتی جدید، تلاش کردیم با ایجاد انسجام بیشتر میان حوزه‌های درمانی، حمایتی و اجتماعی، روند خدمات‌رسانی به بیماران خاص را بهبود ببخشیم.»
دکتر هاشمی با اشاره به خدمات دانشگاه به بیماران مبتلا به ام‌اس، گفت: تاکنون ۹ هزار و ۱۴۳ بیمار مبتلا به ام‌اس در سطح شهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز شناسایی شده‌اند، از پیشرفت پروژه‌ای مهم در حوزه توانبخشی خبر داد و گفت: بیمارستان توانبخشی خیرساز در شهر صدرا ،در آینده ای نزدیک می تواند بخشی از خدمات توانبخشی مورد نیاز بیماران مبتلا به ام‌اس را در استان پوشش دهد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تأکید بر عزم جدی مجموعه دانشگاه برای حمایت از بیماران خاص، خاطرنشان کرد: در چارچوب اختیارات قانونی، درخواست‌ها و نیازهای انجمن حمایت از بیماران مبتلا به ام‌اس با جدیت پیگیری خواهد شد و دانشگاه از هیچ تلاشی برای رفع مشکلات این بیماران دریغ نخواهد کرد.
وی با اشاره به پیشرفت‌های حوزه پزشکی و توسعه زیرساخت‌های درمانی در استان، اظهار امیدواری کرد: با همدلی همکاران حوزه سلامت و همراهی خیرین، شاهد ارتقای کیفیت زندگی بیماران خاص و بهبود روند درمان آنها باشیم.
در این نشست، اعضای انجمن حمایت از بیماران ام‌اس نیز با قدردانی از رویکرد حمایتی دانشگاه و همراهی متخصصان حوزه سلامت، خواستار تقویت حمایت‌های دانشگاهی برای ارتقای کیفیت خدمات درمانی و توانبخشی به این بیماران شدند.
این نشست در ادامه تعامل سازنده دانشگاه علوم پزشکی شیراز با نهادهای مردمی و با هدف ارتقای خدمات به بیماران خاص، برگزار شد.
ارزیابی میدانی خدمات تغذیه‌ای با رویکرد ارتقای کیفیت رفاه دانشجویی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز به همراه جمعی از اعضای هیأت رئیسه، به‌صورت سرزده از سلف‌سرویس مرکزی دانشجویان بازدید کرد و روند ارائه خدمات تغذیه‌ای را از نزدیک مورد بررسی قرار داد.
دکتر «سید بصیر هاشمی» در این بازدید، با تأکید بر اهمیت ارتقا خدمات رفاهی، گفت: این بازدید در راستای نظارت میدانی و ارزیابی مستمر خدمات تغذیه‌ای دانشجویان انجام شد تا از مطلوب بودن کیفیت، رعایت اصول بهداشتی و فرآیندهای پخت و توزیع غذا اطمینان حاصل شود.
او، با حضور در فضای سلف‌سرویس مرکزی، ضمن گفت‌وگو با تعدادی از دانشجویان و صرف ناهار در کنار آنان، از نزدیک در جریان دیدگاه‌ها، پیشنهادها و دغدغه‌های آنها قرار گرفت. همچنین با مسئولان و کارکنان سلف‌سرویس درباره روند فعالیت روزانه، چالش‌ها و نیازهای احتمالی گفت و گو کرد.
دکتر هاشمی، ارتقای زیرساخت‌های خدمات تغذیه‌ای را یکی از اولویت‌های دانشگاه در تابستان امسال، گفت: نوسازی تجهیزات، بهبود فضای فیزیکی و ارتقای کیفیت طبخ غذا از برنامه‌هایی است که با هدف افزایش رضایتمندی دانشجویان دنبال می‌شود.
رئیس دانشگاه در پایان این بازدید، بر تداوم پایش میدانی و تقویت سازوکارهای نظارتی برای ارتقای خدمات رفاهی در سطح دانشگاه تأکید کرد.
کمبود ۵ هزار دستگاه آمبولانس در کشور نیازمند تأمین فوری منابع است
نشست مشترک دکتر «محمدرضا ظفرقندی» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونین وزارت بهداشت با رئیس و اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در محل بیمارستان قلب شهید رجایی تهران برگزار شد و در این نشست، موضوعات مهمی پیرامون چالش‌ها و راهکارهای حوزه سلامت کشور مورد بررسی قرار گرفت.
دکتر «محمدرضا ظفرقندی» در این جلسه با اشاره به مشکلات موجود در حوزه اورژانس، اظهار کرد: عمر استاندارد آمبولانس‌ها در دنیا ۷ سال است، اما متأسفانه در کشور ما آمبولانس‌هایی با عمر ۱۶ سال هنوز در حال فعالیت هستند. در حال حاضر با کمبود ۵ هزار آمبولانس در کشور مواجه هستیم و لازم است با حمایت مجلس و دولت، اقدامات اساسی در این حوزه صورت گیرد.
وی با تأکید بر اهمیت تخصیص کامل بودجه مصوب مجلس به وزارت بهداشت، گفت: اگر بودجه تصویب‌شده به‌صورت کامل در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد، ما می‌توانیم با افتخار پرچم بهداشت و درمان را بالا نگه داریم. در عین حال، نظارت بر مصرف این بودجه نیز ضروری است.
وزیر بهداشت با اشاره به آمادگی کامل حوزه سلامت برای مواجهه با بحران‌ها، افزود: تمامی سناریوهای بحران در حوزه سلامت پیش‌بینی شده و آمادگی لازم برای مقابله با آنها وجود دارد. در جنگ ۱۲ روزه نیز کادر سلامت به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت کرده و مجروحان را در کمترین زمان ممکن درمان کردند.
دکتر ظفرقندی در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اشاره کرد و گفت: برنامه پزشک خانواده آماده اجراست و اگر حمایت‌های لازم، به‌ویژه حمایت بودجه‌ای صورت گیرد، نظام ارجاع نیز به‌زودی به اجرا درخواهد آمد. قرار بود این برنامه از ابتدای تیرماه اجرایی شود اما به دلیل شرایط جنگی به تعویق افتاد. اکنون نظام ارجاع آماده است و نیازمند همراهی مجلس برای اجراست.
وی همچنین به اهمیت ارتقای سواد سلامت در کشور اشاره کرد و گفت: برنامه جامع سواد سلامت و خودمراقبتی آماده رونمایی است. هدف ما این است که با ورود به تلفن همراه مردم و ایجاد ارتباط مستقیم، اطلاعات سلامت را در دسترس قرار دهیم تا آگاهی عمومی نسبت به بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی افزایش یابد. نباید شرایطی پیش آید که ۵۰ درصد مردم دیابت داشته باشند اما از بیماری خود بی‌خبر باشند.
وزیر بهداشت در ادامه اعلام کرد: مسائل و دغدغه‌های مطرح‌شده توسط نمایندگان مجلس، توسط معاونین وزارت بهداشت پیگیری خواهد شد تا به نتایج عملی منجر شود.
اصول تغذیه سالم در محیط کار؛ راهکاری برای افزایش بهره وری و تمرکز
افراد شاغل که بخش قابل توجهی از جمعیت فعال جامعه را تشکیل می دهند، حداقل یک سوم و یا حتی نیمی از زمان روزانه خود را در محیط کار می گذرانند و به طور معمول یک وعده غذایی و یک میان وعده خود را در محیط کار مصرف می کنند.
تامین غذای مغذی و سالم همواره ارتقاء سلامت کارکنان را به دنبال داشته است، بنابراین کارمندان برای حفظ سلامت و افزایش بازده کاری به تغذیه مناسب نیاز دارند؛ نحوه تغذیه در محیط کار می تواند به افزایش استرس نیز کمک کند؛ بدین گونه که استرس همراه با تغذیه نامناسب و بی تحرکی، زمینه را برای ابتلا به بیماری های مزمن فراهم می کند.
سطح هورمون های مولد استرس مانند کورتیزول با مصرف غذا های چرب و هورمون آدرنالین در اثر مصرف زیاد قند و شکر و کافئین (موجود در چای، قهوه و نوشابه) در خون بالا می رود.
مصرف قندها و کربوهیدرات های ساده مانند قند و شکر، نان های سفید و بدون سبوس و برنج سفید در محیط کار اگر چه در کوتاه مدت به بالا رفتن قند خون کمک می کند، ولی با تحریک ترشح انسولین در بدن، ورود گلوکز به سلول را تسریع کرده و در نهایت کاهش قند خون و عوارض ناشی از آن مانند خستگی، خواب آلودگی و کاهش بازده کاری را به دنبال دارد.
با تغییرات جزئی از جمله کاهش مصرف قند و کافئین در محیط کار و رعایت اصل تنوع در برنامه غذایی روزانه (استفاده از پنج گروه غذایی اصلی یعنی گروه نان و غلات، گروه سبزی ها، گروه میوه ها، گروه گوشت و حبوبات و تخم مرغ و مغزها، گروه شیر و لبنیات) می توان به حفظ تعادل قند خون و همچنین افزایش دریافت ریزمغذی ها کمک کرد که نتیجه آن علاوه بر حفظ سلامت و کاهش عوامل خطر بیماری های مزمن، افزایش کارایی و افزایش بازده کاری کارکنان در محیط های کار است.
تغذیه کارکنان نوبت کار (شیفتی):
در مراکزی مانند کارخانه ها، بیمارستان ها، ادارات و فرودگاه ها که چند نوبت (شیفت) کاری دارند، رعایت نظم در برنامه غذایی روزانه، توزیع مناسب انرژی در وعده های غذایی، مصرف غذاهای متنوع با گنجاندن گروه های غذایی اصلی و توجه به زمان مصرف غذا در کاهش خستگی، بهبود عملکرد کارکنان و افزایش کارایی موثر است.
بعد از اتمام شیفت کاری، مصرف یک لیوان شیر کم چرب همراه با دو عدد خرما قبل از خواب، در بهبود خواب موثر است.
باید توجه داشت که زیاده روی در مصرف غذاهای نشاسته ای به علت حجیم بودن، می تواند موجب خواب آلودگی و خستگی شده و بازده کاری را کاهش دهد.
لازم است افرادی که نوبت های شب کاری دارند:
وعده اصلی غذای خود را در بعد از ظهر و یک وعده غذایی در نیمه زمان شیفت داشته باشند.
غذاهای چرب و سنگین و پُر ادویه که سبب خواب آلودگی و کاهش کارایی می شود مصرف نکنند.
در وعده غذایی خود گوشت کم چربی (به ویژه ماهی و مرغ) به شکل کبابی و یا آب پز، سبزی های تازه و سالاد، نان های سبوس دار، حبوبات و ماست کم چرب مصرف نمایند.
در وعده غذایی خود از انواع منابع پروتئینی مثل انواع گوشت ها، حبوبات و تخم مرغ (آب پز) استفاده کنند.
شیر و مواد لبنی از جمله ماست، پنیر و کشک نیز علاوه بر تامین املاحی مانند کلسیم و فسفر، از منابع خوب پروتئینی به شمار می روند؛ منابع غذایی پروتئینی، با افزایش ناقل های شیمیایی مانند نور اپی نفرین سبب افزایش هوشیاری و رفع خواب آلودگی می شود.
با مصرف میوه در بین دو وعده غذایی، ویتامین های مورد نیاز به خصوص ویتامین های گروه B و C که در کاهش فشار های کاری و استرس سودمند است به مقدار کافی تامین می شود.
توصیه های کلی برای داشتن تغذیه مناسب در محل کار:
با توجه به اینکه تداوم کار نشسته و بدون تحرک می تواند موجب اختلال در کارکرد دستگاه گوارش و در نهایت یبوست شود، بهتر است از نان و غلات سبوس دار استفاده کنید, به عنوان مثال به جای مصرف نان های تهیه شده از آرد سفید (مانند نان لواش، تافتون و باگت)، نان سنگک و یا نان جو مصرف کنید.
در صورتی که امکان انتخاب غذا در رستوران محل کار وجود دارد، غذاهای بخارپز، آب پز و یا کبابی را به غذا های پُر چربی و سرخ شده ترجیح دهید.
به جای گوشت قرمز، غذاهایی که با ماهی و مرغ تهیه شده اند مصرف کنید و در صورتی که امکان انتخاب وجود ندارد، تمام چربی های گوشت قرمز را قبل از مصرف جدا کنید.
به جای نوشابه های گازدار که مقدار زیادی مواد قندی و کافئین وارد بدن کرده و جذب کلسیم را نیز مختل می نماید، از نوشیدنی های سالم مانند آب، دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده کنید.
اگر در محیط کار غذاهایی مانند عدسی و یا خوراک لوبیا سرو می شود، آنها را به خورشت های چرب و غذاهای سرخ شده ترجیح دهید؛ غذاهایی که با حبوبات تهیه شده اند نه تنها منبع خوب پروتئین هستند بلکه به علت دارا بودن فیبر، به سلامت بدن کمک می کنند.
فیبر علاوه بر تنظیم حرکات دستگاه گوارش، جذب چربی ها و مواد قندی را کاهش می دهد.
در میان وعده ها، به جای مصرف مواد قندی و شیرینی و یا بیسکویت، بهتر است از انواع سبزی و صیفی جات مانند خیار، گوجه فرنگی، کاهو، هویج و میوه ها و یا لقمه هایی مثل نان و پنیر و سبزی که در منزل تهیه شده اند، استفاده کنید.
«لیلا یاری» کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان بیضا
برخورد قاطع با متخلفان سودجو در حوزه سلامت
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز در پنجمین کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دانشگاه، از رسیدگی به ۶۱۷ پرونده تخلف بهداشتی، درمانی، غذایی و دارویی در یک ماه گذشته خبر داد.
معاون درمان دانشگاه گفت: برخورد قانونی با متخلفان و فعالان سودجو در حوزه بهداشت، درمان و دارو، به عنوان تهدیدکنندگان سلامت جامعه، امری ضروری است و به عنوان یکی از اولویت های اصلی دانشگاه، با جدیت در دستور کار قرار دارد.
امین نیاکان، با تاکید بر اهمیت نظارت مستمر بر مراکز بهداشتی و درمانی، گفت: دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تمام توان و با همکاری سایر نهادهای نظارتی، به دنبال حفظ سلامت جامعه است و در این راه، هیچ‌گونه مماشاتی با متخلفان نخواهد داشت.
معاون درمان دانشگاه افزود: از ۶۱۷ پرونده تخلف بهداشتی، درمانی، غذایی و دارویی که در یک ماه گذشته مورد بررسی و رسیدگی قرار گرفت، ۵۶ پرونده درمانی، ۴۸ پرونده تعرفه‌ای، ۴۹۱ پرونده بهداشتی، ۱۷ پرونده مواد غذایی و ۵ پرونده دارویی بوده است..
او از مردم نیز خواست در صورت مشاهده هرگونه تخلف در حوزه سلامت، مراتب را از طریق سامانه های ۱۹۰ و ۱۸۱۹ اطلاع دهند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.
پنجمین کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دانشگاه، با حضور معاون درمان، معاون غذا و دارو، دبیر و کارشناسان کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دانشگاه، مدیر نظارت اعتباربخشی و صدور پروانه‌ها، نماینده اداره کل تعزیرات حکومتی استان فارس و نماینده سازمان نظام پزشکی برگزار شد.
اهمیت مراقبت های دوران بارداری
مراقبت های بارداری پس از مثبت شدن آزمایش بارداری ارائه می شود.
مراقبت های معمول بارداری طی هشت بار مراجعه در دو نیمه اول و دوم بارداری (۲ بار در نیمه اول و ۶ بار در نیمه دوم) به مادر باردار ارائه می شود.
زمان ملاقات های معمول بارداری عبارت است از: هفته ۶ تا ۱۰، هفته ۱۶ تا ۲۰ ، هفته ۲۴ تا ۳۰، هفته ۳۱ تا ۳۴، هفته ۳۵ تا ۳۷، هفته ۳۸، هفته ۳۹ و هفته ۴۰ بارداری؛ در اولین مراجعه مادر باردار در هر هفته بارداری، پس از گرفتن شرح حال اولیه متناسب با هفته بارداری، مراقبت های لازم به مادر باردار ارائه می شود.
در اولین مراجعه مادر باردار، پس از ارائه مراقبت ها از سوی ماما، معاینه از سوی پزشک انجام می شود؛ در این معاینه، پزشک ضمن انجام معاینه فیزیکی، پرونده مادر یا شرح حال و ارزیابی و نتیجه آزمایش ها و سونوگرافی (در صورت وجود) را بررسی و نتیجه ارزیابی کامل خود را در فرم مراقبت بارداری ثبت می کند.
هر زمان که مشکلات دهان و دندان در مادر مشاهده شد، ضروری است به دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان ارجاع شود؛ بررسی و معاینات دهان و دندان در سه ماهه اول بارداری تا پایان هفته چهاردهم بارداری؛ سه ماهه دوم از هفته پانزدهم تا پایان هفته بیست و هشتم بارداری و در سه ماهه سوم از هفته بیست و نهم تا زمان زایمان، در نظر گرفته می شود.
واکسن توأم: بهترین زمان برای تزریق واکسن توأم در مادر باردار که ایمن سازی کامل ندارد، از هفته بیست و هفتم تا سی و ششم بارداری (۴ هفته قبل از تاریخ احتمالی زایمان) است؛ اگر به هر دلیل مراجعه مادر برای دریافت مراقبت ها به تاخیر افتاد، بهتر است تزریق واکسن حداقل دو هفته قبل از تاریخ احتمالی زایمان باشد.
آنفلوانزا: به خانم هایی که در فصل شیوع آنفلوانزا باردار هستند، توصیه می شود واکسن غیر فعال آنفلوانزای فصلی را دریافت نمایند؛ تزریق در طول بارداری منعی ندارد.
تغذیه مناسب: آنچه در تغذیه مادر باردار اهمیت دارد، تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی است؛ بهترین راه، استفاده از همه گروه های اصلی غذایی یعنی گروه نان و غلات، گروه میوه ها، گروه سبزی ها، گروه شیر و لبنیات، گروه گوشت، تخم مرغ و گروه حبوبات و مغزدانه هاست.
حرکت جنین: اولین حرکت جنین توسط مادر در هفته های ۱۶ تا ۲۰ احساس می شود.
سونوگرافی: به طور معمول در هفته ۱۶ تا ۱۸ ( از شروع هفته ۱۶ تا قبل از پایان هفته ۱۸ بارداری) و در هفته های ۳۱ تا ۳۴ بارداری، سونوگرافی درخواست می شود.
سونوگرافی هفته های ۱۶ تا ۱۸ بارداری به منظور بررسی تعداد جنین، محل جفت، سن بارداری، اندازه های جنینی و بررسی سلامت ظاهری جنین و سونوگرافی هفته های ۳۱ تا ۳۴ بارداری به منظور بررسی وضعیت رشد جنین، میزان مایع آمنیوتیک، نمایش جنین، محل جفت و اختلالات جفتی درخواست می شود.
شکایت های شایع: این شکایت ها در نیمه اول شامل دردناک و حساس شدن پستان ها، تکرر ادرار، خستگی، تهوع و استفراغ صبحگاهی، افزایش بزاق دهان، افزایش ترشحات مهبلی، تغییر خُلق و خو و رفتار، سوزش سر دل و ویار و در نیمه دوم شامل پُر رنگ شدن پوست نقاطی از بدن مانند هاله سینه ها و ناف، یبوست، نفخ، افزایش ترشحات مهبلی، کمر درد، سوزش سر دل و تکرر ادرار است؛ این حالات برای مادر مضر نبوده و صرفاً به علت سازگاری بدن با تغییرات بارداری است.
علائم نیازمند مراقبت ویژه در بارداری:
لکه بینی یا خونریزی، کاهش یا نداشتن حرکت جنین، آبریزش، سر درد و تاری دید، تب و لرز، درد شکم و پهلو و یا درد سر دل، سوزش یا درد هنگام ادرار، تنگی نفس و تپش قلب، ورم اندام ها، استفراغ شدید و مداوم، عفونت و درد شدید دندان و افزایش ناگهانی وزن (بیش از یک کیلوگرم در هفته)؛ مادر باردار با داشتن این علائم باید به سرعت به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه های سلامت، پایگاه های پزشک خانواده و خانه های بهداشت، مراجعه کند.
کلاس آمادگی برای زایمان:
به منظور ترویج زایمان طبیعی و آموزش مادران در مورد فرایند زایمان و آماده کردن وی، مادر باید از هفته ۲۰ بارداری به کلاس های آمادگی برای زایمان معرفی شود.
این کلاس ها از هفته ۲۰ بارداری به مدت ۸ جلسه به منظور آشنایی مادر با مباحث تئوری بارداری و زایمان و پس از زایمان و مباحث عملی شامل تمرین های عصبی عضلانی، اصلاح وضعیت ها، تکنیک صحیح تنفس و آرام سازی تشکیل می شود؛ مادر باردار می تواند با یک نفر همراه به انتخاب خودش در این کلاس ها شرکت کند.
مشکلات ادراری تناسلی: این مشکلات شامل سوزش ادرار، درد هنگام ادرار، درد زیر دل، ترشحات غیر طبیعی و بد بوی واژینال، خارش و سوزش واژن و زخم ناحیه تناسلی است.
بررسی و معاینات دهان و دندان:
در ملاقات اول، دوم و سوم، دهان و دندان مادر از نظر وجود جرم، پوسیدگی، التهاب لثه، عفونت دندانی و آبسه توسط دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان معاینه می شود؛ درمان بیماری های دهان و دندان منعی در بارداری ندارد.
التهاب لثه: متورم، پُر خون و قرمز شدن لثه
جِرم دندانی: چنانچه پلاک میکروبی به وسیله مسواک زدن و یا نخ کشیدن از سطح دندان ها پاک نشود و مدت طولانی روی دندان باقی بماند، به لایه ای سفت به رنگ زرد یا قهوه ای تبدیل می شود.
عفونت دندانی، آبسه و درد شدید: از فوریت های شایع دندان پزشکی است؛ پیشرفت شدید پوسیدگی و عفونت دندان معمولاً با دردهای شبانه، شدید، مداوم و خود به خودی همراه است که می تواند باعث تورم صورت و لثه ها(آبسه) شده و گاهی با فیستول(دهانه خروجی چرک آبسه دندان) همراه شود.
پوسیدگی دندان: تخریب ساختمان دندان به دنبال فعالیت میکروب های پوسیدگی زای دهان که علائم آن عبارتند از تغییر رنگ مینای دندان به رنگ قهوه ای یا سیاه، سوراخ شدن دندان، حساس بودن یا درد گرفتن دندان هنگام مصرف غذاهای سرد و گرم یا ترش و شیرین، حساس بودن یا درد گرفتن دندان هنگام فشردن دندان ها بر همدیگر.
مکمل های دارویی: در هر ملاقات، مصرف منظم مکمل های دارویی را تاکید کنید؛ مکمل هایی که در بارداری توصیه می شود:
اسید فولیک/ اسید فولیک همراه با یُد: از ابتدا تا پایان بارداری، روزانه ۴۰۰ میکرو گرم اسید فولیک یا اسید فولیک همراه با ۱۵۰ میکرو گرم یُد تجویز شود.
نکته: در کسانی که مبتلا به هیپر تیروییدی هستند مکمل حاوی ید توصیه نمی شود؛ مصرف آن در سایر بیماری های تیرویید منعی ندارد.
آهن: از شروع هفته ۱۶ بارداری تا پایان بارداری، روزانه یک عدد قرص آهن حاوی ۳۰ تا ۶۰ میلیگرم آهن المنتال (با توجه به داروهای موجود در کشور) تجویز شود.
توصیه: بهتر است آهن خوراکی حداقل یک ساعت قبل از غذا و یا دو ساعت بعد از غذا و با معده خالی مصرف شود؛ جذب آهن همراه با ویتامین ث بهتر می شود؛ از مصرف همزمان آن با چای، قهوه و شیر خودداری شود؛ در صورت عدم تحمل آهن توصیه می شود که دوز مورد نیاز تقسیم شده و در طول روز مصرف شود و یا با دوز کم شروع و به تدریج افزایش یابد.
نکته: در مادران که سابقه سزارین، خونریزی پس از زایمان، چند قلویی، بارداری بیش از ۴ بار و نمایه توده بدنی بالای ۴۰ دارند، مصرف قرص آهن و تغذیه مناسب تاکید شود.
مولتی ویتامین مینرال: از شروع هفته ۱۶ بارداری تا پایان بارداری، روزانه یک عدد قرص یا کپسول مولتی ویتامین مینرال تجویز شود.
نکته: در صورتی که قرص یا کپسول مولتی ویتامین دارای ۴۰۰ میکرو گرم اسید فولیک است، نیاز به ادامه تجویز قرص اسید فولیک به صورت جداگانه از شروع هفته ۱۶ تا پایان بارداری نیست.
ویتامین D: از ابتدا تا پایان بارداری روزانه ۱۰۰۰ واحد ویتامین D تجویز شود.
توصیه های بهداشتی در بارداری:
تهوع و استفراغ صبحگاهی: مصرف یک وعده کوچک غذا مانند پنیر و بیسکوییت تُرد بلافاصله پس از بیدار شدن یا در طول شب؛ آرام خوردن غذا و در وعده های کم؛ کاهش مصرف غذاهای بودار، تند و ادویه دار، داغ و چرب؛ پرهیز از خالی نگه داشتن معده؛ دمای ملایم و سرد غذا؛ استفاده از دم کرده زنجبیل و بابونه و یا بوییدن آن؛ پرهیز از تغییر وضعیت ناگهانی مانند سریع برخاستن از رختخواب.
سوزش سر دل: مشابه توصیه های تهوع و استفراغ و انجام تمرین های ورزشی مخصوص.
یبوست: افزایش فعالیت بدنی، رژیم غذایی سبوس دار، فیبر دار و نوشیدن مایعات.
کرامپ پا: استفاده از کیسه آب گرم، ماساژ یخ، انجام حرکت کشش کف پا به سمت داخل(بدن) و مصرف بیشتر مایعات.
درد پشت و درد های لگنی: پوشیدن کفش با پاشنه کوتاه، نشستن بر روی صندلی هایی که پشتی محکم و مناسب دارد، خوابیدن به پهلو با کمک گرفتن از بالش بین زانوها، استفاده از ماساژ یا کیسه آب گرم یا سرد برای ناحیه دردناک، انجام تمرین های ورزشی تقویت عضلات کمر.
وَرَم: اگر وَرَم در اندام های تحتانی است و علتی جز بارداری ندارد، خودداری از آویزان نگه داشتن پاها به مدت طولانی و بالاتر نگه داشتن پاها از سطح زمین در هنگام استراحت.
لوکوره (افزایش ترشحات مهبلی): تعویض روزانه لباس زیر، شستن پرینه با آب معمولی.
«مریم یارپزشکان» کارشناس امور جمعیت و خانواده مرکز بهداشت شهدای والفجر
نهمین اجلاس مدیران سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت کلان منطقه ۵ کشور
نهمین اجلاس مدیران سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت کلان منطقه ۵ کشور صبح امروز سه شنبه ۷ مرداد ۱۴۰۴ به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز برگزار شد.
مدیر سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت دانشگاه در خصوص این نشست گفت: این نشست با هدف تبیین جایگاه سمن ها در برنامه هفتم توسعه، آشنایی با ساختار و مراحل تدوین نقشه راه و تقویت تعامل نظام مند دانشگاه‌ها با سازمان‌های مردم نهاد سلامت برگزار شد.
«حمیدرضا قاسم پور» در این نشست در خصوص سیاستگذاری‌های مورد نیاز این حوزه و نقش مدیریتی و نظارتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان رئیس قطب ۵ کشور، مطالبی عنوان کرد و گفت: در این نشست، تکالیف تعیین شده برای دانشگاه‌ها که در نشست‌های پیشین مشخص شده نیز بررسی و گزارش عملکرد و اقدامات صورت گرفته از سوی دانشگاه های قطب پنج کشور ارایه می شود.
او افزود: اجلاس مدیران سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت کلان منطقه ۵ کشور به صورت منسجم و منظم به صورت فصلی و چرخشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی شیراز، گراش، بندرعباس، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، لارستان، جهرم و فسا این نشست‌ها به صورت فصلی در دانشگاه‌های علوم پزشکی قطب ۵ کشور به صورت دوره‌ای برگزار می‌شود.
این مقام مسوول در دانشگاه ادامه داد: در این نشست، هماهنگی‌های مورد نیاز برنامه عملیاتی وزارت بهداشت به دانشگاه‌های قطب ۵ کشور ابلاغ و شیوه مدیریت و نظارت این برنامه نیز مشخص می‌شود.
تدوین نقشه راه سازمان های مردم نهاد حوزه سلامت بر اساس برنامه هفتم پیشرفت کشور، آموزش برنامه عملیاتی سامانه «HOP» ۱۴۰۴، پیگیری مصوبات هشتمین نشست کلان منطقه ۵ کشور، ارایه عملکرد دانشگاه های عضو بررسی اهداف کمی برنامه هفتم توسعه پیشرفت و نقش مشارکت سازمان‌های مردم نهاد در برنامه هفتم توسعه کشور، از جمله بخش های برنامه امروز بود.
منابع نظام سلامت باید بر اساس خرید راهبردی و پرداخت عملکردی توزیع شود/ برای قدردانی از تلاش‌های کادر سلامت در جنگ ۱۲ روزه به وزارت بهداشت آمدم
رییس جمهور با تاکید بر ضرورت بهره‌گیری هر چه بیشتر از ابزارها و فناوری‌های نوین در راستای استفاده بهینه از منابع در نظام سلامت گفت: کشورهای پیشرفته از گذشته یک مرکز پاسخگویی تلفنی داشتند که می‌‌توانست جایگزین بسیاری از مراجعات در نظام سلامت شود، اما امروز به مدد فناوری‌های جدید می‌توان بسیار راحت‌تر این مراکز پاسخگویی و راهنمایی را دایر کرد تا هم بار مراجعات بیماران به مراکز درمانی و هزینه‌های مرتبط کاهش یابد و هم بازدهی و بهره‌وری ارتقا یابد
دکتر «مسعود پزشکیان» صبح امروز سه‌شنبه، ۷ مرداد، با حضور در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در نشست دبیران هیات ممتحنه بورد فوق تخصصی شرکت کرد و پس از گوش سپردن به دیدگاه‌ها، دغدغه‌ها و مطالبات ایشان، اظهار کرد: امروز ۵ درصد GDP کشور به نظام سلامت تخصیص می‌یابد و اگر همین منابع به شکل صحیح و دقیق تخصیص داده شود، می‌تواند بخش قابل توجهی از مشکلات این بخش را مرتفع کند.
رییس جمهور با انتقاد از شکل و شیوه توزیع امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی متخصص در نظام سلامت افزود: چرا باید منابع نظام سلامت بدون توجه به اولویت ها توزیع شود.به عنوان مثال امروز در مناطقی تجهیزات تخصصی و به تبع آن نیروی متخصص مستقر شده که شاید هفته‌ای چند بار بیشتر از آن استفاده نمی‌شود و این یعنی هدر رفت تجهیزات و نیروی متخصص. البته در تلاش هستیم تا مقدمات اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع هر چه سریع‌تر فراهم شود.
دکتر پزشکیان با تاکید بر اینکه منابع نظام سلامت باید بر اساس خرید راهبردی و پرداخت عملکردی توزیع شود، تصریح کرد: منابع نظام سلامت را باید بر اساس هرم و شاخص‌های جمعیت توزیع کنیم. از سوی دیگر باید این امکان را فراهم کنیم که هر پزشکی که می‌خواهد مطب شخصی داشته باشد، بتواند در همان بیمارستان محل فعالیت خود این کار را دنبال کند تا اولا نیازی به تردد و جابجایی نداشته باشد و هم بیمارستان بتواند از محل در اختیار دادن مکان و تجهیزات درآمد کسب کند.
رییس جمهور اضافه کرد: این مسئله باعث می‌شود پزشک وقت بیشتری را در بیمارستان صرف کند و از امکانات و تجهیزات درمانی و تشخیصی نیز استفاده مناسب‌تری شود.
دکتر پزشکیان با تاکید بر ضرورت بهره‌گیری هر چه بیشتر از ابزارها و فناوری‌های نوین در راستای استفاده بهینه از منابع در نظام سلامت گفت: کشورهای پیشرفته از گذشته یک مرکز پاسخگویی تلفنی داشتند که می‌‌توانست جایگزین بسیاری از مراجعات در نظام سلامت شود، اما امروز به مدد فناوری‌های جدید می‌توان بسیار راحت‌تر این مراکز پاسخگویی و راهنمایی را دایر کرد تا هم بار مراجعات بیماران به مراکز درمانی و هزینه‌های مرتبط کاهش یابد و هم بازدهی و بهره‌وری ارتقا یابد.
رییس جمهور با بیان اینکه بنده برای قدردانی از تلاش‌ها و مجاهدت‌های افتخارآمیز کادر سلامت در دوره جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به اینجا آمده بودم که به شکل اتفاقی توفیق حضور در جلسه شما را نیز یافتم، خاطرنشان کرد: باور بنده این است که اگر در هر زمینه‌ای که مشکل داریم، نخبگان و دانشگاهیان به میدان بیایند، می‌توان مشکلات را برطرف کرد.
دکتر پزشکیان اظهار کرد: باید بپذیریم که حل مشکلات کار افراد کاربلد و کارشناس است. کار باید به افراد کاردان سپرده شود. امروز با مشکلات و ناترازی‌های جدی در عرصه آب، برق، انرژی و پول مواجهیم که بخش قابل توجهی از این مشکلات اتفاقا ناشی از راهکارهای غلطی است که در گذشته مثلا برای رفع این مشکلات طراحی و اجرا شده‌اند!
رییس جمهور با بیان اینکه باید مشارکت مردم را نیز در عرصه‌های مختلف جذب کنیم، افزود: این مملکت متعلق به همه ایرانیان است؛ نمی‌توان به صرف اینکه فلان فرد اندیشه و باور ما را قبول ندارد، توانمندی‌های او را نادیده گرفت. این مردم در دوره جنگ ۱۲ روزه نشان دادند که دل در گرو ایران دارند و اگر چه توان دفاعی، پاسخ مقتدرانه و فداکاری نیروهای مسلح ما در مقابله با تهاجم دشمن بسیار موثر بود، اما عامل اصلی در این زمینه پشتیبانی مردم از نظام و کشور بود
آیا پاستیل از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند؟ پاسخ: خیر
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به باور مبنی بر اینکه «پاستیل از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند»، اعلام کرد این باور فاقد شواهد علمی بوده و پاستیل‌ها تأثیری در پیشگیری از پوکی استخوان ندارند
پاستیل‌ها از ژلاتین، شکر، رنگ‌های مصنوعی و طعم‌دهنده‌ها تشکیل شده‌اند و فاقد مقادیر مؤثر کلسیم و ویتامین D هستند که برای سلامت استخوان‌ها ضروری‌اند. بنابراین مصرف آنها نقشی در پیشگیری از پوکی استخوان ندارد.
همچنین به دلیل داشتن کالری بالا و محتوای زیاد قند، مصرف بیش از اندازه پاستیل می‌تواند منجر به اضافه‌وزن شود. چاقی به‌عنوان یکی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان و آرتروز شناخته می‌شود و ممکن است عوارض این بیماری‌ها مانند درد و التهاب را نیز تشدید کند.
به طور کلی توصیه می‌شود برای حفظ سلامت استخوان‌ها، از منابع غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D مانند لبنیات کم‌چرب، ماهی‌های استخوان‌دار، سبزی‌های برگ سبز و همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید و فعالیت بدنی منظم استفاده شود.
- نویسنده : مریم توانا
